İsim Değiştirme Davası

İsim değiştirme davası Türkiye'de birçok insanın merak ettiği ve bazen ihtiyaç duyduğu bir konudur. İsim veya soyisim değişikliği talepleri, çoğunlukla kişinin sosyal yaşamda yaşadığı karışıklıklardan veya isimle ilgili kişisel rahatsızlıklardan kaynaklanır. Bu tür davaların açılabilmesi için Medeni Kanun'da yer alan "haklı nedenler" gereklidir. Başvuru çoğunlukla, ikametgah adresine en yakın Asliye Hukuk Mahkemesi'nde yapılır ve süreç belirli yasal harçların ödenmesini gerektirir.

Davaların masrafları, 2025 yılında ortalama 3.000 TL ile 5.000 TL arasında değişebilir. Mahkeme harçları, avukatlık ücretleri gibi kalemler bu miktara dahil edilir. Dava süreci genellikle birkaç ay sürer ve kişisel beyanlar, tanık beyanları gibi belgelerle desteklenmesi önemlidir. İsim değiştirme süreci, kişisel bilgilerin korunması açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, sürece başlamadan önce detaylı bilgi edinmek ve uzman bir avukattan yardım almak faydalı olabilir.

İsim Değişikliğinin Tanımı ve Amacı

İsim değiştirme davası son yıllarda çok merak edilen konular arasında yer alıyor. İsim değiştirme, kişinin doğumda kendisine verilen adı değiştirmek ya da ekleme, çıkarma yapmak istemesi durumudur. Başka bir deyişle, kişisel ve toplumsal sebeplerle mevcut isminin değiştirilmesi için mahkemeye başvurması anlamına gelir.

İsim değiştirme davası açmak isteyen kişiler genellikle aşağıdaki gibi gerekçeleri ileri sürer:

• İsminin alay konusu olması,
• Toplum içinde kötü anlamlar taşıması,
• Telaffuzunun zor olması,
• Kişiye psikolojik veya sosyal açıdan rahatsızlık vermesi.

Amaç, kişinin sosyal çevresi ile daha rahat uyum sağlamasını ve yaşamını kendi isteğiyle sürdürebilmesini kolaylaştırmaktır. Örneğin bazı kişiler çocukken verilmiş ve büyüdükçe rahatsız eden ya da yanlış yazılmış isimleriyle yaşamına devam etmek istemez. Bazen de bireylerin dini, kültürel ya da kişisel değişimleri (örneğin cinsiyet değişimi gibi) ismini de değiştirmesine yol açabilir. Yani isim değiştirme, hem kişisel bir ihtiyaçtan hem de toplumsal ihtiyaçtan kaynaklı, tamamen yasal bir haktır ve kişiye daha huzurlu bir kimlik alanı sunar.

Hukuki Dayanak (Medeni Kanun 27. Madde)

İsim değiştirme hakkı Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesinde açıkça düzenlenmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesine göre:

"Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir. Adın değiştirilmesi nüfus siciline kaydedilir ve ilan olunur."

Yani isim değiştirme yalnızca kişinin keyfi isteğiyle yapılamaz. Her kişi, haklı bir sebep göstermek zorundadır. Mahkeme, kişinin sunduğu açıklamaları ve kanıtları değerlendirerek karar verir. Eğer mahkeme başvuruyu haklı bulursa, isim değişikliği kararı alır ve bu nüfus müdürlüğüne bildirilir. Ayrıca, bu değişiklik resmi olarak ilan edilir.

Bu madde sayesinde isteyen herkes, toplum içinde sıkıntı yaşadığı ya da özel hayatında problem gördüğü ismini mahkeme kararıyla değiştirme hakkına sahiptir. Fakat işlemlerin başlatılabilmesi için mutlaka "haklı sebep" şartı ve mahkeme kararı gereklidir.

İsim Değiştirme Davasının Şartları

Haklı Sebepler Nelerdir?

İsim değiştirme davası açmak isteyenlerin en çok merak ettiği konulardan biri, hangi durumların "haklı sebep" sayıldığıdır. Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesi gereği, soyut ve ciddi gerekçeler sunulmadan isim değişikliği yapılamaz. Mahkemelerin genel yaklaşımı, kişinin mevcut adının, onun günlük ve sosyal yaşamını önemli ölçüde olumsuz etkilemesi gerektiği yönündedir. Haklı sebep örnekleri ise zamanla yargı kararlarıyla da şekillenmiştir.

Komik veya Kötü Anlamlı İsimler

Komik veya kötü anlamlı isimler, isim değişikliği davasında en sık kabul edilen haklı nedenlerden biridir. İsmin alay konusu olması, başkalarını güldürmesi, küçük düşürücü yahut kırıcı olması kişiye psikolojik ve sosyal açıdan zarar verebiliyor. Bu tür isimlere sahip olan kişiler, isimleriyle dalga geçilmesi, okulda veya iş ortamında zor durumda kalmak gibi gerekçeleri mahkemeye sunarak değiştirme talebinde bulunabilirler. Örneğin 'Berbat', 'Çirkin', 'Deli' gibi isimler bu kapsamdadır.

Travmatik veya Sosyal Sorun Yaratan İsimler

Bazı isimler, kişinin geçmişte yaşadığı bir travmayı ya da toplumda ayrımcılığa uğradığı bir olayı hatırlattığı için değiştirilebiliyor. Bu başlık altında özellikle aile içi şiddet, geçmişte yaşanmış olumsuz ilişkiler veya istemeden konan isimler öne çıkıyor. Aynı zamanda kişinin adı, toplumda olumsuz bir önyargı uyandırıyor veya hedef haline getiriyorsa bu durum da haklı sebep olarak görülür. Örneğin, adının geçmişte toplumda kötü bir olayla anılması veya tanınmış bir suçlu ile aynılığı sonucu mağduriyet yaşanması mahkemelerce dikkate alınır.

Tanınma, Telaffuz ve Yazım Karışıklıkları

Tanınma veya yazım-telaffuz karışıklıkları da mahkemelerin çokça kabul ettiği bir sebeptir. Ad soyadın yanlış yazılması, anlamının yanlış anlaşılması, sürekli yanlış telaffuz edilmesi veya başka bir kişiyle kolayca karıştırılması kişi için ciddi sorunlara yol açabiliyor. Özellikle göçmen ailelerde ya da farklı kökenden gelenlerde bu sorunlar daha sık yaşanır. İsmin nüfus kaydında yanlış yazılması veya resmi belgelerde tutarsızlık olması, başvuru için geçerli bir nedendir.

Kişisel Rahatsızlık ve Özel Sebepler

Kişisel rahatsızlık ve özel sebepler de isim değişikliği için kabul edilen haklı gerekçeler arasında. Bazen isim tamamen kulağa hoş gelmeyebilir ya da kişi hayatı boyunca ismiyle hiç özdeşleşmemiş olabilir. Kişinin kendini ismiyle temsil edemediğini hissetmesi, yeni bir hayat kurmak istemesi, dini veya kültürel nedenlerle ismin değişmesini talep etmesi özel sebep olarak değerlendirilir. Tüm bu gerekçelerin mahkemeye iyi bir şekilde anlatılması gerekir.

İsim Ekletme ve Sildirme

İsim ekletme ve sildirme de isim değiştirme kapsamında ele alınır. Kişi mevcut adına yeni bir isim ekleyebilir ya da mevcut isimlerinden birini sildirebilir. Bu tür başvurular da yine haklı sebebe dayanmalıdır. Örneğin, iki isimli bir kişi sadece birini taşımak istiyorsa veya ailesindeki gelenek nedeniyle ek bir isim almak istiyorsa dava açabilir. Yine ismin gereksiz uzun olması, yanlış yazılmış parçalarının düzeltilmesi veya kişinin sadece bir kısmını kullanmak istemesi de ekletme-sildirme için geçerli nedenlerdendir. Mahkeme her başvuruyu ayrı ayrı değerlendirir ve uygun bulduğu takdirde ismin eklenmesine ya da silinmesine karar verir.

Kimler İsim Değiştirme Davası Açabilir?

İsim değiştirme davası açabilecek kişiler konusunda Türk Medeni Kanunu ve uygulama detayları çok merak ediliyor. İsim değişikliği sadece yetişkinlerin değil, bazı şartlarda çocukların veya bir başkası adına hareket edenlerin de başvurabildiği bir hukuki süreçtir. Şimdi, kimlerin bu davayı açabileceğini ve özel durumlarda nasıl başvuru yapılacağını detaylıca ele alalım.

Reşit Olmayanlarda İsim Değişikliği

Reşit olmayanlarda isim değişikliği, yani 18 yaşından küçük bireylerin adı değiştirilmek isteniyorsa, bu işlem bireysel olarak mümkün değildir. Türk hukukunda çocukların haklarını korumak amacıyla böyle bir sınırlama konulmuştur. 18 yaş altındaki çocukların adına anne ve babası veya yasal temsilcisi dava açabilir. Bu işlemler sırasında, mahkeme her zaman çocuğun üstün yararını ve isteklerini dikkate alır. Ayrıca, 12 yaşından büyük çocukların görüşü de alınır ve mahkeme, çocuğun adına yapılacak isim değişikliğinin onun psikolojisine ve sosyal hayatına etkilerini değerlendirir.

Yasal Temsilci (Vasi veya Veli) ile Başvuru

Yasal temsilci ile başvuru, özellikle velâyet altında olan çocuklar veya akıl sağlığı gibi nedenlerle kendi adına işlem yapamayacak kişiler için önemlidir. Eğer bir çocuk için isim değişikliği yapılacaksa, anne ve baba birlikte dava açabilir. Ebeveynler ayrı ise, çocuğun velayeti kimdeyse, o ebeveyn başvuruda bulunur.

Eğer kişi vasi (yani mahkeme tarafından atanmış bir yasal temsilci) altında ise, isim değişikliği davasını vasi açar. Vasi, hem mahkemeden izin almakla sorumludur hem de başvuru sırasında vasinin atanmasına ilişkin belgeyi sunmak zorundadır.

Avukatla veya Bireysel Dava Açmanın Farkları

İsim değiştirme davası, illa bir avukat aracılığıyla açılmak zorunda değildir. Kişiler kendi başlarına da bu davayı açabilirler. Avukatsız dava açmak isteyen kişilerin, dilekçe ve ekleri eksiksiz hazırlamaları gerekir. Ancak mahkemede süreci daha doğru ve hızlı yönetmek isteyenler, bir avukat yardımı ile ilerleyebilirler.

Bir avukatla işlem yürütmek, kanıt toplama, dilekçe yazımı ve mahkeme önünde savunma aşamalarında oldukça avantaj sağlar. Yanlış belge sunulması, eksik dilekçe gibi durumlarda davanın uzaması veya reddi de mümkündür. Bu nedenle isim değiştirme sürecinin daha güvenli sürdürülmesi için çoğu kişi avukat desteğini tercih etmektedir.

Avukatsız başvuruda ise mahkeme ile tüm iletişimi kişi kendisi yürütür. Davanın açılması, takip edilmesi ve gerekirse karar sonrası işlemlerin yapılması tamamen kişinin sorumluluğundadır. Uygulamada avukatsız isim değiştirme davalarında da başarılı sonuçlar alınabilmektedir fakat detaylara dikkat edilmelidir.

Dava Açma Süreci ve Mahkeme Yetkisi

Görevli ve Yetkili Mahkeme (Asliye Hukuk Mahkemesi)

Görevli ve yetkili mahkeme konusu isim değiştirme davası açmak isteyen kişiler için çok önemli bir konudur. İsim değiştirme davası, Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açılır. Başvuru yapılacak mahkeme, kişinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Yani başvuru sahibinin ikamet ettiği il veya ilçedeki adliyeye gitmesi gerekir. Mahkeme seçimi yanlış olursa dava süreci uzayabilir. Türkiye genelinde isim değiştirme davalarında başka bir mahkeme türü görevli olmaz.

Dava Açılış İşlemleri

Dava açılış işlemleri isim değiştirme sürecinin ilk adımıdır. Öncelikle, isim değişikliğine gerekçe oluşturan haklı sebep belirlenir ve buna uygun bir dava dilekçesi hazırlanır. Dilekçe ile birlikte nüfus kayıt örneği, kimlik fotokopisi ve varsa başka destekleyici belgeler hazırlanır. Tüm bu belgelerle birlikte Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurulur. Davanın açılması için mahkeme kalemine gidilerek dosya açılış harcı ve giderler ödenir. Mahkeme dosya numarası verilir ve süreç başlar.

Dava Dilekçesi ve Hazırlanışı

Dava dilekçesi, isim değiştirme davasının en önemli evrakıdır. Burada neden isim değiştirilmek istendiği haklı ve açık şekilde anlatılmalıdır. Dilekçe, resmi ve sade bir dil ile yazılır. Ayrıca dilekçede, değişiklik istenen eski ve yeni isim açıkça belirtilmelidir. Davacı (başvuran kişi) ile davalı (Nüfus Müdürlüğü) bilgileri de eksiksiz yazılmalıdır. Eğer bir avukatla çalışıyorsanız, profesyonel olarak dilekçeniz hazırlanır. Ancak kişi kendi de hazırlayabilir.

Dilekçede Bulunması Gerekenler

Dilekçede bulunması gerekenler listesi aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Davacının tam adı, T.C. kimlik numarası ve adresi
• Davalının (Nüfus Müdürlüğü) adı ve adresi
• Değiştirilmek istenen mevcut isim, istenen yeni isim
• İsim değiştirilme gerekçesi ve haklı sebep açıklaması
• Varsa tanık isimleri ve adresleri (tanık göstermek isteğe bağlıdır)
• Talep (isim değişikliğinin kabulü ve nüfus kayıtlarına işlenmesi)
• Dilekçe tarihi ve imzası

Eksiksiz ve net bir dilekçe dava sürecini hızlandıracaktır.

Nüfus Müdürlüğünün Davalı Gösterilmesi

Nüfus Müdürlüğünün davalı gösterilmesi yasal olarak zorunludur. Çünkü isim değişikliği ile ilgili kayıtlar Nüfus Müdürlüğü tarafından tutulur ve güncellenir. Davayı açarken, davalı kısmına davacının yerleşim yeri veya bağlı olduğu ilçe Nüfus Müdürlüğü yazılmalıdır. Mahkeme kararı olumlu çıkarsa Nüfus Müdürlüğü’ne tebliğ edilir ve isim değişikliği resmi kayıtlara işlenir. Doğru kurumun davalı gösterilmemesi davanın reddine yol açabilir veya süreci uzatabilir. Bu yüzden başvuruda bu detaya dikkat edilmelidir.

Gerekli Belgeler ve Kanıtlar

İsim değiştirme davası açarken, mahkemenin sizi haklı bulabilmesi için bazı belge ve kanıtların sunulması gerekir. Bu belgeler, başvuru nedeninize göre değişebilir. Hakim, iddianızı ve değişiklik talebinizin mantıklı ve gerçekçi olduğunu görmek ister. Özellikle başvurunuzun haklı sebebe dayandığını göstermek çok önemlidir.

Tanık Beyanları

Tanık beyanları, isim değiştirme davasında en çok kullanılan ve etkili olan kanıtlardandır. Eğer sebebiniz, çevrenizde oluşan sıkıntılara dayanıyorsa, bu duruma şahit olan kişilerin beyanlarını toplamak işinizi kolaylaştırır.

Tanıklar, mahkemede yazılı ya da sözlü ifade verebilir. Tanıkların, neden isminizin değişmesini istediğinize dair yaşadıklarını, gözlemlerini ya da sizin üzerinden yaşadığınız problemleri anlatmaları beklenir. Örneğin:

• Adınızın alay konusu olması,
• İş veya arkadaş çevrenizde sorun yaşamanız,
• Travmatik bir anlam taşıması, gibi hususlarda tanıkların anlatımı davanın kabul edilme oranını artırır.

Tanıklar genellikle yakın aile bireyleri, arkadaşlar veya sizi yakından tanıyan iş arkadaşları olabilir. Bu kişilerin isim değiştirme talebinizi desteklemesi önemlidir.

Diğer Destekleyici Belgeler

İsim değiştirme davasında tanık dışında, başka destekleyici belgeler de kullanılır. Hangi tür belgelerin işinize yarayacağı, değişiklik sebebinize göre değişiklik gösterir. Sıkça kullanılan belgelerden bazıları şunlardır:

• Psikolog veya Psikiyatri Raporları: Özellikle isminizle ilgili yaşadığınız psikolojik rahatsızlıklar varsa, uzman raporu büyük önem taşır.
• Okul veya İş Yerinden Yazı: Adınız yüzünden yaşadığınız karışıklıklar ya da iş hayatınızda karşılaştığınız sıkıntıları gösteren resmî yazılar.
• İkametgâh Belgesi ve Nüfus Kayıt Örneği: Mahkemeye sunmanız genellikle zorunlu olan resmi evraklardandır.
• Adınıza Gönderilmiş Yanlış Yazılmış Resmî Belgeler: Adınızın yanlış telaffuz ya da yazılışından dolayı size ulaşamayan postalar ve benzeri yazışmalar.
• Gazete Kupürleri ya da Sosyal Medya Paylaşımları: Alay konusu edildiğinizi veya kötü amaçla kullanıldığını gösterir kanıtlar bazen etkili olabilir.
• Resmî Kurum Kararları veya Yazışmaları: İsim nedeniyle yaşanan mağduriyetleri belgeleyen resmi evraklar.

Tüm bu belgeler, mahkemenin isteğine göre değişebilse de, iddianızı ne kadar iyi desteklerseniz davanızın olumlu sonuçlanma olasılığı o kadar yüksek olur. Belgeler ve tanıklar ile haklılığınızı açıkça ortaya koymanız, isim değişikliği sürecini kolaylaştıracaktır.

Dava Usulü ve İşleyişi

Haklı Sebebin İspatı

Haklı sebebin ispatı, isim değiştirme davasında en önemli aşamalardan biridir. Türk Medeni Kanunu'na göre, adı değiştirmek isteyen kişi, bunu istemesi için geçerli bir neden göstermek zorundadır. Mahkeme, sırf istemekle ismin değiştirilemeyeceğini açıkça belirtir.

İsim değiştirmek isteyenlerin dilekçelerinde nedenlerini açık, net ve detaylı biçimde belirtmeleri gerekir. Komik, alay konusu olan, yanlış anlaşılan ya da psikolojik sorunlara yol açan isimler bu anlamda mahkemede haklı sebep sayılabilmektedir. Eğer kişi, isminden dolayı iş hayatında veya sosyal çevresinde sorun yaşıyorsa, bunu tanık beyanlarıyla desteklemesi istenir. Ayrıca, okul ve iş hayatında ismi nedeniyle zor durumlar yaşayan bireyler, yazılı belgeler, sağlık raporları, hatta gerekirse psikolojik destek aldıklarına dair raporları da mahkemeye sunabilir.

Haklı sebep kanıtlanmadan mahkemenin ismi değiştirmesi mümkün değildir. Bu yüzden, başvuran kişinin sunduğu delil ve beyanlar oldukça önemlidir.

Dava Süresi ve Duruşmalar

Dava süresi ve duruşmalar, isim değiştirme davasının en çok merak edilen konularındandır. İsim değişikliği davaları genelde kısa sürede sonuçlanabilir. Davanın süresi; mahkemenin yoğunluğuna, delil ve tanık sayısına göre değişir. Ancak standart bir isim değişikliği davası çoğunlukla 2-4 ay arasında tamamlanır.

Dosya hazırlandıktan sonra, Asliye Hukuk Mahkemesi duruşma tarihi belirler. İlk duruşmaya, davacı, varsa avukatı ve tanıkları katılır. Mahkeme hakimi, gerek gördüğünde ek belgeler veya tanıklar isteyebilir. Çoğu zaman, isim değişikliği davaları tek celsede sonuçlanabilir. Ancak, ek inceleme yapılması gerekirse birkaç celse uzayabilir.

Duruşmalarda, davacının beyanı alınır ve varsa tanıklar dinlenir. Mahkeme, başvurunun haklı sebepler üzerine mi kurulduğunu değerlendirdikten sonra karar verir.

Kararın Yayınlanması ve Resmileşmesi

Kararın yayınlanması ve resmileşmesi, sürecin tamamlanması için son adımdır. Mahkeme isim değişikliğine karar verdikten sonra, karar yazılı olarak hazırlanır. Bu karar kesinleşince, mahkeme tarafından ilgili Nüfus Müdürlüğü'ne iletilir.

Birçok mahkeme, kararın kesinleşmesinden sonra herhangi bir gazete ilanı ya da ek duyuru yükümlülüğü aramamaktadır. Ancak bazı durumlarda, örneğin başvuru sahibinin özel durumuna bağlı olarak, kararın ilanı istenebilir. Bu durumda, karar yetkili gazetede yayımlanır.

Nüfus Müdürlüğü, mahkeme kararını aldıktan sonra kişinin kimlik ve diğer resmi belgelerindeki isim bilgisini günceller. Böylece süreç resmileşmiş olur. Kişinin yeni ismi, nüfus kayıtlarında ve devlet kayıtlarında resmi olarak geçerli olur. Sonrasında kimlik, ehliyet, pasaport gibi belgelerin güncellenmesi için ilgili başvurular yapılabilir.

Kararın resmileşmesiyle birlikte, artık kişi hem sosyal hayatta hem de resmi işlemlerde yeni adını kullanmaya başlayabilir.

E-Devlet Üzerinden İsim Değişikliği

E-Devlet ile Sadece Hangi Durumlarda Değişiklik Yapılabilir

E-Devlet üzerinden isim değiştirme işlemi, kanunun belirlediği sınırlı bazı durumlarda mümkündür. Özellikle yazım ve imla hatası olan isimler için, basit karakter yanlışları veya açıkça yanlış yazılmış isimler için E-Devlet sistemi kullanılabilir. Bunun dışında, ismin anlamı değişmeyecek şekilde küçük harf-büyük harf farkı, harf eksikliği veya fazlalığı gibi konular için de E-Devlet üzerinden başvuru yapılabilir.

E-Devlet ile isim değişikliği başvurusu yapmak için kişinin kendisinin, T.C. kimlik numarası ile sisteme girmesi gerekir. Ardından “Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü” hizmetleri kısmından ilgili başvuru formu doldurulur. Ancak burada önemli olan nokta, kişinin başvurusunun sadece yazım hatası veya benzeri basit nedenlerle işleme alınmasıdır. Herhangi bir sebepten dolayı tamamen yeni bir isim almak veya çok kapsamlı bir değişiklik yapmak isteyenler, mutlaka mahkeme yolunu tercih etmek zorundadır.

Örneğin; “Haticee” yerine “Hatice”, “Huseyin” yerine “Hüseyin” gibi basit düzeltmeler E-Devlet sistemi üzerinden yapılabiliyor. Ancak ad tamamen değiştirilecekse veya soyadı değişikliği istendiğinde kapsam daha dar olduğu için genelde dava açmak gerekir.

Sona Eren E-Devlet Uygulamaları

E-Devlet üzerinden isim değişikliği ile ilgili kolaylıklar, Türkiye’de 2017 yılında yapılan düzenleme sonrası vatandaşların oldukça işini kolaylaştırmıştı. Ancak bu uygulamalar geçici olarak devreye alınmış ve belirli süreler sonunda sona erdirilmiştir. Özellikle, herhangi bir sebep göstermeden bir defaya mahsus olmak üzere isim ve soyadı değişikliği imkânı tanıyan yasal düzenleme, 6 Aralık 2022 günü sona ermiştir.

Artık E-Devlet sisteminde yalnızca yukarıda anlatılan teknik ve yazım hatalarından kaynaklanan düzeltmeler yapılabiliyor. Bunun dışında kapsamlı bir isim değişikliği için Asliye Hukuk Mahkemesi’ne dava açmak gerekiyor. Sona eren E-Devlet uygulamalarıyla birlikte, vatandaşların büyük çoğunluğu tekrar klasik mahkeme yolunu tercih etmek zorunda kaldı.

Bu sebeple, E-Devlet üzerinden isim değişikliği yapılmak isteniyorsa, önce başvurunun hangi kapsamda değerlendirileceğini iyi bilmek gerekir. Süre dolduğu için geçmişte olduğu gibi, istediğiniz her türlü isim değişikliğini E-Devlet platformu üzerinden gerçekleştirmeniz şu an için mümkün değildir.

Büyüklerden Çocuklara İsim Değişikliği

18 Yaş Altı İçin İsim Değişikliği Usulü

18 yaş altı için isim değiştirme konusunda merak edilen en önemli nokta, çocukların kendi başına bu işlemi başlatamayacağıdır. Çünkü reşit olmamış bireyler, hukuki işlemlerini yasal temsilcileri aracılığıyla yürütmek zorundadır. Yani, 18 yaş altındaki çocuklar için isim değişikliği davasını anne veya babası (veya varsa yasal vasisi) açabilir.

18 yaş altı çocukların ismini değiştirmek isteyeler için süreç şu şekildedir:

• İsim değişikliğine dair dava, çocuğun anne ve babası tarafından birlikte açılır. Anne ve babadan birinin ölmüş, ayrı yaşıyor ya da velayetin tek ebeveynde olması durumunda yalnızca velayet sahibi ebeveyn başvuruda bulunabilir.
• Davanın açılabilmesi için, haklı bir sebep bulunması gerekir. Komik bir ad, kötü anlam, telafuz güçlüğü, çocuğun okulda alay konusu olması gibi nedenler genellikle mahkemelerce kabul edilir.
• Dava, çocuğun ikamet ettiği yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır ve Nüfus Müdürlüğü davalı olarak gösterilir.
• Dava dilekçesinde çocuğun eski adı, neden değiştirilmek istendiği, yeni ismin ne olması istendiği ve tüm gerekçeler ayrıntıyla açıklanmalıdır.

İsim değişikliği davasında, mahkeme çocuğun üstün yararını dikkate alır. Çocuğun yaşı uygunsa, mahkeme çocuğun fikrini de sorabilir. Özellikle 12 yaş üstü çocukların görüşü daha fazla dikkate alınır.

Resmî işlemler için mahkeme kararı kesinleştikten sonra nüfus müdürlüğüne başvurulur ve çocuğun yeni ismi resmi kayıtlara işlenir. Unutulmamalı ki, e-devlet üzerinden 18 yaş altındaki çocuk için isim değişikliği yapılamaz; mutlaka dava açılması gerekmektedir.

Sonuç olarak, aileler çocuklarının ismini değiştirmek istiyorsa öncelikle bir dilekçe ile yetkili mahkemeye başvurmalı, süreci yasal yollarla yürütmeli ve mahkeme kararını beklemelidir.

Nüfus Kayıtlarında ve Resmi Belgelerde Değişiklik

Nüfus kayıtlarında isim ve soyadı değişikliği yapmak isteyen kişiler için ilk dikkat edilmesi gereken nokta, mahkeme kararı sonrası bu değişikliğin resmi olarak nüfus müdürlüğüne bildirilmesidir. Mahkeme kararı kesinleştiğinde, ilgili karar nüfus müdürlüğüne gönderilir ve nüfus kayıtlarında yeni isim ya da soyadınız işlenir.

Nüfus kayıtlarında yapılan bu değişiklik, kişinin tüm resmi belgelerine yansır. Yani kimlik kartı, pasaport, ehliyet, tapu kaydı, banka hesapları gibi sizin adınıza düzenlenmiş bütün resmi belgeler ve sistemler otomatik olarak güncellenir ya da güncellemeniz için bilgilendirme yapılır. Ancak bazı belgeler için kişinin bizzat başvuruda bulunması gerekebilir. Özellikle eski basım kimliklerde veya eski pasaportlarda yeni isim ve soyadının işlenmesi için mutlaka başvuru yapmak gerekmektedir.

Kimlik, Pasaport, Ehliyet ve Diğer Belgelerin Güncellenmesi

Kimlik, pasaport, ehliyet gibi resmi belgelerde isim ve soyadı değişikliğinin ardından en kısa sürede güncelleme başvurusu yapmak faydalı olacaktır. Mahkeme kararınız kesinleşip nüfus müdürlüğüne bildirildikten sonra yeni bilgilerle kendinize ait yeni kimlik kartınızı, pasaportunuzu ve ehliyetinizi çıkarabilirsiniz.

• Kimlik Kartı: Yeni isim/soyadınızla nüfus müdürlüğüne başvurarak yeni çipli kimlik kartınızı kolayca alabilirsiniz.
• Pasaport: Pasaportta isim değişikliği için İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü’ne ya da İlçe Nüfus Müdürlüklerine giderek başvuru yapabilirsiniz. Eski pasaportunuz iptal edilip yerine yenisi düzenlenir.
• Ehliyet: Ehliyet değişikliği için de nüfus müdürlüğüne başvurarak yeni bilgilerle yeni bir ehliyet belgesi çıkartılır.
• Banka ve Diğer Kurumlar: Banka hesapları, SGK kaydı, diplomalar, tapu ve vergi kayıtları gibi diğer yerlerdeki bilgiler için de güncelleme taleplerinde bulunulması gerekir. Pek çok kurum isim/soyadı değişikliğini otomatik göremediğinden, mutlaka güncel kimlik fotokopisi ile ilgili yerlere başvuru yapmak tavsiye edilir.

Bu belgelerin güncellenmesi sadece resmi kimlikte değil, kişinin günlük yaşantısı için de oldukça önem taşır. Yanlış veya eski bilgiyle işlem yapılmasının önüne geçilmiş olur.

Aile İlişkilerine Etkisi

İsim ve soyadı değişikliği yalnızca başvuran kişiyi bağlar. Yani eşlerin soyadı değişikliği talepleri, eşleri ve çocuklarının soyadını otomatik olarak etkilemez. Çocukların veya eşlerin soyadının da değişmesini istiyorsanız, onlar için ayrıca ayrı bir isim veya soyadı değiştirme davası açmak gerekir.

Ancak soyadı değişikliği durumunda, çocukların ve eşin soyadında karışıklık olmaması adına bilgilendirme yapmak ve gerekirse ortak başvuru yapmak önemli. Ayrıca aile ilişkilerinde isim/soyadı farklılığından doğan sosyal veya hukuki sorun yaşanmaması için, özellikle çocuğun okul, banka, sağlık gibi resmi işlemlerinde yeni bilgiyle işlem yapılması gerekir.

Özetle; isim ya da soyadı değişikliği hukuki anlamda bireysel bir sonuç doğurur ve ailenin diğer fertlerini direkt olarak kapsamaz. Her birey için ayrı bir başvuru ve işlem süreci uygulanır. Ancak aile birliğinde herhangi bir sorun yaşanmaması için, değişiklik sonrası tüm aile bireylerinin ilgili kurumları bilgilendirmesi tavsiye edilir.

İsim Değiştirme Davası Ücretleri ve Harçlar

2025 Yılı Güncel Mahkeme Masrafları

2025 yılı isim değiştirme davası açmak isteyenler için en çok merak edilen konulardan biri, güncel mahkeme masraflarıdır. İsim değiştirme davası harcı, her yıl Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen ve değişen yargı harçları tarifesine göre alınır. 2025 yılı için başvuru ve dava harçları yaklaşık olarak şu kalemlerden oluşur:

• Başvuru (maktu) harcı
• Vekâletname (avukatla başvuru halinde)
• Dosya masrafları
• Tebligat ve posta giderleri

Normalde sadece isim değiştirmek isteyen birinin ödeyeceği temel tutar, maktu harç ve dosya masrafları ile sınırlıdır. 2025 yılında isim değiştirme davasında başvuru için alınan maktu harç yaklaşık 105 TL civarındadır. Dosya masrafı (posta-tebligat) ortalama 350-400 TL’dir. Mahkeme her iki kalemi peşin ister. Ekstra olarak özel bir tebligat ya da işlem gerekirse ufak ek ücretler çıkabilir.

Dava ücreti peşin yatırılmadan başvuru yapılamaz ve mahkeme masrafları yatırıldığında dava süreci başlatılır. Mahkeme sonuçlandığında başka harç şu anda genellikle talep edilmez.

Not: Belirtilen rakamlar 2025 için yaklaşık değerlerdir. Mahkeme masraflarında yıllık güncellemeler olabileceğinden başvuru öncesi ilgili adliyeden güncel ücretler öğrenilebilir.

Avukat Ücreti ve Diğer Giderler

İsim değiştirme davasında kimi başvuranlar avukatla işlem yapmayı tercih eder. Avukatla başvuru zorunlu değildir; kişi tek başına dava açabilir. Ancak hukuki işlemlerde hata yapmak istemeyenler, özellikle karmaşık durumlarda bir avukatla çalışmak isteyebilirler.

2025 yılında isim değiştirme davasında avukatlık ücreti, Türkiye Barolar Birliği’nin açıklamış olduğu Asgari Avukatlık Ücret Tarifesi’ne göre değişiyor. Ortalama bir isim değiştirme davası için avukat ücreti 7.000 TL ile 15.000 TL arasında değişebilir. Bu ücret, avukatın deneyimi, davanın bulunduğu şehir ve davanın zorluğuna göre farklılık gösterebilir.

Ek olarak avukatla çalışırsanız;

• Vekâletname çıkarma gideri (2025’te yaklaşık 400-700 TL arası)
• Noter masrafları
• Yol, ulaşım ve posta giderleri

de size ait olur. Avukat ücreti bazen taksitli de ödenebilir ancak kesin tutarı baştan netleştirmeniz önemlidir. Avukatsız dava açmak avantaj gibi görünse de bir hata olursa dava reddedilebilir, bu yüzden karmaşık durumlarda uzman desteği almak faydalı olur.

Sonuç olarak, isim değiştirme davasının toplam maliyeti avukatsız davalarda 500-600 TL, avukatlı davalarda ise tüm masraflarla birlikte 8.000 TL’den başlayıp yukarıya çıkabilir. En doğru bilgiyi dava açmadan önce doğrudan ilgili mahkemeden veya seçtiğiniz avukattan almak sizi sonradan oluşacak sürpriz masraflardan korur.

Mahkeme Kararı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gazete İlanı ve Resmi Duyurular

Gazete ilanı ve resmi duyurular, isim değiştirme davası sonrasında bazen gündeme gelebilir. İsim değişikliği mahkeme kararıyla kesinleşince, eski yıllarda özellikle mahkeme kararı ve isim değişikliği bilgisinin bir gazetede yayımlanması talep edilirdi. Günümüzde ise bu uygulama çoğu zaman uygulanmaz. Mahkeme genellikle kararı, doğrudan ilgili nüfus müdürlüğüne bildirir ve nüfusa işlenmesini ister.

Ancak mahkeme kararında ayrıca gazete ilanı yapılması gerektiği belirtilmişse, kişi ulusal ya da yerel gazetelerden birinde ilan yayımlatmalıdır. Bu ilan, daha çok olası hak kayıplarını ve alacaklıları bilgilendirmek amacıyla istenir; fakat artık çoğu durumda resmi duyuruya gerek kalmadan değişiklikler sonuçlanır. Yine de ilgili mahkemenin dikkatlice takip edilmesi, gerekirse nüfus müdürlüğünden ve mahkemeden hangi adımlar gerektiğine dair bilgi alınması gerekir.

İtiraz Yolu ve Süresi

İsim değiştirme davalarında mahkeme kararına karşı itiraz hakkı bulunur. İtiraz yolu genellikle istinaf olarak adlandırılır. Kararın size veya taraflara tebliğinden itibaren otuz gün içinde itiraz (istinaf) hakkınız vardır. Bu süreyi kaçırırsanız, mahkeme kararı kesinleşir ve geri dönüş mümkün olmaz.

Eğer isim değişikliği davasında beklemediğiniz bir sonuçla karşılaştınız ya da hakkınızda olumsuz bir karar verildiyse, hızla mahkemeden aldığınız kararın bir örneğiyle, bağlı olduğunuz bölge adliye mahkemesine istinaf başvurusu yapmanız gerekir. Unutulmamalı ki tüm işlemler belgeyle, resmi yollarla yapılmalıdır. Süreleri kaçırmak büyük bir hak kaybı doğurabilir.

İstinaf ve Temyiz Hakları

İstinaf ve temyiz hakları, isim değişikliği davası sürecinde önem taşır. Davaya bakan asliye hukuk mahkemesinin kararına karşı önce istinaf mahkemesine, istinafın sonucuna göre de Yargıtay’a temyiz olarak başvurabilirsiniz.

İstinaf, çoğu dosya için son derece yeterli incelemeyi sağlayan bir üst mahkemedir. Burada dosya baştan sona yeniden incelenir ve mahkeme kararının hukuka uygun olup olmadığı kontrol edilir. İstinaf incelemesi sonucunda karar onanırsa, bazı istisnai durumlarda başvurunun büyüklüğüne göre temyiz (Yargıtay incelemesi) yolu da açılabilir.

İstinaf ve temyiz hakları sayesinde, davacı veya davalılar açısından mağduriyet oluştuysa, bir üst mahkeme denetimiyle hukuki fayda sağlanabilir. Hak kayıplarının önüne geçmek için bu hakların kullanılmasında süre ve usule çok dikkat edilmesi önemlidir.

Sonuç olarak, isim değiştirme işleminde karar sonrası sürecin dikkatlice izlenmesi, yasal hakların ve başvuru sürelerinin kaçırılmaması, gerektiğinde hukuki yardım alınması en sağlıklı yol olacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

Tanık Gerekli mi?

Tanık, isim değiştirme davasında zorunlu bir şart değildir. Ancak, özellikle ileri sürdüğünüz haklı nedeni ispatlamak için bazen tanık göstermek çok faydalı olabilir. Örneğin isminizin alay konusu olduğunu, toplumda zor durumda kaldığınızı ya da psikolojik etkiler yaşadığınızı kanıtlamak için yakın çevrenizden birinin mahkemede tanıklık etmesi davanın lehine sonuçlanmasına katkı sağlar. Her davada olmasa da, hakim ikna olmadığında veya ek bilgiye ihtiyaç duyarsa sizden tanık göstermenizi bekleyebilir.

Avukatsız Dava Açılabilir mi?

Avukatsız isim değiştirme davası açmak mümkündür. Türkiye’de bu tür davalar genellikle bireysel olarak takip edilebiliyor. Yani bir avukat tutmak zorunlu değil. Fakat hukuki süreçlerle ilgili tecrübeniz yoksa, dilekçe hazırlanmasında ya da dava takibinde hata yapmanızı önlemek için bir avukat ile çalışmak size kolaylık ve güven sağlayacaktır. Dava sürecinin basit ilerlemesini bekliyorsanız, örnek dilekçelerden faydalanarak kendiniz de başvuru yapabilirsiniz.

Dava Ne Kadar Sürer?

İsim değiştirme davalarının süresi, mahkemenin iş yoğunluğuna ve dosyanın içeriğine göre değişiklik gösterebilir. Genellikle 2 ila 6 ay arasında sonuçlanır. Eğer evraklar tam, gerekçeniz açık ve delilleriniz hazır ise süreç bu aralıkta neticelenir. Ancak mahkeme ek belge isteyebilir, tanık ifadesi almak gerekebilir veya dosyanın yoğunluğuna göre birkaç ay daha süreç uzayabilir. Özellikle büyük şehirlerde mahkemelerdeki yoğunluk süreyi etkileyebilir.

Başvurunun Reddedilmesi Durumunda Ne Yapılır?

İsim değiştirme başvurunuz reddedilirse, bu son karar değildir. Reddedilen karar size tebliğ edildikten sonra karara karşı istinaf yoluna başvurabilirsiniz. Yani üst mahkemeye itiraz edip dosyanızın tekrar incelenmesini talep etme hakkınız var. İtiraz süresi kendinize gelen tebligatta yazar ve genellikle 2 hafta (15 gün) içindedir. Üst mahkeme incelemesi sonucunda yine değişiklik onaylanmazsa dosyanız kesinleşir, ancak ilerleyen yıllarda yeni bir haklı sebep oluşursa tekrar dava açma olasılığınız da mevcuttur.

Yargıtay ve Emsal Kararları

Haklı Sebep Yorumları ve Uygulama Örnekleri

Haklı sebep kavramı isim değiştirme davalarında kritik bir öneme sahiptir. Yargıtay kararları, hangi durumların haklı sebep olarak değerlendirileceği konusunda yol gösterici olmuştur. Adalet Bakanlığı ve çeşitli hukukçular, Yargıtay'ın yıllar içinde verdiği kararlarla birlikte davalarda hangi sebeplerin geçerli olacağını sınır olarak belirlemiştir.

Haklı sebep açısından Yargıtay, isim değiştirme isteğinin nesnel nitelikte bir gerekçeye dayanmasını aramaktadır. Örneğin, ismin “gülünç” ya da “alay konusu” olması, toplumda yanlış anlaşılmalara yol açması, ya da kişinin sosyal, ticari veya özel hayatında olumsuz durumlar yaratması sıkça kabul edilen haklı sebepler arasında yer alır (bkz: kilinc.av.tr; ozansoylu.av.tr). İsmin din değiştirme, cinsiyet değişikliği, ya da ailede suç işlenmiş olması gibi özel sebepler de Yargıtay kararlarına göre haklı görülebilmektedir.

Bazı emsal Yargıtay kararlarında ise, kişinin sadece farklı bir isimle anılmak istemesinin de eğer makul ve açık gerekçelerle desteklenmişse haklı sebep sayıldığı görülmektedir. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi bir kararında, kişinin “ÇINAR” isminin “HÜSAMETTİN ÇINAR” olarak düzeltilmesini, günlük hayatta bu isimle bilinmesi ve sosyal menfaatleri gözeterek uygun bulmuştur (tahanci.av.tr). Ayrıca, kişisel rahatsızlık veya ismin toplumda “yanlış okunuşu, yazımı” yüzünden mağduriyet doğması da mahkemeler tarafından haklı sebep olarak kabul edilmektedir.

Diğer taraftan, bazı kararlarda mahkemeler, talebin yalnızca “beğenmeme” ya da “heves” gibi yüzeysel gerekçelerle yapılması halinde davayı reddetmektedir. Yani, kişisel arzu tek başına yeterli görülmemektedir; sebeplerin toplumsal, kültürel, psikolojik veya hukuki temeli olmalıdır.

Başka bir emsal kararda ise, isim ve soyadı değiştirme sonrası diplomalar veya resmi belgelerin de yeniden düzenlenmesi gerektiği açıkça vurgulanmıştır (dejure.ai). Yani sadece isim değişikliği kararı yeterli değildir, kişinin kimliğinde ve hayatında karşılaşabileceği her türlü resmi belgenin de uygun şekilde revize edilmesi gerekir.

Yargıtay’ın son yıllardaki içtihatlarında, başvurunun hangi gerekçeyle yapıldığı fark etmeksizin, kişinin hayatında mağduriyete yol açan her durumun haklı sebep olarak görülebileceği özellikle belirtilmektedir. Dolayısıyla, kişi “isminin kendisine psikolojik zarar verdiği” ya da “karışıklığa yol açtığı” gibi durumlarda dava açabilir ve Yargıtay bu başvuruları çoğu kez kabul etmektedir.

Sonuç olarak, Yargıtay ve emsal kararlar isim değişikliği davalarında önemli yol göstericidir. Mahkemeler başvuruların gerekçelerini her somut olaya göre adaletli bir şekilde değerlendirmektedir. Haklı sebep sınırları geniştir, ancak mutlaka ispatlanabilir ve objektif nitelikte olmalıdır.

Sonuç ve Öneriler

İsim Değişikliği Sürecinde Tavsiyeler

İsim değiştirme sürecinde bazı noktalara dikkat ederek dava sürecini kolaylaştırabilirsiniz. İsim değişikliği davası açmadan önce, haklı sebebinizin güçlü ve belgelerle desteklenebilir olmasına özen gösterin. Haklı sebep olmadan yapılan başvurular genellikle reddedilmektedir. Mahkemeye sunacağınız dilekçede, değişiklik isteminizi açıkça ve sade bir dille anlatın. Eğer dava açmak konusunda tereddütleriniz varsa, bir avukattan danışmanlık alarak süreci daha sağlıklı yürütebilirsiniz.

Belgelerinizi eksiksiz hazırlayın. Nüfus kayıt örneği, kimlik fotokopisi, tanık beyanı gibi evraklar, dosyanızda mutlaka bulunsun. Dava dilekçeniz ve başsavcılığa sunacağınız tüm belgeler okunaklı ve anlaşılır olmalı. Dava süresince, mahkeme çağrılarını ve yazışmaları takip edin, duruşmalara eksiksiz katılın.

Eğer e-Devlet sistemi üzerinden isim düzeltilmesi yoluna gidecekseniz, bu uygulamanın kapsamının sınırlı olduğunu, her durumda kullanılmadığını unutmayın. Genellikle harf hatası, yazım yanlışları gibi teknik düzeltmelerde kullanılır. Özel, kişisel sebepler veya haklı gerekçeler gerektiren durumlarda doğrudan mahkemeye başvurmanız gerekir.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

İsim değiştirme davası açarken ve süreç boyunca göz önünde bulundurmanız gereken önemli birkaç husus var. Öncelikle, başvurunuzun Medeni Kanun’un 27. maddesine uygun olması gerektiğini unutmayın. Haklı bir sebep gösterilmeden yapılan isim değişikliği başvuruları genelde kabul edilmez. Adınızın toplumda yanlış anlaşılmalara yol açacak nitelikte olması, komik ya da kötü anlam taşıması, travmatik bir deneyimle bağlantılı olması en sık kabul edilen sebepler arasındadır.

Dava açarken yetkili ve görevli mahkemeye başvurduğunuzdan emin olun. Bu genellikle ikamet ettiğiniz yerin Asliye Hukuk Mahkemesi olur. Yanlış mahkemeye başvuru yaparsanız süreciniz uzayabilir. Ayrıca, dava açıldıktan sonra alınacak karar doğrultusunda kimlik, pasaport, ehliyet gibi tüm kimlik bilgileriniz güncellenmelidir. Bu işlemlerde yaşanacak gecikmeler günlük hayatınızı etkileyebileceği için başvurularınızı hızlıca yapmalısınız.

Gazete ilanı veya resmi tebligat zorunluluğunu unutmayın. Mahkeme kararı gereği, isim değişikliği kararları Resmî Gazete’de ilan edilir. Ayrıca, karar kesinleştikten sonra değişikliği Nüfus Müdürlüğü’ne bildirmek, yeni belgelerle hayatınıza devam etmek de sizin sorumluluğunuzdadır.

Son olarak, başvurunuz reddedilirse itiraz ve istinaf yolları size açıktır. Haklarınızı bilerek hareket ederseniz, isim değişikliği sürecini daha kolay ve hızlı tamamlayabilirsiniz.