Ceza Avukatı Arıyorum: Eşim İçin Hangi Yollara Başvurabilirim?

Merhaba,

Eşinizin göçmen kaçakçılığı suçu nedeniyle yaklaşık 5 aydır tutuklu olması ancak henüz dava açılmaması, ne dosya içeriğine ne de iddianameye ulaşamamanız hukuki açıdan oldukça önemli ve çözülmesi gereken bir durumdur. Sizin gibi birçok ailenin benzer kaygılar yaşadığı böyle durumlarda Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla güncel ceza hukuku uygulamalarının neler olduğunu ve neler yapabileceğinizi aşağıda detaylıca anlattım.

Tutukluluk ve Süreç

• Tutuklama bir ceza değil, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve işlenen suçun aydınlatılması amacıyla uygulanan geçici bir koruma tedbiridir.
• Ceza Muhakemesi Kanunu’na (CMK) göre, savcılık bir şüpheli hakkında yeterli delile ulaşırsa iddianame hazırlayarak kamu davası açar. Bu iddianame mahkemeye sunulmadan sanık hakkında duruşma başlatılamaz.
• Ağır ceza mahkemesi kapsamında olmayan (ör. sulh ceza veya asliye ceza kapsamında kalan) suçlarda tutukluluk maksimum 1 yıl, ağır ceza mahkemesinde bakılan suçlarda ise maksimum 2 yıl sürebilir. Zorunlu durumlarda uzatılması mümkündür; ancak her durumda tutukluluk orantılı ve gerekçeli olmalıdır.

5 Ay Geçti, Hâlâ Dava Açılmadıysa Ne Yapmalı?

1. Dosya Sorgulaması (UYAP ve Adliye): Eşinizin avukatı yoksa, bir avukata vekâlet vererek dosyanın hangi savcılıkta olduğunu ve orada hangi işlemlerin yapıldığını sorgulatabilirsiniz. Ayrıca kendiniz de (veya eşinizin birinci derece yakını olarak) Cumhuriyet Başsavcılığı’na gidip, dosyanın son durumunu öğrenme hakkınız vardır.
2. İddianame Düzenlenip Düzenlenmediğini Kontrol: Henüz bir iddianame düzenlenmemişse savcılığa dilekçe vererek soruşturma dosyası ile ilgili bilgi edinme hakkınızı kullanabilirsiniz.
3. Tutukluluk İncelemesi Talebi: Eşiniz ve/veya onun adına hareket eden avukatı, tutukluluğun devamının hukuka aykırı olduğunu belirterek tahliye talebinde bulunabilir. Her tutukluluk hali hâkim veya mahkemeler tarafından en geç 30 günde bir resen incelenir.
4. Haksız Tutuklama Şüphesi: Eğer uzun süre iddianame düzenlenmiyor ve eşinizin dosyası işleme alınmıyorsa, avukatınız aracılığı ile başvurularda bulunabilir, gerekirse (ileride beraat veya takipsizlik olursa) maddi/manevi tazminat davası açma hakkınızı kullanabilirsiniz (CMK madde 141-142).
5. E-Devlet ve UYAP Vatandaş Portalı: Eşinizin dosyasını kendi adınıza e-Devlet veya UYAP Vatandaş Portalı üzerinden TC kimlik numarası ile sorgulayarak iddianame durumu ve duruşma tarihi gibi güncel bilgilere ulaşabilirsiniz.
6. Baro ve CMK Avukatı: Maddi durumunuz elverişli değilse, bulunduğunuz ilin barosuna başvurarak Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) kapsamında ücretsiz avukat yardımı talebinde bulunabilirsiniz.

Ceza Alır mı, Ne Olur?

• Eşinizin ceza alıp almayacağı, dosya içeriğine ve mevcut delillere bağlıdır. Henüz iddianame olmadan bu konuda kesin yorum yapmak imkânsızdır.
• Savcı, yeterli şüpheyle iddianame düzenlediği anda dava açılır ve mahkeme esastan yargılamaya başlar. Deliller yetersiz görülür veya eşinizin suçsuzluğu ortaya çıkarsa beraat kararı da çıkabilir.
• Ceza hukukunda suçun sabit olması için delillerin karar vermeye yeterli ve şüpheden uzak olması gerekir. Göçmen kaçakçılığı suçunun cezası, şartlara göre değişmekle birlikte ciddi bir suçtur ve bu tür davalarda mutlaka deneyimli bir ceza avukatı ile çalışılması tavsiye edilir.

Yapmanız Gerekenler

• Mutlaka bir ceza avukatı ile iletişime geçin.
• Cumhuriyet Savcılığı’ndan ya da dosyanın görüldüğü adliyeden dosya ile ilgili bilgi alın. Dosya numarasıyla birlikte, iddianame beklenmesinin haklı bir nedeni olup olmadığını sorun.
• Eşinizin tutukluluk halinin uzamasının gerekçesini açıklayan bir evrak var mı, bunu inceletin.
• Tahliye veya duruşma talebini avukatınızla değerlendirin ve gerekiyorsa mahkemeye dilekçe ile başvurun.

Size düşen ilk adım bir avukatla görüşmek ve dosya durumunu net olarak öğrenmek olmalıdır. Eşinizin haklarını en hızlı şekilde koruyabilmeniz için, süreci yakından takip ederek, gerektiğinde avukatınızla birlikte hukuki haklarınızı kullanmanız büyük önem taşır.

Sorularınız olursa tekrar yazabilirsiniz. Geçmiş olsun.

Bulunduğu yere gidip mi dosyasının durumunu öğrenmem gerekiyor bide adlı tatil içinde mahkeme günü berilenebiliyormu