Izinsiz Altyapı Hattı Geçirilen Tapulu Arazim Hakkında Ne Yapmalıyım?

Merhaba,

Tapulu arazinizden izinsiz olarak altyapı (atık su) hattı geçirilmesiyle ilgili yaşadığınız sorun, Türkiye’de hem “kamulaştırma” hem de “kamulaştırmasız el atma” ve bu durumlar için başvurulacak “tazminat davası” konusunda güncel yargı kararları ve mevzuat doğrultusunda önemli haklarınızı gündeme getirir. Aşağıdaki bilgiler, 2025 yılı Türkiye hukuku esas alınarak hazırlanmıştır.

Arazinizden İzinsiz Altyapı Hattı Geçirilmesi ve Hukuki Süreç

1. Kamulaştırma ve Bilgilendirme Zorunluluğu

   • Devlet veya bir kamu kurumu, kamu yararı gereği özel mülkiyete konu bir taşınmazı doğrudan almak (örneğin altyapı hattı geçirmek) isterse 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na göre resmi bir kamulaştırma işlemi başlatmak ve size tebligatla bildirim yapmak zorundadır.
   • Herhangi bir bilgilendirme, uzlaşma teklifi ya da kamulaştırma olmadan doğrudan faaliyete başlanması hukuken “kamulaştırmasız el atma” olarak adlandırılır.

2. Kamulaştırmasız El Atma Durumunda Haklarınız

   • Sizin izniniz veya resmi kamulaştırma olmadan yapılan her türlü idari müdahale (altyapı, yol, su gibi hatların geçirilmesi) hukuken haksız (veya fiili) el atma sayılır.
   • Bu durumda arazinizdeki kullanım hakkınız kısıtlandığı ve değer azalması riskiniz ortaya çıktığı için, iki temel yolunuz vardır:
     1. Müdahalenin durdurulması (men’i müdahale davası)
     2. Tazminat davası (kamulaştırmasız el atma nedeniyle tam yargı davası)

Tazminat Davası Süreci Nasıl İşler?

• Yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesidir.
• Dava türü “tam yargı davası” veya doğrudan “kamulaştırmasız el atma tazminat davası” olarak açılır.
• Talebiniz, idarenin (ilçe belediyesi, il özel idaresi vb.) size herhangi bir bedel ödemeden, taşınmazınızı hizmetin bir parçası haline getirdiği tespitiyle, arazinizin rayiç bedeli oranında tazminatın ödenmesi şeklinde olmalıdır.
• Mahkemeye başvururken aşağıdaki belgeleri sunmanız gerekir:
  • Tapu kaydı ve haritalar (parsel no:11 dahil)
  • Altyapı çalışmasının mevcut durumu ve arazinizdeki etkileri (fotoğraf, bilirkişi incelemesi ile desteklenir)
  • Resmi bilgilendirme olmadığına dair beyanınız

Dava Aşamaları ve Dikkat Edilecekler

• Öncelikle idari makama (çalışmayı yapan kuruma) yazılı başvuru yaparak tazminat talebinde bulunun. Kurumun cevap vermemesi veya reddetmesi halinde idare mahkemesinde dava açılabilir.
• Kamulaştırmasız el atma davalarında herhangi bir zamanaşımı süresi söz konusu değildir. Tam yargı davası da idari süreçlerin ardından açılır.
• Mahkeme, taşınmazınızın güncel piyasa değerini, yapılan faaliyetin etkisini ve kullanım hakkınızda bir azalma olup olmadığını bilirkişi ile tespit ettirir.
• Sonuç olarak tazminat ödenmesine veya taşınmazın kamulaştırılması yönünde karar verilir.

Tazminat Hesaplaması

• Tazminat genellikle taşınmazın kamulaştırılan kısmı veya değeri kaybolan kısım için ödenir.
• Değer tespitinde arazinin konumu, büyüklüğü ve üzerinde oluşturulan kısıtlamalar göz önünde bulundurulur.
• Uzman bilirkişi incelemesi sonucu, “kamulaştırılmasız el atma” ile sınırlanan haklarınız maddi tazminata çevrilir.

Öneriler

• Alanında uzman bir gayrimenkul ve idare hukuku avukatından destek almak, dosyanın eksiksiz hazırlanması ve hak kaybı riskinin önlenmesi açısından çok kıymetlidir.
• Özellikle kamusal projelerde sürecin gizli veya bilgisiz yürütülmesi sıkça karşılaşılan bir sorundur. Bu bakımdan, tebligat ve resmi kamulaştırma yapılmadığı her durumda, idare aleyhine tazminat isteme hakkınız anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ile de güvence altındadır.

Sıkça Kullanılan Anahtar Kelimeler

• Kamulaştırma, kamulaştırmasız el atma, tam yargı davası, idare mahkemesi, tazminat hesabı, taşınmaz maliki, altyapı hattı, tapulu arazi hakkı.

Her aşamada profesyonel hukuki yardım almanız süreç boyunca büyük kolaylık sağlar. Konu özelliği itibariyle hassasiyet ve belgelerin eksiksiz hazırlanması önemlidir.

Sorularınız olursa ya da davaya hazırlık sürecinde detaylı belge ve dilekçe örneği ihtiyacınız olursa tekrar yazabilirsiniz. Size yardımcı olmaktan mutluluk duyarım.