istimlak

Selam, sorunuz için detaylı bir araştırma yaptım. 2025 yılı itibarıyla Türkiye’de “istimlak” yani kamulaştırma yoluyla devlet veya kamu kurumları tarafından alınan taşınmazlarda, kamulaştırma amacı gereği ve yasal süreler içinde ilgili işlem yapılmaz veya arsa idarenin belirttiği amaç dışında kullanılmaya devam ederse, malikin bazı hakları doğmaktadır.

Kamulaştırılan Arazi Kullanılmazsa Ne Olur?

• 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu’na göre, kamulaştırılan taşınmaz, kamulaştırma amacıyla 5 yıl içinde kullanılmaz veya başka bir amaçla kullanılmaya başlanırsa, eski sahibi veya mirasçıları söz konusu taşınmazı geri almak için dava açabilir.
• Bu durumun temel nedeni, kamulaştırma işleminin “kamu yararı” amacına dayanmasıdır. Eğer bu amaç ortadan kalkarsa ya da idare taşınmazı atıl bırakır veya amacı dışında kullanırsa, mülkiyet hakkınız ihlal edilmiş sayılabilir.

Dava Açma/Olası Haklarınız

• Kamulaştırma amacıyla alınan bir taşınmazda 20-25 yıl boyunca hiçbir kamu hizmeti veya projesi gerçekleşmemişse ve arsa amacına uygun kullanılmamışsa, “geri alma hakkınızı” kullanabilir, iadenin sağlanmasını veya tazminat talebinde bulunmayı düşünebilirsiniz.
• Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay’ın son dönem kararlarında, mülkiyet hakkının korunması doğrultusunda geri alma taleplerinin kabul edildiği görülmektedir. Bunun için idarenin amaca uygun kullanmadığına veya uzun süre hiçbir işlem yapmadığına dair somut kanıtlar gerekir.

Takip Etmeniz Gereken Süreçler

• Geri alma hakkı yönünden başvuru için, kamulaştırma tarihinden sonraki ilk 5 yıl kullanıma bakılır; fakat bazı durumlarda taşınmazın durumu, özel mevzuat ve yargı içtihatları dikkate alınarak 5 yıldan uzun süreler de önemli olabilir.
• Hangi kamu kurumu (burada Vakıflar) tarafından istimlak edilmişse, öncelikle bu kuruma yazılı olarak başvurup bilgi/dilekçe vermeniz, ardından olumsuz cevap ya da cevap verilmezse yetkili ve görevli asliye hukuk mahkemesinde “iade/güncel değer bedelinin ödenmesi” istemli dava açmanız gerekir.
• Elinizde kamulaştırma işlemi, kamulaştırma bedelinin ödenip ödenmediği ve tapu kayıtlarına dair belgeleri toplayarak ilerlemeniz sizin için faydalı olacaktır.

Dikkat Edilecek Hususlar

• Tapunuzun fiilen ve tapuda idareye devredilmiş olması, amaca uygun fiili/kamu hizmeti yerine getirilmemiş olması ve elinizde bu duruma dair yazışma, şahit, fotoğraf gibi deliller önemli olacaktır.
• Tüm süreçlerde zaman aşımı ve hak düşürücü sürelerle ilgili detaylı hukuki danışmanlık alınması gereklidir.

Sonuç olarak: 20-25 yıl önce istimlak edilen ve hala amacı dışında veya hiç kullanılmayan taşınmazlar için Vakıflar’a başvuru ve sonrasında idare mahkemesi ve asliye hukuk mahkemesinde dava açma imkânınız bulunmaktadır. Hakkınızı kaybetmemek ve doğru strateji geliştirmek için konuyla ilgilenen bir gayrimenkul/kamulaştırma avukatından ayrıntılı destek almanızı öneririm.

Daha fazla bilgi veya dokümantasyon toplamak isterseniz bu bilgileri bir uzmana iletmeniz işleri hızlandıracaktır.

Saygılarımla, geçmiş olsun.