Mirasın Reddi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Mirasın borçları gözünüzü mü korkuttu? Mirasın reddi, mirasçının mirası ve borçlarını kabul etmeme hakkıdır. Peki Mirasın reddi nedir ve nasıl yapılır, süre kaç gündür, nereye başvurulur?

Bu yazıda adım adım şu sorulara yanıt bulacaksınız:

• 3 ay içinde başvuru şartı nedir?
• Başvuru yeri: Sulh Hukuk Mahkemesi
• Gerçek ret ve hükmen ret arasındaki farklar
• Gerekli belgeler: veraset ilamı, reddi miras dilekçesi
• Masraf, harç ve sık yapılan hatalar

Not: Şu an e-Devlet üzerinden reddi miras başvurusu yapılamaz.

Doğru zamanda, doğru evrakla yapılan başvuru hem borçlardan korunmanızı sağlar hem de hukuki süreci hızlandırır. Detaylara geçmeden önce kavramı netleştirelim: Mirasın reddi.

Mirasın reddi nedir?

Mirasın reddi, mirasçı olan kişinin, mirasbırakanın ölümü ardından ona kalan mirastaki hak ve borçları kabul etmek istememesi, yani mirastan feragat etmesi anlamına gelir. Kısaca, yasal veya atanmış mirasçılar isterlerse mirası istememe hakkını kullanabilir. Mirasın reddi, mirasçının bir beyanı ile gerçekleşir ve bu beyan, sulh hukuk mahkemesine yapılır. Bu işlem sonunda, mirasçı hem mirastaki mallardan hem de borçlardan sorumlu olmaz.

Birçok kişi miras yoluyla taşınmaz, para veya başka mallar kazanmak yerine bazen borçla karşılaşmak istemez. Bu gibi durumlarda reddi miras yoluyla kendi mal varlığını ve maddi geleceğini korumak mümkün olur. Özellikle terekenin borca batık olduğu yani alacaklardan ziyade borcun çok fazla olduğu durumlarda mirası reddetmek oldukça önemlidir.

Reddi miras kavramının hukuki dayanağı

Reddi mirasın hukuki dayanağı, Türk Medeni Kanunu'nun 605 ve 606. maddeleri ile açıklanır. Kanuna göre hem yasal hem de atanmış mirasçılar, mirasbırakanın ölümünden itibaren 3 ay içinde mirasın reddi beyanında bulunabilir. Özellikle TMK 609. maddeye göre reddin kayıtsız ve şartsız yapılması zorunludur ve bu işlem sulh hukuk mahkemesine sözlü ya da yazılı olarak bildirilmelidir. Bu şekilde yapılan ret beyanı, resmen tutanağa geçirilir.

Kanun koyucu bu hak ile, borçlu bir mirasbırakandan dolayı, mirasçıların kendi ekonomik ve hukuki durumlarını koruyabilmesini sağlamıştır. Yani mirasçılar, miras nedeniyle istemedikleri bir borç yükünün altına girmek zorunda kalmasınlar diye bu hak verilmiştir.

Reddi mirasın tarihçesi ve genel amaçları

Reddi mirasın kökeni, eski medeni hukuk sistemlerine kadar uzanır. Günümüzde ise modern hukukta mirasın reddi hakkı, özellikle mirasçının korunması için öne çıkar. Tarihsel olarak bakıldığında, geçmişte insanlar miras yoluyla sadece mal değil, borç da devralabildiği için ortaya çıkan mağduriyetlerin önüne geçmek amaçlanmıştır.

Reddi mirasın genel amacı, mirası almak istemeyen kişilere yasal koruma sağlamaktır. Bu kurum sayesinde borca batık terekenin yükümlülükleri mirasçılara ağır bir yük olarak geçmez. Ayrıca, aile içerisinde adalet sağlanması, haksız yere borç altına girilmesinin önlenmesi ve mirasın daha adil şekilde paylaşılması hedeflenir. Sonuç olarak reddi miras, mirasçının mali bağımsızlığını koruyan ve toplumda huzursuzluk yaratabilecek borçlu durumların önüne geçen önemli bir hukuki müessesedir.

Gerçek reddi miras

Gerçek reddi miras, mirasın reddi konusunda en sık karşılaşılan türdür. Gerçek reddi miras, mirasçıların, miras bırakan kişinin vefatından sonra kendi iradeleriyle mirası kabul etmemeleri durumudur. Yani mirasçı, hiçbir gerekçe sunmak zorunda olmadan, tamamen kişisel kararıyla mirası reddedebilir. Bu reddin gerçekleşmesi için yasal süresi içinde, sulh hukuk mahkemesine başvurulması gerekir. Mirasın gerçek reddi işleminde mirasçı “Ben miras bırakanın mal ve borçlarını kabul etmiyorum.” diyerek miras hakkından tamamen vazgeçmiş olur. Miras üzerindeki tüm haklar ve borçlardan böylece sıyrılır.

Gerçek reddi miras için herhangi bir gerekçe sunmaya gerek yoktur. Kişi sadece kendi iradesini belirtir ve başvuruda bulunur. Bu tür red işlemi, mirasın hem borç hem de malvarlığı kısmı için geçerlidir. Yani kişi mirastaki mallardan da, borçlardan da sorumluluktan çıkar. Bu işlem için genellikle yazılı bir dilekçe verilmesi yeterlidir ve noter işlemi zorunlu değildir, sulh hukuk mahkemesine gidilmesi gereklidir.

Hükmen reddi miras

Hükmen reddi miras ise gerçek retten farklıdır. Burada miras bırakanın malvarlığının borca batık olması önemli bir kriterdir. Yani miras bırakan kişinin vefat anında geride bıraktığı malvarlığı, borçlarını karşılamıyorsa, borçlar fazlaysa, kanun bu durumda mirası “otomatik” olarak reddedilmiş sayar. Bu işleme “hukuki karine” de denir.

Hükmen reddi mirasta, mirasçılar fiili veya yazılı beyanla red işlemi yapmak zorunda değildir. Borca batıklık ortadaysa, miras hukukuna göre mirasçılar, yasal sürede herhangi bir işlem yapmasalar bile mirası reddetmiş sayılırlar. Bu durum mirasçıları, bilmeden büyük bir borç yükünün altına girmekten korur. Hükmen reddi miras yargı kararıyla da tespit ettirilebilir.

Hükmen reddin şartları

Hükmen reddin kabul edilebilmesi için bazı önemli şartlar bulunur:

1. Miras bırakanın ölüm anında borca batık olması gerekir. Yani kişinin tüm varlıkları toplandığında, borçları malvarlığından fazlaysa bu şart oluşur.
2. Bu borca batık halin açıkça belli ya da resmen tespit edilmiş olması gereklidir. Yani sadece söylenti değil, belgelerle veya mahkeme kararıyla borca batıklığın kanıtlanması gerekir.
3. Mirasçıların mirası açık veya zımni (örtülü) olarak kabul etmemiş olmaları gerekir. Yani mirasçılar herhangi bir şekilde mirası üstlenmemiş, malları kullanmaya başlamamış olmalıdır.

Hükmen rette genellikle mahkemeye başvuru yapılır ve gerektiğinde bu borca batıklığı belgelemek şarttır. Özellikle terekeden sorumlu mirasçılar için önemli bir koruma sağlar. Hükmen reddin ne şekilde uygulanacağını ve gerekliliklerini öğrenmek için sulh ve asliye hukuk mahkemelerine ya da bir avukata danışmak yararlı olur.

Kimler reddi miras yapabilir?

Kimler reddi miras yapabilir sorusu, miras hukukunda oldukça merak edilen ve pratikte sıkça karşımıza çıkan bir konudur. Türk Medeni Kanunu'nun 605. maddesine göre "yasal ve atanmış mirasçılar mirasının reddi" hakkına sahiptir. Yani hem kanunen mirasçı olan kişiler (anne, baba, çocuk, eş gibi) hem de ölen kişinin vasiyetinde ismini yazdığı atanmış mirasçılar bu hakkı kullanabilir. Ayrıca vasiyet alacaklıları da bazı hallerde reddi miras başvurusu yapabilir.

Reddi miras yapabilmek için kişinin ayrıt etme gücüne sahip ve reşit olması gerekir. Velayet altında olan küçükler ya da kısıtlılar ise yasal temsilcileri üzerinden bu hakkı kullanabilirler. Özetle;

• Yasal mirasçılar (örneğin çocuklar, anne, baba, eş)
• Atanmış mirasçılar (vasiyetname ile belirlenen kişiler)
• Vasiyet alacaklıları (bazı özel durumlarda) red hakkını kullanabilirler.

Kimler reddi miras yapamaz?

Kimler reddi miras yapamaz sorusu da uygulamada çok sorulmaktadır. Her mirasçı reddi miras hakkına sahip değildir. Şu durumdaki kişiler reddi miras yapamaz:

• Mirası açıkça veya zımnen kabul edenler (ör: tereke mallarını kullanmak veya mirası sahiplenmek)
• Miras üzerine saklama, kaçırma, mal gizleme, malı satma gibi işlemler yapanlar
• Vasiyetnamenin icrası için tayin edilen vasiyetçi (icra memuru)
• Ret hakkını süresinde kullanmayanlar (yani 3 ayı geçirenler)
• Mirası zaten ret hakkından feragat edenler veya reddi miras hakkı kaldırılanlar

Ayrıca, reşit olmayan küçükler ile kısıtlılar doğrudan reddi miras yapamaz; yalnızca yasal temsilcileri onlar adına başvuruda bulunabilir.

Yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar arasında fark

Yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar arasında mirasın reddi hakkı bakımından temel bir fark yoktur, her ikisi de mirası reddedebilir. Ancak fark şurada ortaya çıkar:

• Yasal mirasçılar, mirasbırakanın kan bağına veya resmi evlilik ilişkisine dayanarak kendiliğinden mirasçı olurlar. Kanundan gelen bir mirasçılık söz konusudur.
• Atanmış mirasçılar ise ölen kişinin vasiyetname, miras sözleşmesi gibi ölüme bağlı tasarruflarla özel olarak belirlediği kişilerdir.

Her iki grup da miras bırakandan sonra mirası kabul etme veya reddetme hakkına sahiptir. Ancak bir yasal mirasçı mirası reddettiğinde onun payı, mirasın açıldığı tarihte sağ değilmiş gibi kabul edilip bir alt kuşağa ya da diğer mirasçılara geçer. Atanmış mirasçının reddinde ise, yine mirasbırakanın belirlediği diğer atanmışlar varsa onların hakkı doğar, yoksa bu pay yasal mirasçılara geçebilir.

Sonuç olarak, yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar mirası reddetmede eşit haklara sahiptir; ancak mirasın paylaşımında ve reddin sonuçlarında uygulanacak prosedür farklı işlemektedir.

Reddi Miras Şartları ve Süresi

Reddi miras için gerekli yasal şartlar

Reddi miras yapmak isteyen bir mirasçının öncelikle bazı yasal şartları yerine getirmesi gerekir. Reddi miras için en önemli şart, mirasçının tam ve fiil ehliyetine sahip olmasıdır. Yani, kişi 18 yaşını doldurmuş olmalı ve kendi kararlarını verebilecek durumda olmalıdır. Ayrıca mirasçı, miras bırakanın vefatından sonra miras hakkını elde etmiş olmalıdır. Henüz miras açılmamışken reddi miras yapılamaz.

Reddi miras işleminin, resmi olarak sulh hukuk mahkemesine yapılması ve bu iradenin yazılı şekilde beyan edilmesi zorunludur. Yani sadece sözle ya da tanıkla yapılan reddi miras geçerli sayılmaz. Ayrıca yasal veya atanmış mirasçılar dışında kalan kişiler reddi miras yapamazlar. Reddi miras işlemi bireysel olarak yapılır ve her mirasçının kendi iradesiyle hareket etmesi gerekir.

Reddi mirasta 3 aylık süre

Reddi miras yapmak için kanunen belirlenmiş bir süre bulunur. Bu süre, miras bırakanın vefatının ardından başlar ve 3 ay (90 gün) ile sınırlıdır. Eğer mirasçı, yasal olarak mirası kabul ettiğini 3 ay içinde beyan etmezse, miras otomatik olarak kabul edilmiş sayılır. Yani reddi miras hakkı kaybedilir.

Bu 3 aylık süre, genellikle mirasçının miras bırakanın vefatını ve kendisinin mirasçı olduğunu öğrendiği andan başlayarak hesaplanır. Eğer mirasçı mirasçı olduğunu sonradan öğrenirse, öğrenme tarihinden itibaren 3 aylık süre işler. Miras bırakanın vefatından hemen haberi olmayanlar için bu önemli bir detaydır.

Süre kaçırılırsa ne olur?

Reddi miras yapmak için 3 aylık süre kaçırılırsa, yasal olarak miras reddedilemez hale gelir. Yani mirasçılar, mirası ve varsa borçları kabul etmiş sayılırlar. Bunun sonucunda, mirasın borçları da dahil olmak üzere tüm yükümlülükleri üstlenmiş olurlar.

Eğer süre kaçırıldıysa ve yine de ret işlemi yapılmak isteniyorsa, ancak hükmen red şartlarının varlığı araştırılabilir. Hükmen red genellikle mirastan daha fazla borç kalmışsa ve mirasın reddedilmemesi durumunda borçlardan kurtuluşun imkansız olduğu haller için geçerlidir. Ancak genel olarak kanunen tanınan 3 aylık süre kesin olduğu için bu konuda mutlaka zamanında işlem yapılmalıdır.

Özetle, mirası reddetmek isteyenlerin yasal şartları yerine getirip, bu önemli süreyi kesinlikle kaçırmamaları gerekir. Süreyi kaçırmak, mirasla birlikte doğan tüm hak ve borçların da kabulü anlamına gelir.

Reddi miras başvurusu nasıl yapılır?

Reddi miras yapmak isteyen kişiler, öncelikle miras bırakanın vefat etmesinden sonra hareket etmelidir. Reddi miras başvurusu, sözlü veya yazılı bir beyanla yapılır. Bu başvuru mutlaka mirasın açıldığı yerin (yani miras bırakanın son yerleşim yeri) Sulh Hukuk Mahkemesine yapılmalıdır. Mirasçılar başvurularını tek tek yapabilir ya da bir arada da başvurabilirler. E-devlet üzerinden doğrudan başvuru mümkün değildir, başvuru şahsen veya vekil (avukat) ile yapılmalıdır.

Sulh hukuk mahkemesine başvuru

Reddi miras işlemleri için yetkili mahkeme, ölen kişinin ikamet ettiği son yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesidir. Mahkemeye başvuru sırasında kimliğinizle başvurabilir, işlemi bir avukat vasıtasıyla da tamamlayabilirsiniz. Sözlü başvuru yapmak isterseniz mahkeme kalemine müracaat ederek dilediğinizi sözlü olarak da iletebilirsiniz. Ancak çoğunlukla başvurular yazılı olur.

Gerekli belgeler ve bilgiler

Reddi miras başvurusu yaparken mahkemeye teslim edilmesi gereken temel belgeler şunlardır:

• Veraset ilamı (mirasçılık belgesi): Sulh hukuk mahkemesinden veya noterden alınabilir.
• Kimlik belgesi (nüfus cüzdanı veya T.C. kimlik kartı).
• Reddi miras dilekçesi: Mirası reddetme talebinizi yazılı olarak içeren belge.
• Gerekiyorsa vekâletname: Başvuruyu avukat veya başka bir temsilci yapıyorsa.

Ek olarak başvurunuzda miras bırakanın ve mirasçının açık kimlik bilgileri, ölüm tarihi ve süreçle ilgili temel bilgiler yer almalıdır.

Reddi miras dilekçesi nasıl hazırlanır?

Reddi miras dilekçesi, basit ve anlaşılır bir dille hazırlanmalıdır. Dilekçede mutlaka şu bilgiler yer almalıdır:

• Mahkemenin adı (... Nöbetçi Sulh Hukuk Mahkemesi'ne)
• Başvuru yapan kişinin adı, soyadı, adresi, T.C. kimlik numarası
• Miras bırakanın bilgileri (adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, ölüm tarihi)
• "Mirasın tarafımca kabul edilmeyip, mirasın reddi talebimin kabulüne karar verilmesini arz ederim." gibi bir talep cümlesi
• Tarih ve imza

Dilekçeyi hazırladıktan sonra eklerine yukarıda belirttiğimiz belgeleri eklemeli ve mahkemeye teslim etmelisiniz.

Reddi miras başvuru ücreti ve harç masrafları

Reddi miras başvurusu sırasında harç ve gider avansı ödenir. 2025 yılı itibarıyla mahkemeye yapılacak başvuru harcı yaklaşık olarak 200-500 TL arasında olabilir, ayrıca dosya masrafları ve tebligat giderleri de eklenebilir. Toplam masraflar bulunduğunuz il ve adliyeye göre değişiklik gösterebilir. Avukat desteği alırsanız ayrıca avukatlık ücreti de ödemeniz gerekir; bu ücret 10.000 TL'den başlayıp karmaşıklığa göre artabilir.

Reddi mirasta noter ve mahkeme farkı

Reddi miras işlemi yalnızca Sulh Hukuk Mahkemesi'ne yapılabilir. Noter aracılığıyla mirası reddetmek mümkün değildir. Noter sadece veraset ilamı (mirasçılık belgesi) düzenleyebilir ancak reddi miras işlemi konusunda yetkili değildir. İnternet üzerinde zaman zaman noter yoluyla işlem yapılabileceğine dair yanlış bilgiler dolaşsa da, geçerli ve kesin işlem ancak mahkemeye yazılı veya sözlü olarak yapılan başvuru ile olur.

Sonuç olarak, reddi miras işleminin geçerli şekilde yapılabilmesi için süreçlerin doğru yürütülmesi ve mahkemeye başvurunun usulüne uygun şekilde yapılması çok önemlidir.

Reddi mirasın mirasçılık sıfatına etkisi

Reddi miras yapıldığı zaman, reddeden kişi artık mirasçı olmaz. Yani, hak sahibi olduğu miras üzerindeki tüm hak ve sorumlulukları kaybeder. Bu durumda, sanki hiç mirasçı olmamış gibi kabul edilir. Özellikle yasal mirasçılar bakımından, mirası reddedenin altsoyu varsa, mirasçılık sıfatı bir sonraki kuşağa geçer. Böylece mirası reddedenin çocukları ya da torunları mirasçı olur. Eğer altsoyu yoksa, miras payı diğer mirasçılar arasında paylaşılır.

Reddi miras sonrası mal varlığının paylaşımı

Mirasın reddedilmesinden sonra, reddeden kişinin miras payı, mirası kabul eden diğer mirasçılara aktarılır. Reddi miras işlemi yapan kişinin çocukları varsa, yasal düzenlemelere göre bu pay doğrudan altsoya geçer. Eğer mirası kabul eden başka mirasçı yoksa, miras devlet hazinesine kalabilir. Reddi miras sonrası mal paylaşımı yapılırken, kalan mirasçılar arasında yeni bir paylaşım düzeni oluşur.

Reddi miras sonrası borçlar ve sorumluluklar

Reddi miras sonrası en çok merak edilenlerden biri, borçların ne olacağıdır. Reddi miras yapıldığında, mirasın borçlarından da tamamen kurtulmuş olunur. Yani, borçlarla ilgili hiçbir yükümlülük artık reddeden mirasçıya ait olmaz. Ancak, mirası kim kabul ettiyse, borçlar o kişiler tarafından üstlenilir. Hiçbir mirasçı mirası kabul etmezse, bu kez malvarlığı tasfiye edilir ve alacaklılara ödeme yapılır.

Reddi miras sonrası kalan mallar kime geçer?

Reddi miras sonrası, mirası reddedenin payı yasal sıraya göre diğer mirasçılara veya altsoyuna geçer. Eğer tüm mirasçılar reddi miras yaparsa, Türk Medeni Kanunu’na göre miras devlet hazinesine intikal eder. Eğer mirası reddeden kişinin bir altsoyu yoksa, bu pay diğer yasal mirasçılar arasında paylaştırılır. Kimse mirası almak istemezse, son aşamada hazineye geçiş olur.

Tüm mirasçıların reddetmesi halinde ne olur?

Eğer tüm mirasçılar reddi miras işlemi yaparsa, miras otomatik olarak Türk Medeni Kanunu gereği devlet hazinesine geçer. Devlet, hazineye geçen bu mirastan borçlardan ve diğer yükümlülüklerden sorumlu olur. Hazineye devredilen miras, borçlar ödendikten sonra kalan varlıklardan oluşur. Bu durumda, artık mirasçı ya da alacaklılar doğrudan devletle muhatap olur.

Reddi mirasın iptali veya geri alınması mümkün mü?

Reddi miras işlemi genellikle kesin ve geri alınamaz bir işlemdir. Yani karar bir kez verildikten sonra geri dönmek mümkün değildir. Ancak, çok özel durumlarda, örneğin reddin irade fesadı (yanılma, aldatma, korkutma) gibi sebepler ile yapıldığı iddiası varsa, mahkeme yoluyla itiraz edilebilir. Bunun dışında, reddin geri alınması hukuken mümkün değildir ve reddi miras yapan kişi bir daha mirasçı olamaz. Bu yüzden reddi miras kararı vermeden önce çok iyi düşünmek gerekir.

Reddi Mirasta Sık Karşılaşılan Durumlar ve Özel Haller

Çocuklar ve torunlar için reddi miras

Çocuklar ve torunlar için reddi miras, özellikle anne ya da babalarından kalan mirasın borçlu olması halinde sıkça gündeme gelir. Mirası reddetmek isteyen çocuklar kendi adlarına bağımsız şekilde sulh hukuk mahkemesine başvuru yapabilir. Çocuklar reşit değilse, yani 18 yaşından küçükse, onlar adına bu başvuruyu yasal temsilcileri (genelde anne ya da baba) yapar. Torunlar için de ölüm nedeniyle mirasın toruna geçmesi durumunda, aynı kurallar geçerlidir. Özellikle birinci derece mirasçının (örneğin baba) mirası reddetmesiyle miras hakkı toruna geçerse, torunlar da kendi adlarına mirası reddetmek zorundadır. Otomatik olarak torunun miras reddi söz konusu olmaz, her bireyin kendi işlemi yapması gerekir.

Mirasçının vefatından sonra red durumu

Mirasçının vefatından sonra red durumu toplumda sık sorulan konulardan biridir. Eğer bir mirasçı mirası reddettikten sonra ölürse, onun reddi mirası geçerli kalır ve artık onun mirasçılarının yeni bir başvuru yapmasına gerek yoktur. Ancak mirasçılık sırası, ölen kişinin çocuklarına veya eşine geçerse, onlar için yeni bir reddi miras süreci başlar. Yani örneğin bir evlat miras kaldıktan sonra ölmeden önce mirası reddetmediyse, bu hakkı kendi mirasçılarına da geçer ve onların da reddi miras yapması gerekir. Her durumda reddi miras, kişinin sağlığında ve yasal süresi içinde yapılmalıdır.

Borca batık mirasın reddi

Borca batık mirasın reddi, en sık karşılaşılan reddi miras nedenlerinden biridir. Vefat eden kişinin borçlarının mal varlığından fazla olması halinde, mirası kabul edenler bu borçlardan da sorumlu olur. Bu riski almak istemeyen mirasçılar, borca batık mirası reddederek hiçbir borç yüklenmezler. Borca batık mirasın reddi için, yasal 3 aylık süre içinde sulh hukuk mahkemesine başvurmak gereklidir. Hak kaybı yaşanmaması için borçlar öğrenildiğinde hızlıca hareket etmek büyük önem taşır.

Manevi sebeplerle mirasın reddi

Manevi sebeplerle mirasın reddi de mümkündür. Bazen kişi, vefat eden yakınıyla kötü bir ilişkisi olduğu veya ailesel kırgınlıklar yaşandığı için mirası hiç almak istemez. Bu durumda hiç borç olmasa ve mal varlığı değerli olsa dahi, sırf manevi nedenlerle miras reddedilebilir. Türk hukukunda reddi miras nedeni belirtme zorunluluğu yoktur. Bu nedenle "sırf istemiyorum" diyerek de mirasın reddi prosedürü başlatılabilir. Burada önemli olan, reddi mirası zamanında ve yasal usule uygun yapmaktır.

Avukat yardımı ile reddi miras işlemleri

Avukat yardımı ile reddi miras işlemleri, özellikle karmaşık, borçlu ve ihtilaflı miraslarda tercih edilir. Bir avukat, tüm belgelerin hazırlanmasını, dilekçenin doğru şekilde yazılmasını ve mahkeme sürecinin eksiksiz yürütülmesini sağlar. Ayrıca bazı mirasçılar başvuruda bulunurken hukuki risk veya hata endişesi yaşadıkları için mutlaka avukat desteği ister. Avukat yardımı yasal zorunluluk değildir ancak işlemin daha hızlı ve sorunsuz tamamlanmasını sağlar.

Reddi mirasın vergisel sonuçları

Reddi mirasın vergisel sonuçları merak edilir. Mirası reddeden kişi, reddi yaptığı anda artık mirasçılık sıfatını kaybeder. Bu durumda hem veraset ve intikal vergisi ödemez hem de mirastan dolayı hiçbir vergi sorumluluğu olmaz. Ancak bazı özel hallerde, red işlemi çok geç yapıldıysa ya da mirasla ilgili vergiler ödendiyse, bunların iade süreçleri için ayrıca başvuru gerekebilir. Dolayısıyla vergisel açıdan güvence altına alınmak için reddi miras işleminin yasal süre içinde eksiksiz yapılması gerekir.

Türk Medeni Kanunu ve ilgili maddeler

Türk Medeni Kanunu, miras hukuku ve özellikle mirasın reddi açısından temel kanundur. Reddi miras işlemleri için en önemli maddeler 6098 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 605-618. maddeleri arasında yer almaktadır. Kanunun 605. maddesine göre, mirasçıların mirası açıkça veya zımnen reddetme hakları vardır. Ayrıca, reddedilmiş mirasla ilgili usul ve süre de yine bu maddelerde detaylıca açıklanmıştır.

Yasal düzenlemelerde, mirasçının mirası kabul ettiği veya reddettiği sürecin nasıl işleyeceği, sürenin başladığı tarih, hak düşürücü süre ve sulh hukuk mahkemesine yapılacak başvuru geniş bir şekilde anlatılır. Kısacası, reddi miras ile ilgili tüm temel hükümler Türk Medeni Kanunu’ndan alınır ve uygulamada bu kanuna başvurulur.

Feragat sözleşmesi ve reddi miras farkı

Feragat sözleşmesi, henüz miras bırakıcı hayatta iken yapılan yazılı bir anlaşmadır. Burada mirasçı, ileride doğacak miras hakkından vazgeçer ve bu vazgeçiş genelde karşılıklı anlaşma ile olur. Yani feragat sözleşmesi daha miras açılmadan yapılan bir işlemdir ve şekil şartı vardır; noterde yapılması gerekir.

Reddi miras ise, kişi vefat ettikten sonra, mirasın kazanılması anında devreye giren bir hakkı ifade eder. Miras açıldıktan sonra yasal süresi içinde, mirasçı tarafından yapılan açık tek taraflı bir beyandır. Yani feragat sözleşmesi ile reddi miras arasındaki en büyük fark, feragatın hayatta olan miras bırakanla mirasçı arasında, reddi mirasın ise vefat sonrası mirasçı ile devlet arasında gerçekleşmesidir.

Hükmen redde ilişkin ispat yükü ve belgeler

Hükmen red, mirasçının mirası kendiliğinden reddetmiş sayılmasıdır. Türk Medeni Kanunu madde 605/2’de düzenlenmiştir. Eğer ölen kişinin borçları, malvarlığından fazla ise, yani borca batık miras durumu varsa ve mirasçı bu durumu bilmiyorsa, hâkim mirasçının mirası hükmen reddettiğine karar verebilir.

Bu noktada, ispat yükü ilk etapta mirasçıdadır. Hükmen reddin uygulanması için; murisin malvarlığına dair borçları, alacaklılar listesi, ölüm tarihinin tespiti ve malvarlığı ile ilgili resmi belgeler hazırlanır. Ayrıca mahkeme, resmi kayıtlar ve belgelerle borca batıklık durumunu inceler. Mirasçılar, borca batıklığı gösteren banka ve tapu kayıtları, haciz dosyaları gibi evrakları da mahkemeye sunabilir.

Mirasın tasfiyesi süreci

Mirasın reddi durumunda ya da tüm mirasçıların mirası reddetmesi halinde mirasın tasfiyesi gündeme gelir. Türk Medeni Kanunu’na göre, mirasçı bulunamaz veya hepsi reddi miras yaparsa, tereke iflas hükümlerine göre tasfiye edilir.

Tasfiye, sulh hukuk mahkemesinin yetkisinde yürütülür. Mahkeme, önce terekenin defterini çıkarır, ardından tüm borçları ve alacakları belirler. Öncelik, murisin alacaklılarının alacağını almasıdır. Borçlar ödendikten sonra eğer para veya mal kalırsa, kanunen devlete geçer. Yani, mirasın tasfiyesi süreci, hem borçluların korunmasını hem de mirasın usulüne uygun şekilde sonlandırılmasını sağlar.

Bu süreçte mirasçılar veya ilgililer mahkemeye başvurup terekenin resmen tasfiyesini talep edebilir. Mahkeme, gerekli ilanları yapar ve tüm alacaklıları çağırır, en sonunda dağılımı tamamlar ve miras kapanır.