Boşanma dışında eski kütüğe geri dönmek

Merhaba,

Eşinize bağlı olarak evlilik nedeniyle geçmişte taşındığınız kütüğünüzle ilgili güncel hukuki durumu merak ettiğinizi görüyorum. Türkiye’de aile kütüğünün evlilik sonrası nasıl değiştirileceği ve özel durumlar için hangi adımların izleneceği konusunu özet olarak şu şekilde açıklayabilirim:

Evlilik ve Kütük Değişikliği

Türk mevzuatı gereği, evlenme sonrası kadının nüfus kaydı geleneksel olarak eşinin kütüğüne taşınmaktadır. Ancak son yıllarda yapılan hukuki ve toplumsal düzenleme çalışmalarıyla birlikte bu uygulamanın kadın-erkek eşitliği ilkesine aykırı olduğu sıklıkla tartışılmış ve Anayasa Mahkemesi’ne kadar taşınmıştır. Halen yürürlükteki kural, kadının kaydının “kocasının hanesine taşınması”dır fakat iptal davaları ve devam eden tartışmalar nedeniyle önümüzdeki dönemde değişiklik olabileceği öngörülmektedir.

Boşanma Dışında Eski Kütüğe Dönüş Mümkün mü?

Güncel mevzuata göre;

• Evliliğin sona ermesi (boşanma veya eşin ölümü) halinde kadın, babasının kütüğüne dönme hakkına sahiptir.
• Ancak, eşin vatandaşlıktan çıkması veya kütüğünün kapanması gibi spesifik durumlarda mahkeme kararı veya ilgili nüfus müdürlüğüne yapılacak başvuruyla kütük kaydında düzeltme veya yeni bir aile kütüğü oluşturulması mümkündür.
• Kendi eski aile kütüğünüze dönebilmeniz için doğrudan “otomatik” bir uygulama bulunmamaktadır; bu nedenle nüfus müdürlüğüne başvurmanız gerekir.
• Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda bir istisna ya da özel düzenleme olmamakla beraber, uygulamada “kaydı kapanan” veya “yabancılaşan” eş nedeniyle mağduriyetlerin çözümü için idari başvuru ve gerekirse mahkeme yoluna gidilmektedir.

Yapmanız Gerekenler

1. İlçe Nüfus Müdürlüğü’ne Başvuru: Olayınızı ve gerekçenizi yazılı olarak bildirip, eski aile kütüğünüze dönüş talebinizi sunabilirsiniz.
2. Resmi Belgeler: Kimlik, evlilik ve eşinizin Türk vatandaşlığından çıktığına dair resmi belgeler ile birlikte başvuruda bulunmalısınız.
3. Gerekirse Mahkemeye Başvuru: Nüfus Müdürlüğü olumlu cevap vermezse idari yargıda “kayıt düzeltme” davası açılabilir.
4. Hukuki Danışma: Özellikle vatandaşlık veya aile kütüğü konularında bazı durumlar istisnalı olduğundan bir avukat desteği almanızı öneririm.

Özetle

Eşiniz vatandaşlıktan çıkınca, kütüğü kapatılmışsa evlilik bağlantısıyla taşındığınız kayıttan çıkmanız için idari başvuru gerekir; eski aile kütüğünüze dönmeniz ise idarenin (Nüfus Müdürlüğü) değerlendirmesine bağlıdır. Otomatik dönüş yapılmaz; ancak haklı gerekçelerle yeniden kendi aile kütüğünüzde kayda alınmanız sağlanabilir.

Daha detaylı ve kişisel durumunuza özgü işlem için mutlaka bağlı bulunduğunuz İlçe Nüfus Müdürlüğü ile iletişime geçmeniz ve gerekirse bir aile hukuku avukatından destek almanız önemlidir.

Saygılarımla,
Avukatistan