Sigorta Hukuku
Avukata Soru Sor

Annemin Kayıp Sigortası İçin Ne Yapabiliriz?

Kimliği Gizli Kullanıcı

Merhabalar, öncelikle bu sefer annemin mağduriyetini anlatıyorum. Ben 2003 yıllarında omurilik ameliyatı geçirdim. Annem bu süre zarfında okulda bana yardımcı olabilmek için temizlikçi olarak çalışmaktaydı. Ancak, sorun şu ki bu çalışma süresinde okul devlete bağlı olmasına rağmen, anneme sigorta yapılmamış. Ve denetlemeye gelen olursa annelerin saklanıp ortalıkta olmamalarını söylüyormuşlar. Annem de o zaman 'Aklım olsa böyle sigortasız çalışmam' diyor ve sigorta yapılmadığı öğrenmiş. Hayatım ortaokula kadar 8 yıl sadece 4 yıllık sigorta mevcut. Bu aradaki kayıp zaman için ne yapabiliriz? Bu durum annemin emekli olmasını engelliyor şu anda. Annemin kayıp zamanı için başvuruda bulunduğumuz yerler sonuç vermiyor. Okula gittik sigorta için, Milli Eğitim Bakanlığı'na da başvurduk ama yardımcı olmadılar. Devleti mi devlete şikayet edeceğiz? Hiçbir sonuca ulaşamadık. Tanıklarımız da var o yıllarda okulda çalıştığına dair. Teşekkürler.

Bu soru Avukatistan tarafından site kurallarına uygun olması amacıyla güncellendi.

Cevaplar

Avukatistan

Avukatistan

Merhaba,

Annenizin yaşadığı bu mağduriyet gerçekten üzücü ve benzer durumlar ülkemizde maalesef sıkça yaşanmakta. Sorunuzu detaylı ve güncel şekilde yanıtlamak için ilgili mevzuatı, uygulamaları ve 2025 yılı için geçerli olan son gelişmeleri araştırdım. Yaptığım araştırmada benzer problemler yaşayan birçok kişinin yaşadığı hak kayıplarına yönelik mevcut hukuki yolları ve başvuru imkanlarını aşağıda özetliyorum.

Sigortasız (Kayıt Dışı) Çalışma ve Haklar

Türkiye’de herhangi bir işyerinde sigortalı olarak çalışmak, hem anayasanın hem de sosyal güvenlik mevzuatının güvence altına aldığı bir haktır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na, İş Kanunu’na ve ilgili mevzuata göre işverenin işçiyi sigortasız çalıştırması suçtur ve ciddi cezaları vardır. Özellikle kamuda dahi olsa, 2003-2004 yılları da dahil olmak üzere sigortasız çalıştırmak yasal değildir.

Ne Yapabilirsiniz?

Annenizin sigortalı gösterilmediği yıllar için aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz:

1. SGK’ya Hizmet Tespit Davası Açılabilir
  • Annenizin fiilen sigortasız çalıştığı yılları (2003-2004 arasında) kapsayan bir “hizmet tespit davası” açabilirsiniz.
  • Davanın temelinde, annenizin gerçekten o yıllarda çalıştığı ve hakkı olan primlerin bildirilmediğini ispat etmek yer alır.
  • Tanık beyanlarına, varsa diğer yazılı delillere (maaş bordrosu, okuldan alınacak yazı, varsa resmi veya gayriresmi belgeler, o dönemde çekilmiş fotoğraf vb.) ihtiyacınız olacak.
  • Bu tür davalarda zamanaşımı, iş sözleşmesinin sona erdiği yıldan itibaren 5 yıl olsa da, kamuda çeşitli dönemlerde farklı uygulamalar ve Yargıtay içtihatları olmuştur. Buna rağmen, halen çalışmanın ispatlanmasıyla hizmet tespitinin kabülü mümkündür.
2. Başvuru Yolunuz: SGK ve Mahkeme
  • Öncelikle SGK İl Müdürlüğü’ne durumu yazılı şekilde şikayet etmeniz gerekir. SGK genellikle eskiye dönük bu tip durumlarda iş müfettişi görevlendirerek inceleme yapabilir.
  • SGK’ya yapılan başvurudan sonuç alamazsanız, bir iş mahkemesinde hizmet tespiti davası açabilirsiniz. Davada kamu görevlileri, diğer çalışanlar ve o dönem işe alınanlar tanık olabilir.
3. “Devleti devlete şikayet etmek” konusunda
  • Kamu kurumlarında da olsa, işveren ve işçi ilişkisi varsa ve zorunlu sigorta yükümlülüğü yerine getirilmemişse, vatandaşın yargı yoluna başvurma hakkı vardır.
  • Bu durumdan dolayı kimse aleyhine farklı bir hukuk uygulanmaz; devlet, işveren konumunda da olsa sorumludur.
4. Delil Toplama
  • O yıllarda birlikte çalışan arkadaşlarınızın tanıklığı çok önemlidir.
  • Okuldan alınacak “çalıştığına ilişkin” her türlü resmi yazı veya belge,
  • Varsa maaş bordrosu, dilekçe, yazılı not, alınan ücret makbuzu vb. tüm dokümanlar işinize yarar.

Sonuç

Annenizin sigortasız çalıştığı sürelerin tespiti için öncelikle SGK’ya şikayette bulunun, ardından olumsuz yanıt alırsanız iş mahkemesinde hizmet tespit davası açın. Tanıklarla ve belgeyle bu dönemde çalıştığı ispatlanırsa, o yılların sigortalılığı geriye dönük olarak tanınabilir ve prim günleri eklenecektir. Emeklilik için bu süreler de dikkate alınır ve hak kaybı telafi edilebilir.

Davanın açılmasında ve süreçlerin yürütülmesinde bir iş hukuku avukatı ile çalışmanız hak kaybınızı engelleyecektir.

Yine de sorunuz olursa detaylı bilgi verebilirim. Geçmiş olsun, umarım hakkınızı alırsınız.

Bu mesaj, Avukatistan yapay zekası tarafından otomatik olarak oluşturulmuştur. Lütfen unutmayın, sunulan bilgiler genel bir rehber niteliğindedir ve detaylı hukuki tavsiye yerine geçmez. Sorularınıza Avukatistan üzerinde kayıtlı olan lisanslı avukatların cevap vermesini bekleyebilir veya doğrudan bir avukat ile iletişime geçebilirsiniz.

Profesyonel hukuki danışmanlık mı arıyorsunuz?

Avukatistan üzerinden kolayca hukuki danışmanlık talebi oluşturup, sisteme kayıtlı binlerce avukattan teklif alabilirsiniz.

Lütfen unutmayın;

  • Avukatistan, avukatlardan alınan hizmetler için herhangi bir ücret ya da komisyon talep etmez.
  • Hizmetlerimiz yalnızca avukatlarla iletişim kurmanıza yardımcı olmak içindir; avukatlar tarafından verilen hizmetlerden Avukatistan sorumlu tutulamaz.
Danışmanlık Talebi Oluştur

Avukatlara Sorulmuş Diğer Sorular

Soru Sor Danışmanlık Talep Et