Boşanma davası

Merhaba,

Öncelikle yaşadığınız bu sürecin hem duygusal hem de hukuki olarak oldukça karmaşık olabileceğini anlamak gerekir. Sorduğunuz konu, boşanma davası sürecinde eşlerden birinin diğerinin üzerine açtığı bir işyeri ya da dükkanın hukuki durumu ve olası riskler hakkında. Size 2025 yılı güncel Türk Medeni Kanunu ve Yargıtay içtihatlarına uygun, yalın bir açıklama ile bilgi vermek isterim.

Evlilik Sırasında Açılan Dükkan ve Mal Rejimi

1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi: 2002’den beri Türkiye’de yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma”dır. Yani evlilik birliği kurulduktan sonra taraflardan birinin çalışarak ya da başka bir yolla edindiği gelirler ve mallar “edinilmiş mal”dır ve her iki eşin de hakkı vardır. Dükkan da istisnalar hariç bu kapsama girer.

2. Dükkan Kimin Malı Sayılır?

   • Evliliğinizin devamı sırasında herhangi bir ismin üzerine açılan dükkan (örneğin anneniz adına fakat babanız tarafından fiilen yönetilen bir işletme) mal paylaşımında “edinilmiş mal” olarak dikkate alınır.
   • Dükkanın resmi olarak kimin üzerinde kayıtlı olduğundan ziyade, evlilik birliği içinde hangi eşin hangi katkıyı yaptığı, sermaye veya emek katkısı, dükkandan elde edilen gelirlerin hangi hesaba yattığı ve işin yönetiminin kim tarafından yapıldığı araştırılır.

3. Anne “Ben bu işten anlamıyorum, babam benim adıma açtı” Diyebilir mi?

   • Evet, mahkemede bu şekilde savunma yapabilir ve hatta tanık gösterebilir. Ancak:
     • Dükkan resmi olarak annenizin üzerindeyse, işletmeden doğan karlar veya vergisel yükümlülükler de ona ait olur.
     • İş yerinin fiilen kimin tarafından işletildiği, paraların kim tarafından çekildiği, vergilerin kim tarafından ödendiği, dükkandan elde edilen gelirlerin hangi hesaba yatırıldığı, kime talimat verildiği araştırılır.
   • Mahkeme, gerçek duruma bakar. Dükkan annenizin sadece üzerine kayıtlıysa ve fiilen hiçbir yetkisi yoksa, katkı ve yönetim açısından babanızın hakkı korunmaya çalışılır. Fakat, evlilik birliği içinde açılmış ve gelirleri annenizin hesabına yatmışsa, bu gelirler de mal paylaşımında dikkate alınır.

Boşanma Davasında Sık Görülen Rizikolar

• Vergi Sorumluluğu ve Borçlar: Dükkan annenizin üzerine kayıtlıysa, vergi ve SGK borçlarından, iş yerindeki hukuki sorunlardan (örneğin işçi alacakları vb.) öncelikle anne sorumlu olur.
• Mal Kaçırma Şüphesi: Bazen boşanmanın gündeme gelmesiyle malların bir eşten diğerinin üzerine geçirilmesi “mal kaçırma” şüphesi doğurur. Bu durumda eşlerden biri bunun muvazaa (gerçek bir devir değil, hak kaybı için yapılan devirmiş gibi gösterme) olduğunu iddia ederek mahkemeden hakkını arayabilir.
• Mahkeme Kapsamlı İnceleme Yapar: Kim dükkanı gerçekten işletiyor, ticari gelir kimin için kullanılıyor, kimin parasıyla açılmış, katkı oranı ne — bunların tamamı banka dekontları, vergi kayıtları, tanık beyanlarıyla incelenir.

Mal Paylaşımında Süreç

• Dükkan ve tüm edinilmiş mallar, boşanma kesinleştikten sonra “mal paylaşımı davası”nda gündem olur.
• Her iki eşin emek, sermaye ve katkısına bakılır, genellikle yarı yarıya paylaşım esas alınır. Yasal veya kanıtlanmış istisnalar değerlendirilir.

Özetle

• Dükkan annenizin üzerine açılmış olsa da, eğer evlilik içinde ve ortak gelirlerle kurulmuşsa, boşanma halinde babanız da o dükkandan pay ister.
• Annenizin “ben bu işten anlamıyorum, bana sadece kağıt üzerinde açıldı” demesi süreci etkileyebilir, ancak dükkandaki kazanç ve yönetim gerçeklerine göre mal paylaşımı yapılır.
• Dükkan ibaresi ve hareketleri tamamen belge ve gerçek hayatla delillendirilir.
• Olası riskler; vergi/borç sorumluluğu, ticari yükümlülük ve mal paylaşımında doğabilecek hak kayıplarıdır.

Bu süreçte anneniz ve babanız, hak kaybı yaşamamak adına uzman bir boşanma ve mal paylaşımı avukatından yardım almalıdır. Mali belgeler, banka hareketleri ve işyeriyle ilgili tüm kayıtların düzenli tutulması da önemlidir.

Destekleyici bilgi ve tavsiyeye ihtiyacınız olursa tekrar sorabilirsiniz. Sağlıklı bir süreç dilerim.