Babamın İkinci Eşinin, Önceki Mallarına Hak Talep Etme Hakkı Var mı?

Selam, sorunuz için teşekkür ederim. Türkiye'deki güncel hukuk uygulamalarını ve 2025 yılı itibarıyla geçerli olan yasal düzenlemeleri detaylıca araştırarak size yardımcı oluyorum.

Evlilikten Önce Edinilen Mallar (Köy Evi, Şehir Evi ve Arsa)

• Türk Medeni Kanunu’na göre; bir kişi evlenmeden önce sahip olduğu taşınmazlar veya değerler "kişisel mal" olarak kabul edilir. Yani, babanızın annenizin vefatından ve ikinci evliliğinden önce sahip olduğu malvarlıkları (belirttiğiniz köydeki ev, şehirdeki ev ve arsa) tamamen babanızın kişisel malı sayılır.
• İkinci eşin, bu mallar üzerinde evlilik içinde hak iddia etmesi mümkündür. Ancak, bu sadece eşler arasında mal rejimi kapsamında ve istisnai şartlarda (yeni alınan malın kaynağına katkı, değer artış payı vs.) gündeme gelebilir.
• Evlilik öncesi edinilen mallarda, ikinci eşin mal paylaşımı veya mülkiyet hakkı bulunmaz. Bu konuda Yargıtay'ın ve güncel uygulamanın içtihatları çok açıktır.

Miras Hakkı ve İkinci Eşin Durumu

• Babanız vefat ettiği anda, sağ kalan eşi yasal mirasçısıdır ve diğer yasal mirasçılar (ölen ilk eşten olan çocuklar dahil) ile birlikte mirastan pay alır.
• Mirasta, ikinci eş ile çocuklar arasında paylaşım yapılır. İkinci eşin payı, çocuklarla birlikte mirasçı olduğunda genellikle mirasın 1/4’ü; çocukların toplamı ise 3/4’üdür.
• Ancak, bu paylaştırma babanızın sahip olduğu tüm malvarlığı (kişisel mal, evlilik sırasında edinilen mal ayrımı yapılmaksızın) üzerinden yapılır. Yani, evlilik öncesi de dâhil tüm malvarlığından ikinci eş mirasçı olur.
• Ancak ikinci eş, babanın anneden kalan malını sağ kaldığında diret olarak almaz. "Mirasçı olarak" pay alır; bu pay paylaşımında da kanun hangi oranları belirlediyse buna göre hisse alır. Satış ya da vasiyetname gibi özel bir durum yoksa, bu malların mülkiyetinin tamamı doğrudan ikinci eşe kalmaz, mirasçılarla paylaştırılır.

Sonuç Olarak

1. Babanızın anneniz öldükten sonra, ikinci evliliğinden önce edindiği (köydeki ev, şehirdeki ev ve arsa gibi) tüm mallar kişisel malıdır; bu sebeple ikinci eş, mal rejimi gereği bu mallarda hak sahibi değildir.
2. Fakat babanız vefat ettiğinde, miras hukuku gereği bu malların tamamı hakkında, diğer çocuklar ve ikinci eş birlikte mirasçı olurlar.
3. Hiçbir mal veya arsa “sadece ikinci eşe” kalmaz; miras paylaşımında eş ve çocuklar arasında kanuna uygun olarak paylaşılır.
4. Miras bırakan özel bir vasiyetname hazırlamadıysa, pay oranları genel miras hükümlerine göre uygulanır.

Bilmeniz Gerekenler

• Evlilik öncesi mallar mal rejimi anlamında tamamen babanızındır. Ancak ölüm sırasında bu mallar da dahil bütün malvarlığı yasal paylara göre tüm mirasçılar arasında paylaşılır.
• Eğer babanız hayattayken bu malların tamamını birisine devrettiyse veya vasiyet yaptıysa, özel durumlar doğabilir.

Merak ettikleriniz için her zaman tekrar sorabilirsiniz. Gerekirse uzman bir avukattan somut durumunuza göre görüş ve belge desteği alabileceğinizi öneririm.

Saygılarımla,
Avukatistan