Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Cezası Nedir?

“Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Cezası nedir?” diye arıyorsanız doğru yerdesiniz. TCK 179; alkollü ya da uyuşturucu etkisinde araç kullanma, tehlikeli sürüş ve trafik işaretlerine müdahale gibi fiilleri kapsar. Suçun oluşması için çoğu durumda somut tehlike aranır ve sonuç doğmasa da hapis cezası gündeme gelebilir.

Bu yazıda; ceza aralıkları, alkol promil sınırları, adli ve idari para cezası farkı, HAGB ve zamanaşımı gibi başlıkları sade dille anlatacağız. Sık sorulara pratik cevaplar vererek “TCK 179/2-3 nedir, hangi durumlarda uygulanır?” sorularını da netleştireceğiz. Sonunda, Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Cezası daha anlaşılır olacak.

Suçun Kapsamı ve Hukuki Dayanağı

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu, trafiğin akışının güvenli ve düzenli bir şekilde devam etmesi için önemli bir koruma sağlar. Bu suçun tanımı, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 179. ve 180. maddelerinde geçer ve kara, deniz, hava ve demiryolu ulaşımında, trafik güvenliğini tehlikeye atan eylemleri kapsar. Özellikle trafik işaret ve levhalarının değiştirilmesi, yanlış işaret verilmesi, alkollü veya uyuşturucu etkisi altında araç kullanılması gibi fiiller bu suç kapsamındadır.

Trafikte güvenliği korumak sadece sürücüler için değil tüm toplum için zorunlu bir ihtiyaçtır. Bu nedenle yasal dayanak oldukça nettir: Her türlü kasıtlı veya ihmali davranış, trafik güvenliğini ve yol kullanıcılarını riske atıyorsa ceza hukukunun konusu olur. Amaç, olası zararlar ve tehlikeli sonuçların önüne geçmektir.

TCK 179. ve 180. Maddelerinin Ayrıntılı İncelenmesi

TCK 179. madde, trafik güvenliğini kasıtlı olarak tehlikeye sokan fiilleri düzenler.

• İlk fıkrada, trafik için konulmuş işaretlerin değiştirilmesi veya kullanılamaz hale getirilmesi cezalandırılır.
• İkinci fıkrada, herhangi bir ulaşım aracının, insanların hayatı, sağlığı veya mal varlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare edilmesi durumunda suç oluşur.
• Üçüncü fıkrada ise, alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle emniyetli araç kullanamayacak durumda olmasına rağmen araç kullananlar ayrıca cezalandırılır.

TCK 180. madde ise trafikteki güvenliğin taksirle tehlikeye atılmasıyla ilgilidir. Yani, kasıt olmadan yani “dikkatsizlik ve özensizlik” sonucu trafik güvenliğinin tehlikeye düşürülmesine ceza öngörülür. Genellikle ihmalkâr davranışlardan kaynaklanan tehlikeli durumlar bu başlıkta değerlendirilir.

Her iki maddede de, suçun oluşabilmesi için fiilin gerçekten trafik güvenliğini tehdit edici nitelikte olması gerekir. Ancak, Tehlike suçlarının doğası gereği, illa zararın gerçekleşmiş olması şart değildir; tehlike yeterlidir.

Tehlike Suçları: Soyut ve Somut Tehlike Ayrımı

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu, "tehlike suçu" olarak adlandırılır ve ikiye ayrılır: soyut ve somut tehlike suçu.

• Soyut tehlike suçlarında, yapılan hareket trafiği tehlikeye atar mı atmaz mı, somut olarak incelenmez. Fiil gerçekleştiğinde, kanun tehlikenin doğduğunu varsayar. Örneğin, alkollü bir kişinin araç kullanması, henüz kaza olmadan bile kanunen yeterli sayılır.
• Somut tehlike suçlarında ise, gerçekten bir tehlikenin ortaya çıkması gerekir. Yani, eylemin fiilen trafik güvenliği üzerinde tehlike yaratıp yaratmadığına bakılır.

Kısaca özetlemek gerekirse; soyut tehlike suçunda hareketin tehlikeye yol açıp açmadığı araştırılmaz, somut tehlike suçunda ise oluşan somut risk aranır. Bu ayrım uygulamada ceza davalarının seyrini ve mahkemelerin kararlarını doğrudan etkiler.

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu genellikle soyut tehlike suçu niteliğindedir. Ancak bazı durumlarda somut tehlikenin gerçekleşip gerçekleşmediği de yargılama açısından önem kazanır.

Kasten Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma

Kasten trafik güvenliğini tehlikeye sokma, kişinin bilerek ve isteyerek trafik düzenini bozacak bir davranışta bulunması anlamına gelir. Yani sürücü veya ilgili kişi, hareketinin trafik düzenini, başkalarının yaşamını, sağlığını veya malvarlığını tehlikeye atacağını bilmesine rağmen bunu yaparsa, bu suç oluşur. Bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun 179/2 ve 179/3 maddelerinde açıkça düzenlenmiştir.

Örneğin, alkollü ya da uyuşturucu etkisindeyken aracını süren birinin, bu haliyle kaza yapma veya cana/mala zarar verme olasılığını bilerek hareket etmesi buna örnektir. Aynı şekilde, bilerek trafik işaretlerini değiştirmek, trafiği engelleyici bir cisim koymak, kalabalıkta hızla araç sürmek de kasten işlenen trafik güvenliğini tehlikeye sokma kapsamına girer. Bu durumda ağır idari ve adli yaptırımlar uygulanır.

Taksirle Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma

Taksirle trafik güvenliğini tehlikeye sokma ise, kişinin trafik düzenini ihlal eden bir davranışı bilinçli olarak değil de, dikkatsizliği ya da özensizliği nedeniyle işlemesiyle oluşur. Yani burada amaçlı bir hareket yoktur; kural ihlali farkında olmadan, öngörülmeden olur.

Örneğin, telefonla konuşurken veya dikkatini yola vermeden araba kullanan bir sürücü, kontrolünü kaybedip başkalarını tehlikeye atarsa bu suç oluşur. Taksirle yapılan bu tür eylemlerde, ortaya çıkacak zarar veya tehlike öngörülmemiştir fakat trafik güvenliği ihlal edilmiştir. TCK 180. madde bu tür ihlalleri kapsamaktadır ve genellikle daha hafif cezalar içerir ama her durumda adli süreç başlar.

Alkol veya Uyuşturucu Etkisiyle Araç Kullanma

Alkol veya uyuşturucu etkisiyle araç kullanmak ise, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun sık görülen hallerindendir. Alkol veya uyuşturucu gibi maddeler, kişinin araç üzerindeki kontrolünü azaltır ve trafik için ciddi bir tehlike oluşturur.

Türk Ceza Kanunu’na göre, alkol ya da uyuşturucu etkisindeyken araç kullanan kişiler, hem idari para cezası hem de adli işlemle karşılaşırlar. Cezalar; alınan maddeye, promil seviyesine ve tekrar durumuna göre değişir. 2025 yılı itibarıyla bu tür durumlarda idari para cezaları sert bir şekilde artırılmış, ehliyete el koyma ve hapis cezaları da uygulanmaktadır. Sürücü, tekrar aynı suçu işlerse daha ağır sonuçlarla karşılaşır ve bu sicile işlenir.

Uyarı ve İşaretlere Müdahale İle Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma

Uyarı ve işaretlere müdahale ile trafik güvenliğini tehlikeye sokmak da TCK 179 kapsamında önemli bir suçtur. Ulaşım yollarını güvenli akış için düzenleyen trafik işaretleri, levhalar veya sinyaller üzerinde değişiklik yapılması, yerlerinden kaldırılması veya yanlış yönlendirilmesi, kazalara ve can kayıplarına neden olabilir.

Örneğin, bir trafik levhasını sökmek, yol çalışma levhasını başka bir yere takmak, tren yoluna engel koymak veya trafik ışıklarının düzenini bozmak bu suçun tipik örnekleridir. Bu tür bir müdahale, kasıtlı yapıldığında, kasten trafik güvenliğini tehlikeye sokmanın ağırlaştırılmış hali olarak değerlendirilir ve ciddi sonuçları olur.

Unutulmamalıdır ki, “ufak bir şaka” gibi görünen bir trafik levhası değişikliği bile, insan hayatını tehlikeye atabilir ve bu yüzden çok ağır cezalar ortaya çıkabilir.

Kısacası, trafik kurallarına ve işaretlere müdahale etmek ya da tehlikeli araç kullanmak günlük hayatta pek çok kişinin başına gelebilecek ve ciddi sonuçlar doğurabilecek durumlardır. Hem sürücülerin hem de yayaların bu konuda bilinçli olması, toplumsal güvenlik için büyük önem taşır.

Suçun Unsurları ve Şartları

Suçun Maddi Unsurları

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun maddi unsurları, kişinin gerçekleştirdiği somut eylemler üzerinden değerlendirilir. Bu suçun gerçekleşebilmesi için Türk Ceza Kanunu’na göre, özellikle kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımında güvenliği sağlayan işaretlere, araçlara ya da sistemlere yapılan müdahaleler veya tehlikeli şekilde araç kullanılması gerekir.

Trafik İşaret ve Levhalarına Müdahale

Trafik işaret ve levhalarına müdahale, bu suça en çok konu olan davranışlardan biridir. Kasıtlı olarak bir trafik işaretinin yerinin değiştirilmesi, tahrip edilmesi veya kaldırılması, ulaşımın düzenini ve güvenliğini doğrudan etkiler. Ayrıca yanlış sinyaller verilerek yol kullanıcılarının yanıltılması da trafik güvenliğini tehlikeye atar. Özellikle köprülerde, kavşaklarda veya ana yollarda işaretlerin kaldırılması büyük risk oluşturur.

Tehlikeli Araç Sevk ve İdaresi

Tehlikeli araç sevk ve idaresi, sürücünün kendisiyle birlikte başkalarının da hayatını, sağlığını ya da mal varlığını tehlikeye atacak şekilde araç kullanması anlamına gelir. Örneğin, yüksek hızda makas atmak, bilerek kırmızı ışıkta geçmek veya yolun gerektirdiği kurallara uymamak, kara yolu dışında trafiğe kapalı alanlarda dahi tehlikeye sebep olabilir.

Engelleyici veya Yanlış Sinyal Verme

Engelleyici veya yanlış sinyal verme, trafik akışının yanlış yönlendirilmesine sebep olur. Mesela, yetkisi olmayan birinin yanlış yön tabelası yerleştirmesi veya sinyalizasyonlarda değişiklik yapması, sürücü ve yayaları yanlış bilgilendirebilir. Bu durum, çok ciddi kazalara yol açabilecek bir suçtur ve özellikle şehirlerarası yollarda büyük tehlike oluşturur.

Alkol ve Uyuşturucu Etkisi Altında Araç Kullanma

Alkol ve uyuşturucu etkisinde araç kullanmak da trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu kapsamında değerlendirilir. Yasal sınırların üzerinde alkol almış olan veya uyuşturucu etkisinde olan sürücülerin araç kullanması, kendi iradesiyle güvenli bir şekilde araç sevk ve idaresini mümkün kılmaz. Bu durum, çevresindeki kişilerin hayatı ve malını ciddi şekilde riske atar. Özellikle son yıllarda alkol ve uyuşturucu kontrollerinin sıklaşması ve toplumsal bilinçlenmenin artmasıyla, bu konuda daha hassas uygulamalar söz konusudur.

Suçun Manevi Unsuru ve Kusur Durumu

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun manevi unsuru, kişinin hareketi bilerek ve isteyerek yapması yani kastı ile ilgilidir. Kişi, işaretleri bilerek kaldırıyor, yanlış yönlendiriyor ya da tehlikeli araç kullanıyorsa, bu durumda kasten hareket etmiş sayılır ve TCK 179/1'e göre sorumlu olur.

Bazı hâllerde ise, dikkat ve özen yükümlülüğünü yerine getirmemek (taksir) suçun manevi unsurunu oluşturur. Yani sürücü, gerekli özeni göstermeden hareket ederse ve bu kasıtsız eylem sonucunda tehlike oluşursa da suç oluşur. Ancak burada önemli olan, kişinin eyleminin başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlike doğurabileceğini öngörebilecek durumda olmasıdır.

Sonuç olarak, hem kasten hem de taksirle işlenebilen bu suçta kastın veya kusurun bulunması şarttır. Manevi unsur olmadığı sürece, yani kişi iradesi ve kontrolü dışında davranıyorsa, suç oluşmamış olur. Bu nedenle yargılamalarda failin kusuru detaylı şekilde irdelenir.

Temel Ceza Aralıkları (Hapis ve Para Cezaları)

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda cezalar, eylemin kasten ya da taksirle işlenmesine göre değişir. TCK 179/1 maddesine göre kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını başkalarının hayatını, sağlığını veya mal varlığını tehlikeye atacak şekilde kullananlara 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası verilebilir.

TCK 179/2 maddesinde ise başkalarının hayatı, sağlığı veya mal varlığı açısından tehlikeli bir şekilde aracı sevk ve idare eden kişi için 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.

Taksirle (yani istemeden, dikkatsizlik veya özensizlik sonucu) işlenmişse, daha hafif ceza uygulanabilir; bu durumda 3 aydan 3 yıla kadar hapis cezası gündeme gelir. Cezalar, hakimin takdirine göre adli para cezasına çevrilebilir. Yani sanık isterse hapis cezası yerine belirlenen gün sayısı kadar para ödeyebilir.

Cezalarda Son Yasal Değişiklikler

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda son yıllarda cezalar ağırlaştırıldı. Özellikle 2025 yılında yapılan yasal değişikliklerle birlikte, alkollü araç kullanımı başta olmak üzere tehlikeli davranışlarda bulunanlara verilen cezaların aralıkları yükseltildi ve idari yaptırımlar arttı.

Ayrıca, yasal düzenlemelerle beraber, kamuoyunda öne çıkan “caydırıcılık” amacı daha da ön plana çıkarıldı. 1 promil ve üzeri alkolle araç kullanmanın artık daha ağır şekilde cezalandırılması sağlandı. Yeni düzenlemelerle, tekrar eden suçlarda da ceza artırımı zorunluluğu geldi.

Cezanın Artırılmasına Sebep Olan Haller

Alkol Promil Sınırları ve Cezai Sonuçlar

Trafik güvenliğini tehlikeye sokmada alkol promil sınırları çok önemlidir. Binek (hususi) araç sürücüleri için 0.50 promil, diğer araç sürücüleri için ise 0.20 promil yasal sınırdır. Ancak, 1.00 promil üzeri alkoller TCK kapsamında adli işleme (mahkemeye) tabidir.

1 promil üzeri alkollü araç kullanmak, hem maddi hem adli yönden çok ağır cezalar doğurur. Alkol miktarı arttıkça ceza da artar. İlk defa alkollü araç kullananlara 6.439 TL idari para cezası uygulanırken, tekrarı halinde para cezası ve ehliyete el koyma süresi katlanmaktadır. Ayrıca adli yargıda hapis cezası gündeme gelir.

Tekrar Suç İşlenmesi ve Tekerrür

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu tekrarlanırsa (yani kişi aynı suçu yeniden işlerse), mahkemeler ceza artırımına gider. Tekerrür hükümleri uygulanır, önceki sabıka veya aynı suçtan alınan HAGB kararları da bu artırımda dikkate alınır.

Ayrıca, daha önce verilen cezalarda HAGB (hükmün açıklanmasının geri bırakılması) uygulanmışsa, tekrar suç işlenmesi halinde bu hak ikinci kez verilmez veya önceden verilen HAGB kararı bozulur.

Cezanın Adli Para Cezasına Çevrilmesi

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda verilen kısa süreli hapis cezası, bazı hallerde adli para cezasına çevrilebilir. Hakim, suçun işleniş şekli, failin tutumu ve suçun ağırlığına bakarak hapis cezasını adli para cezasına dönüştürebilir.

Örneğin, 1 yıl ve altında olan hapis cezalarının çoğunluğunda bu çevirmeye sıkça başvurulur. Adli para cezası, belirlenen gün sayısı ile günlük para miktarının çarpılması sonucunda ortaya çıkar. Ödeme kolaylığı da sunulabilir, ancak ödemezse tekrar hapis gündeme gelir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (kısa adı HAGB) trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda sıkça uygulanan bir imkandır. Eğer verilen ceza 2 yıl veya altında ise ve sanık daha önce kasıtlı bir suç işlememişse, hakim cezayı açıklamadan önce 5 yıllık bir denetim süresi verir.

Bu süre içerisinde kişi başka bir suç işlemezse, ceza hiç uygulanmaz ve sicil kaydından silinir. HAGB imkanı özellikle ilk kez suç işleyenler için büyük avantaj sağlar. Ancak tekrarlanan suçlarda bu imkan verilmez. Ayrıca, HAGB uygulamasında verilen adli para cezası ya da idari para cezası ödenmek zorunda değildir, esas olan denetim süresidir.

Sonuç olarak, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda hem caydırıcı hapis cezaları hem de adli para cezaları gündeme gelir. Her yıl ve özellikle son yasal değişikliklerle yaptırımlar ağırlaşmakta; alkollü ve tekrarlı suçlarda ceza miktarları artmaktadır. HAGB ve adli para cezasına çevirme uygulamaları ise ilk defa suç işleyenlere sistemin tanıdığı önemli fırsatlardandır.

Soruşturma ve Yargılama Süreci

Şikâyet ve İhbar Süreci

Şikâyet ve ihbar süreci, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu işlendiğinde işlemin başlatıldığı ilk aşamadır. Bu suç, çoğunlukla şikâyete bağlı olmayan; yani “re’sen (kendiliğinden)” soruşturulan bir suçtur. Yani, bir vatandaşın veya polisin olayı fark etmesiyle savcılık hemen haberdar edilir. Polis ya da trafik ekipleri suçun işlendiğini tespit ettiğinde, detaylı bir tutanak düzenleyerek olayı adli mercilere iletir. Vatandaşlar da 155 Polis İmdat veya 156 Jandarma İhbar Hattı gibi kanallar üzerinden ihbarda bulunabilir.

Soruşturma ve Delil Toplama Aşamaları

Soruşturma ve delil toplama aşamaları, genellikle olay yerinde tutulan trafik tutanağı ile başlar. Trafik polisleri olay yerinde alkol testi, görgü tanığı ifadesi, kamera kayıtları ve olayla bağlantılı araç plakalarını delil olarak toplar. Savcılık bu süreçte olayla ilgili tanıkları dinler, adli tıp raporları veya bilirkişi incelemeleri talep edebilir. Özellikle; alkol veya uyuşturucu etkisi iddiası varsa, kan ve idrar örnekleri alınabilir ve laboratuara gönderilir. Trafik güvenliğini tehlikeye düşüren işaretler sökülmüş, levhalar değiştirilmiş ya da sahte olarak yerleştirilmişse bunların da fotoğrafları ve teknik incelemesi yapılır.

Gözaltı ve Adli Kontrol Uygulamaları

Gözaltı ve adli kontrol uygulamaları, olaydaki tehlikenin büyüklüğüne göre değişir. Eğer trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu sırasında şüpheli yakalanmışsa polis gözaltına alabilir. Gözaltı süresi genellikle 24 saati geçmez. Ancak olayda ölü veya yaralı varsa, gözaltı süresi savcının talebiyle uzatılabilir. Gözaltı sonrası serbest bırakılan kişi için adli kontrol uygulanabilir. Adli kontrol, şüphelinin yurt dışına çıkış yasağı, belli süre araç kullanmama veya polis merkezine imza atma gibi yükümlülükler içerebilir.

Tutuklama ve Tutukluluk Halleri

Tutuklama ve tutukluluk halleri ise daha ciddi durumlarda söz konusudur. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu çoğunlukla somut bir zarar yoksa tutuklama gerektirmez. Fakat, olayda ölüm, yaralama veya toplu bir tehlike oluşmuşsa, mahkeme tutuklama kararı verebilir. Tutuklama tedbiri, kişinin kaçma ihtimali veya etkili bir delil karartma riski olması durumunda uygulanır. Tutuklu yargılama süresi ise suça ve dosyanın karmaşıklığına göre birkaç aydan uzun da olabilir.

Uzlaşma ve Seri Muhakeme Usulü

Uzlaşma, kasten ya da taksirle trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu açısından genellikle mümkün değildir çünkü kamu düzenini ilgilendirir. Ancak bazı hafif durumlarda mağdurun zararının giderilmesiyle uzlaştırma gündeme gelebilir. Seri muhakeme usulü ise, delil durumu açık ve suç sabitse, sanığın kısa sürede hakim karşısına çıkarılarak hızlıca karar verilmesini sağlar. Bu yöntem, yargılamanın daha kısa sürmesi amacıyla kullanılır.

Yargılama ve Karar Süreçleri

Yargılama ve karar süreçleri, soruşturmadan sonra mahkemede başlar. Mahkeme, toplanan delilleri inceler ve tanıkları dinler. Sonrasında aşağıdaki kararlardan birini verebilir:

Beraat Kararı

Beraat kararı, sanığın trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu işlediğine dair yeterli delil bulunmazsa veya suçun oluşmadığı kanaatine ulaşılırsa verilir. Böyle bir durumda, sanık tamamen aklanır ve hakkında ceza verilmez.

Mahkûmiyet Kararı

Mahkûmiyet kararı, suçun işlendiği, yeterli ve kesin delillerle kanıtlanmışsa verilir. Mahkeme, sanığa Türk Ceza Kanunu’nda yer alan gerekli hapis veya adli para cezasını verir. Alkol etkisi altındayken araç kullananlar için ek olarak ehliyetlerine el konulması da karara bağlanabilir.

Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı

Ceza verilmesine yer olmadığı kararı, genellikle sanığın kastı olmadığı, ya da olayda yaşının küçük olduğu veya ceza sorumluluğunu kaldıran bir hal bulunduğu durumlarda verilir. Bu kararla suç sabit olsa da ceza uygulanmaz.

Cezanın Ertelenmesi

Cezanın ertelenmesi, mahkemenin uygun bulması halinde kısa süreli hapis cezalarında uygulanan bir yöntemdir. Sanık, belli bir denetim süresi içinde benzer bir suç işlemezse ceza infaz edilmeden karar ortadan kalkar.

Davanın Düşmesi

Davanın düşmesi ise genellikle zamanaşımı dolmuşsa ya da şikâyetten vazgeçilmişse veya sanık hayatını kaybetmişse gerçekleşir. Bu durumda dava tamamen kapanır ve dosya arşive kaldırılır.

Tüm bu aşamalar, hukukun sağladığı adil yargılama ilkesi kapsamında gerçekleşir ve sanıkların temel hakları korunur.

Suç ve Ceza Zamanaşımı Süreleri

Suç ve ceza zamanaşımı süreleri, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu açısından oldukça önemlidir. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda zamanaşımı, suçun işlendiği günden itibaren başlar ve genelde cezanın türüne göre farklılık gösterir. TCK madde 179/1 için dava zamanaşımı süresi 15 yıl olarak belirlenmiştir. TCK madde 179/2 ve 179/3 kapsamında yer alan fiillerde ise dava zamanaşımı süresi 8 yıl olarak uygulanır. Ceza zamanaşımı ise yine ceza miktarına göre değişmekte ve genellikle 10 yıla kadar uzayabilmektedir. Zamanaşımı süresi dolduğunda, mahkeme kendiliğinden davanın düşmesine karar verir ve artık yargılama yapılamaz. Bu nedenle zamanaşımı süreleri, hem mağdur hem de şüpheli için kritik öneme sahiptir.

Sicil ve Adli Sonuçlar

Sicil ve adli sonuçlar, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan alınan ceza sonrası gündeme gelir. Bu suçtan dolayı verilen hapis ya da adli para cezası doğrudan adli sicil kaydına işler, yani sabıka kaydında görünür. Ancak, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilirse, denetim süresi başarıyla tamamlansa bile bu kayıt genel sicil kaydında görünmez, yalnızca özel bir sistemde tutulur. Eğer ceza infaz edildiyse ve normal şartlarda arşiv kaydına alınana kadar, sicil kaydında kalmaya devam eder.

Ayrıca, bu suçtan alınan mahkûmiyetin memuriyete etkisi sorulduğunda, taksirli şekilde işlenmişse genellikle memuriyete engel teşkil etmez. Ancak kasıtlı şekilde trafik güvenliğini tehlikeye sokanlar için durum ciddi sonuçlar doğurabilir. Her iki durumda da vatandaşların sicil kayıtlarını belirli süreden sonra sildirme hakları vardır.

Ehliyet ve Araç Kullanma Yasağı

Ehliyet ve araç kullanma yasağı, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun en çok merak edilen sonuçlarından biridir. Özellikle alkollü veya uyuşturucu etkisinde araç kullanma durumunda, ehliyete el konulması sıkça uygulanır. İlk kez böyle bir suç işlendiğinde ehliyet genellikle 6 ay süreyle alınır; ikinci kez yakalanmada bu süre 2 yıl, üçüncü ve sonrasında 5 yıla kadar çıkabilir.

Yüksek promil alkol ya da tekrarlayan suçlarda ve tehlikeli hareketlerin alışkanlık haline getirilmesinde, hem hapis cezası hem uzun süreli ehliyetten men ve araç kullanma yasağı uygulanabilir. Ayrıca, ehliyetine el konan kişi, belirlenen süre boyunca ve yeniden psikoteknik değerlendirme ve sağlık raporu alınmadan ehliyetini geri alamaz. Eğer kişide, araç kullanmaya engel teşkil eden kalıcı bir durum tespit edilirse, ehliyet tamamen iptal edilebilir.

Bu yaptırımlar sadece yasal değil, aynı zamanda trafik güvenliği için de önemli bir uyarı niteliğindedir. Ehliyeti alınan sürücüler için yeniden ehliyet alımında sıkı prosedürler ve kontroller getirildiğini unutmamak gerekir.

Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokmanın Diğer Suçlarla İlişkisi

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu ile ilgili olarak en çok merak edilen konulardan biri, bu suçun diğer suçlarla olan ilişkisidir. Özellikle yaralama, ölüm veya malvarlığına zarar gibi sonuçlar ortaya çıkarsa, olayda hangi suçların oluştuğu da önem kazanır. Türk Ceza Kanunu'na göre, trafik güvenliğini tehlikeye sokan kişi eğer yaptığı eylem sırasında birinin yaralanmasına ya da ölümüne neden olmuşsa, sırf "trafik güvenliğini tehlikeye sokmak" suçundan değil, ayrıca taksirle yaralama ya da taksirle öldürme suçundan da sorumlu tutulabilir.

Yaralama veya Ölümle Sonuçlanan Durumlar

Trafik güvenliğini tehlikeye sokan bir sürücünün yaptığı hareket sonucunda bir kişi yaralanır veya hayatını kaybederse, burada iki ayrı hukuki durum gündeme gelir. Eğer sadece bir tehlike söz konusuysa ve kimse yaralanmazsa, sadece trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu oluşur. Ancak birinin yaralanması veya ölmesi durumunda, fail hem trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu hem de taksirle yaralama ya da taksirle öldürme suçundan cezalandırılabilir. Bu tür olaylarda genellikle daha ağır olan suçun cezası uygulanır.

Örneğin, alkollü olarak araç kullanan bir kişi kazaya sebebiyet verip birinin ölümüne yol açarsa, sadece alkollü araç kullanmaktan değil, taksirle öldürme suçundan da sorumlu olur. Yargıtay kararlarında bu iki suçun iç içe geçtiği birçok dava örneği bulunmaktadır.

Malvarlığına Zarar

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu, sadece insanların yaşamı ve sağlığı için değil, aynı zamanda malvarlığı için de tehlikeli bir durum yaratabilir. Yani suçun oluşabilmesi için illa birinin yaralanmasına gerek yoktur; bir trafik kazasında başka birinin aracına zarar vermek de malvarlığına zarar suçunu gündeme getirir.

Burada dikkat edilmesi gereken bir ayrım vardır: Eğer olayda kasıtlı bir mala zarar verme durumu varsa, ayrıca Türk Ceza Kanunu’nun mala zarar verme maddeleri uygulanabilir. Ancak maddi hasarlı trafik kazalarında genellikle taksirle hareket edildiği için, bu durumda mala zarar verme suçu çoğunlukla oluşmaz. Sadece trafik güvenliğini tehlikeye sokma ve sigorta hukukuna göre işlemler yapılır.

Trafik Kanunu ve Türk Ceza Kanunu Arasındaki Farklar

Türkiye’de trafikle ilgili suçlar hem 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda (KTK) hem de 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) düzenlenmiştir. Temel fark; Trafik Kanunu genellikle idari yaptırımlar (para cezası, ehliyet puanı, belgenin alınması gibi) içerirken, Türk Ceza Kanunu ise hapis cezası gibi daha ağır ceza hükümleri içerir.

Trafik kurallarının ihlali sonucu meydana gelen her olay ceza hukuku anlamında bir suç oluşturmaz. Örneğin, KTK’ya aykırı davranışlarda genellikle idari para cezası uygulanır. Ancak, trafik güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye sokan bir hareket söz konusuysa, TCK devreye girer ve kişi hakkında adli soruşturma yürütülür, mahkumiyet halinde hapis veya para cezası söz konusu olur.

Buna ek olarak, TCK’da yer alan trafik suçları sağlığı ve güvenliği doğrudan tehlikeye düşüren somut ya da soyut tehlike suçlarıdır. KTK ise toplumsal düzeni korumak amacıyla çoğunlukla idari tedbirler getirir. Yani yaptırım türleri, sonuçların ağırlığı ve yargılama süreçleri açısından önemli farklar vardır.

Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokmada Güncel Yasal Düzenlemeler ve Yargı Paketi Değişiklikleri

2024 ve 2025 yıllarında trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu ile ilgili önemli yasal değişiklikler yapıldı. Özellikle 10. Yargı Paketi ile cezalarda önemli artışlar getirildi. Yeni düzenlemeyle, alkollü veya uyuşturucu etkisiyle araç kullananlara uygulanan hapis cezalarının alt ve üst sınırları artırıldı. Yargı paketinde ayrıca, bu tür suçlarda ceza indiriminin sınırlandırılması ve bazı hallerde seri muhakeme usulünün uygulanması kolaylaştırıldı.

Ayrıca yapılan bir diğer değişiklik ise, yoğun biçimde işlenen trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun, kamu güvenliği için daha caydırıcı hale getirilmesini amaçlıyor. Alkol sınırları ve uyuşturucu etkisiyle araç kullanmada ceza süreçleri hızlandı ve daha aktif denetim mekanizmaları kuruldu.

Yasal düzenlemeler ayrıca, suçun tekrar edilmesi halinde ehliyetin geri alınması, sicil kayıtlarına işlenmesi gibi konularda da yenilikler getirdi. Trafik güvenliğini tehlikeye atan sürücüler için hem adli cezalar hem de idari yaptırımlar daha sert ve etkin hale getirildi.

Kısacası, 2025 yılı itibariyle hem kanunlarda hem de uygulamada trafik güvenliğini tehlikeye sokan davranışlara karşı hem adli hem de idari işlemlerin daha hızlı ve ağır uygulanması dikkat çekiyor. Özellikle yeni yargı paketleriyle bu suçların yargılanması ve cezalandırılması çok daha önemli hale geldi.

Yargıtay ve Mahkeme Uygulamaları

Yargıtay ve mahkemeler, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu ile ilgili kararlarında öncelikle somut tehlike oluşumu üzerinde durur. Yani, sadece kural ihlali yetmez; eylemin başkalarının can, mal güvenliğini tehlikeye düşürüp düşürmediği titizlikle incelemeye alınır. Özellikle TCK 179/3 kapsamında, alkol veya uyuşturucu etkisiyle araç kullanmanın, özürsüz ve bilinçli şekilde yapılması durumlarında ise çok net ve hızlı bir şekilde mahkûmiyet kararları verilmektedir.

Yargıtay’ın emsal kararlarına bakıldığında, örneğin ışık ihlali, alkollü araç kullanmak ya da trafik işaret levhalarına müdahale gibi hallerde, suçun somut olarak tehlikeye dönüştüğüne dair bulgu olması gerektiği vurgulanır. Sinyal vermeden şerit değiştirmek veya hız sınırını aşmak gibi davranışların ise hangi koşullarda bu suça girdiği olayın özelliklerine göre değerlendirilir. Mahkemeler, her olayda kanıtların duruma göre tek tek değerlendirilmesini esas alır ve özellikle kamera kayıtları, hız raporları ve alkol testi gibi delillere büyük önem verir.

Bazı olaylarda, sanığın bir kazaya sebep olmamış olması, beraat kararı ile sonuçlanabildiği gibi; alkol promilinin yüksekliği ve aracın kontrolsüz sürülmesi mahkûmiyetle sonuçlanabiliyor. Son yıllarda ise özellikle tekrarlanan ihlâllerde verilen cezaların arttığı da görülmektedir.

Savunma Hakları ve Avukat Desteğinin Önemi

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda savunma hakları büyük önem taşır. Çünkü bu suç hem adli sicili hem de sürücü belgesini doğrudan etkileyebilir. Her şüphelinin ya da sanığın, savunmasını yapma, tanık gösterme, inceleme talep etme hakkı vardır. İyi bir savunma yapılmadığı durumda, küçük bir ihmal bile ağır sonuçlara yol açabilir.

Avukat desteği, süreç boyunca ciddi bir avantaj sağlar. Çünkü bir avukat, delillerin incelenmesini, olayın tek taraflı değerlendirilmesini veya cezanın adli para cezasına çevrilmesini talep edebilir. Ayrıca seri muhakeme, HAGB (hükmün açıklanmasının geri bırakılması) ya da erteleme gibi hukuki fırsatların hepsinin zamanında ve doğru şekilde taleplerle gündeme gelmesini sağlar. Özellikle teknik konularda (alkol ölçümü, radar kayıtları vb.) avukatlar olayın lehine delil sunabilir. Avukatsız savunma durumunda ise hatalı beyan veya eksik ifade sonucu suç sabit görülüp ağır bir ceza alınabilir.

Trafik Güvenliği Suçlarında Bilinmesi Gereken Pratikler

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma vakalarında bazı pratik bilgiler hayat kurtarabilir. Öncelikle, olay yaşandığında hemen bir avukata danışmak çok faydalıdır. Emniyet güçlerinden gelen alkol testi, görgü tanıklarının ifadesi veya kamera kaydı varsa bunların mutlaka incelenmesi gerekir.

Eğer promil sınırı aşıldıysa, ölçümün yasal standartlara uygun yapılıp yapılmadığı kontrol edilmeli. Ayrıca, olay yerindeki işaretlerin geçici ya da kalıcı durumunu gözden geçirmek, savunma için önemli bir ayrıntıdır.

Araç kullandığınız sırada teknik bir arıza veya yol durumundan kaynaklanan bir ihlal olduysa, bunu resmi rapora ekletmeyi unutmayın. Seri muhakeme ya da uzlaşma gibi hukuki yollardan yararlanma talebinde de isterseniz bulunabilirsiniz.

Unutmayın, her durumda konuşmadan ve ifade vermeden önce haklarınızı öğrenin. Yasal olarak doğru davranış, ilerideki süreciniz için en büyük avantajınız olacaktır. 🚘