Dilekçeye Cevap Vermeme ve Susma İtiraz Hakkının Cezası Var Mıdır?

Merhaba,

Sorduğunuz "mahkemeden gelen tebligata/dilekçeye cevap vermemek", "susma hakkı, cezai yaptırım olup olmadığı", "itiraz süresi" ve "şikayetçi/davacı olmama" konularını güncel hukuk çerçevesinde detaylıca açıklayacağım:

Mahkeme Tebligatına Cevap Vermemek/Susma Hakkı

• Ceza soruşturmasında veya ceza davasında, eğer şüpheli ya da sanık olarak ifadeniz isteniyorsa, susma hakkınızı kullanabilirsiniz; bu konuda Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) size açıkça "susma hakkı" tanır. Kendi aleyhinize olan soruları cevapsız bırakmanız veya hiç konuşmak istememeniz, bir suç ya da kabahat değildir. Susma hakkını kullanmak bir cezai yaptırıma yol açmaz.
• Ancak, adli işlemlerde (örneğin mahkemeden "tanık" olarak gelirse) tanık olarak çağrıldıysanız ve gelmez ya da ifade vermezseniz, hakim zorla getirme ve gerektiğinde disiplin para cezası uygulanmasına karar verebilir. Tanıkların susma hakkı ise ancak yakın ilişkiler/akrabalık durumunda mümkündür.
• Hukuk davalarında (şahıs ya da şirket olarak davalıysanız ve size gelen dava dilekçesine) cevap YAZMAMANIZ durumunda, HMK m.128'e göre, davacının iddia ettiği vakıaları İNKÂR ETMİŞ sayılırsınız. Yani, cevapsız kalırsanız doğrudan "kaybedersiniz" diye bir kural yoktur; ama savunma haklarınızı ve bazı delilleri zamanında ileri sürmediğiniz için bu haklarınızdan feragat etmiş olursunuz.

Cevap Verilmezse Cezası Var mı?

• Ceza davasında susmak veya ifade vermemek suç ya da ceza sebebi değildir.
• Hukuk davasında ise dilekçeye süre içinde cevap vermezseniz, davacının iddialarını inkâr etmiş sayılırsınız; bunun dışında ek ceza veya para cezası uygulanmaz. Ancak, delil ve savunma haklarınızı zamanında kullanmazsanız hak kaybınız olur.

İtiraz/Temyiz Süresi

• Taraf olmadığınız (şikayetçi/davacı değilseniz) halde size bir tebligat geldiyse, bunun nedeni tanık olmanız, bilgilerinize başvurulmak istenmesi veya bir şekilde adınızın geçmesidir.
• Eğer dava tarafı değilseniz ve size karşı bir iddia yoksa, cevap zorunluluğunuz yoktur. Fakat, yanlışlıkla taraf yazıldıysanız ya da hak kaybı yaşamak istemiyorsanız, en yakın adliye veya avukata başvurup durumunuzu açıklamanız faydalı olur.
• Tarafsanız, hukuk davalarında cevap dilekçeniz için genellikle 2 hafta süreniz vardır. Ceza dosyalarında ise ifademi vermek için çağrıldıysanız, çağrıya uymamak durumunda hakkınızda zorla getirme kararı verilebilir; ama susmak hakkınız bakidir.

Sonuç olarak

• Susma hakkınızı kullanmanız (özellikle ceza yargılamasında) anayasal ve yasal bir HAKTIR, cezası yoktur.
• Hukuk davalarında cevap vermezseniz, bazı haklardan MAHRUM kalabilirsiniz, fakat savunmasız kalmak şeklinde doğrudan ceza uygulanmaz.
• Hiçbir şekilde şikayetçi/davacı değilseniz ve yanlışlıkla adınız geçiyorsa, ilgili mahkemeye başvurabilir veya bir avukattan destek alabilirsiniz.
• Her durumda sürelere dikkat etmek ve durumunuzu açık biçimde mahkemeye bildirmek ileride hak kaybı yaşamamanız bakımından faydalı olacaktır.

Yardımcı olabileceğim başka bir konu olursa lütfen tekrar yazın. Detaylı bilgi için şu yasal kaynağı da inceleyebilirsiniz: İstanbul Barosu-Dergisi (Susma Hakkı)

Saygılarımla.