Vefat Sonrası Aile Konutu Mal Paylaşımı ve Miras Hakkı

Merhaba,

Öncelikle başınız sağ olsun. Sorduğunuz konu birçok kişiyi ilgilendiren ama uygulamada sıkça kafa karıştıran bir durumdur. Anlattıklarınız doğrultusunda, güncel mevzuat ve yargı kararlarına göre detaylı ve açıklayıcı bir şekilde sizi bilgilendirmek isterim. Aldığım güncel bilgiler ve yasal düzenlemeler ışığında yanıtımı aşağıda bulabilirsiniz.

1. Aile Konutu Şerhi ve Mal Rejimi

• 2007 yılında alınan konut eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimine tabidir (4721 sayılı Türk Medeni Kanunu m.218 ve devamı). Bir eşin vefatı halinde, öncelikle sağ kalan eşin miras ve katılma alacağı hakkı değerlendirilir.
• Konutta aile konutu şerhi bulunuyor olması, taşınmazın tapuda malik olmayan eş ve çocukları için belirli korumalar sağlamaktadır. Kişinin vefatı ile doğrudan tapu üzerindeki haklar değişmez, ancak istisnai durumlar hariç aile konutu vasfı devam etmez.

2. Mülkiyet Otomatik Olarak Babanıza mı Geçer?

• Konutun tek maliki babanız gibi görünüyor. Ancak anne ve baba, eşlerin her ikisi birlikte iken edinilmiş mallara katılma rejiminde ortak edinim sahibi olurlar. Elde edilen mallar, aksi bir durum ispatlanmadıkça (örneğin kişisel mal olduğu özel olarak kanıtlanmadıkça), edinilmiş mal sayılır.
• Anne vefat edince doğrudan payı tek başına babaya geçmez. Annenizin bu konut üzerindeki katılma alacağı payı ve miras payı, yasal mirasçılarına (çocuklarına ve sağ kalan eşe, yani babanıza) intikal eder.

3. Çocukların Miras Hakkı ve Yol Haritası

• Anne vefat ettiğinde annenin miras hakları; sağ kalan eş (babanız) ve çocukları (sizler) arasında paylaştırılır. Eğer başka çocuk yoksa miras payları babanızın %1/4, siz ve varsa diğer kardeşlerinizin %3/4 oranındadır.
• Ancak öncelikle annenizin edinilmiş mallara katılma rejiminden doğan alacağı hesaplanmalıdır. Yani taşınmaz değerinin yarısı annenize ait kabul edilir, annenizin hissesinin yarısı babanızda, yarısı çocuklarda miras olarak paylaşılır. Bunun ardından mirasın paylaşılması gerekir.
• Siz ve kardeşlerinizin konut üzerinde miras hakkı kesinlikle vardır. Ancak tapuda yapılacak işlemler için veraset ilamı (mirasçılık belgesi) ve gerekirse mal paylaşımı/dava yoluyla tapuya tescil yoluna gitmeniz gerekmektedir.

4. Aile Konutu Şerhinin İptali Davası ve Dahili Davalılar

• Babanız aile konutu şerhinin iptali için Mayıs 2025’te dava açmış. Dava devam ederken annenizin vefat etmesi halinde, annenizin mirasçıları yasal olarak davaya dahil edilmek zorundadır. Çünkü annenizin şerh ile korunmuş birtakım hakları vardı ve onun vefatıyla siz çocukları ve eş (babanız) mirasçı konumuna geldiniz.
• Bu tür durumlarda mahkeme, ölen tarafın mirasçılarını “dahili davalı” (veya “feri müdahil”) olarak davaya katar ki, davanın sonucundan etkilenecek herkesin hakları korunmuş olsun.
• Dahili davalı olarak yer almanız, bu davada annenizin sahip olduğu hakların mirasçıları olarak hukuki iradenizi kullanabileceğiniz ve davadan doğrudan etkileneceğiniz anlamına gelir.

5. Nasıl Bir Yol İzlenmeli?

1. Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Alın: İlk olarak noter ya da sulh hukuk mahkemesinden anne vefatına ilişkin veraset ilamını çıkarın.
2. Mal Paylaşımı ve Katılma Alacağı: Taşınmazın tapu kaydının babanızda olmasına rağmen, annenizin edinilmiş mallara katılma rejiminden doğan hakkı nedeniyle hem miras hem de katılma alacağınızın hesaplanmasını istemelisiniz.
3. Tapu Tescil ve Miras Payı: Anlaşmazlık halinde, bir avukat aracılığıyla mal paylaşımı davası veya tapunun mirasçılar adına tescili için talepte bulunabilirsiniz.
4. Aile Konutu Şerhi Davasını Takip Edin: Dahili davalı olarak gösterildiğiniz dosyanın akıbetini ve gelişmelerini takip etmeniz, gerekirse kendi beyan ve taleplerinizi sunmanız gerekir.
5. Uzman Bir Avukata Başvurun: Konu çok teknik olduğu için özellikle aile konutu ve edinilmiş mallara katılma rejimi gibi özel alanlarda uzman bir avukattan birebir hukuki destek almanız faydalı olacaktır.

6. Kısaca Özetleyecek Olursak:

• Çocukların (mirasçıların) ev üzerinde hakkı vardır.
• **Edinilmiş mal rejimine göre annenizin payı sizler ve babanız arasında miras olarak paylaşılır.
• Aile konutu şerhi davayı doğrudan etkilemez, ancak süreç ve haklar açısından önemlidir.
• Dahili davalı olarak yer almanız, davada taraf sıfatınızı kazanmanız anlamına gelir.

Daha fazla hukuki destek ve işin uzmanı bir avukatla kişisel durumunuzu detaylandırmanız önemli olacaktır.

Saygılarımla, Avukatistan.