Ayıplı

Merhaba,

Sorunuzun cevabını 2025 yılı güncel Türk hukukuna göre detaylı şekilde araştırdım. Sıfır olarak aldığınız ve sürekli tekrarlayan aynı arızalar nedeniyle mağdur olduğunuzu belirtmişsiniz. Garanti süresinin ardından da arızaların devam ettiğini, bu durumda ayıplı mal nedeniyle hangi haklara sahip olduğunuzu, davanın mümkün olup olmadığını, ihbar ve zamanaşımı sürelerini merak etmişsiniz.

Garanti Süresi Sonrası Ayıplı Mal ve Tüketici Hakları

• Ayıplı mal, malın satıcı tarafından taahhüt edilen veya olağan şartlarda beklenen özellikleri taşımadığı, kullanım amacına uygun olmadığı veya beklenmedik şekilde arızalandığı durumlarda söz konusu olur.
• Sıfır araçlar gibi yüksek fiyatlı ürünlerde, ürünün garanti süresi dolsa bile, malda üretimsel bir kusur (gizli ayıp) bulunuyorsa, bu durum Türk Borçlar Kanunu ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında satıcı ve üreticinin sorumluluğu devam eder.

Garanti Süresinin Dolması Davacının Haklarını Etkiler mi?

• Garanti süresinin sona ermesi, tüketicinin tüm haklarını ortadan kaldırmaz.
• Eğer arızalar “gizli ayıp” (yani ilk bakışta fark edilmeyen, ancak zaman ve kullanım içinde ortaya çıkan ve normal şartlarda beklenmeyen ciddi kusurlar) niteliğinde ise,
  • Satıcı ve üretici, gizli ayıp için garanti bittikten sonra da sorumlu olmaya devam eder.
  • Özellikle Yargıtay kararları, ürünün ömrü boyunca makul bir süre içinde ortaya çıkan gizli ayıplarda satıcının sorumluluğuna hükmetmektedir.

İhbar (Bildirim) ve Zamanaşımı Süreleri Nasıl İşler?

• Açık ayıp: Mal teslim alınır alınmaz hemen fark edilebilen ayıplardır. Bildirim en kısa sürede yapılmalıdır.
• Gizli ayıp: Kullanım sırasında, zamanla ve genellikle tekrarlayan arızalar şeklinde kendini gösterir. Bu durumda;
  • Ayıp ortaya çıktığı/öğrenildiği andan itibaren hemen (genellikle 6 ay içinde) satıcıya yazılı bildirim yapılmalı ve çözüm talep edilmelidir.
  • Genel zamanaşımı süresi teslimden itibaren 2 yıldır. Ancak,
    • Satıcının ağır kusuru, hilesi veya ayıbı gizlemesi (ör. aynı arızanın defalarca yapılmasına rağmen çözüm üretmemesi) durumunda bu süre uygulanmayabilir ve tüketicinin uzun yıllar sonra bile hak iddiası mümkündür.
  • Eğer üretici, satıcı veya servis yetkilileri, aracınızın tekrarlayan problemasına karşı etkili bir çözüm sunmamış ve bildirimlerinize rağmen sorununuz devam etmişse, bu durum “ayıbın gizlenmesi” sayılır ve zamanaşımı işlemez.

Hangi Haklara Dayanabilirsiniz?

• TKHK md. 11 ve TBK md. 223/2 ve devamı hükümleri ile şu seçimlik haklarınız vardır:
  • Ayıpsız bir misliyle değiştirilmesini istemek,
  • Bedelde indirim talep etmek,
  • Ücretsiz onarım istemek,
  • Sözleşmeden dönerek satış bedelinin iadesini istemek.
• Bu taleplerinizi doğrudan satıcı/üreticiye yöneltebilir, reddedilirse Tüketici Hakem Heyeti (149.000 TL altı için) veya Tüketici Mahkemesi’ne (bu miktarın üstü için) başvurabilirsiniz.

Yargıtay ve Emsal Kararlar

• Yargıtay, ürünün sürekli arızalanmasının “gizli ayıp” olduğu, bu durumda zamanaşımının işlemeyeceği yönünde kararlar vermiştir.
• Satıcı veya üreticinin ağır kusuru veya hileyle ayıbı gizlemesi halinde iki yıllık zamanaşımı süresi uygulanmaz.

Sonuç ve Yol Haritası

1. Yaşadığınız arızaların daha önce de servis kayıtları ve faturanızla birlikte tekrarlayıcı nitelikte olduğu ve bunun kronik bir gizli ayıp teşkil ettiğini ispatlamalısınız.
2. Satıcıya yazılı ihtar çekip (tercihen noter kanalıyla) ayıplı mal seçimlik haklarınızı kullanmak istediğinizi belirtin.
3. Olumsuz cevap veya cevap alamazsanız, delillerinizle (servis kayıtları, faturalar, ihtarname, fotoğraf-video vb.) Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemesine başvurun.
4. Zaman kaybetmeden hareket edin; ancak yukarıda açıklandığı üzere ağır kusur/hile varsa zamanaşımı işletilemeyebilir.

Özetle: Garanti süresi dolmuş olsa bile, tekrarlayan ve üretim kaynaklı gizli bir ayıp söz konusuysa dava açabilirsiniz. Önemli olan, arızanın kronik/kalıcı olduğunu ve sizin bu ayıbı zamanında fark edip satıcıya bildirdiğinizi gösterebilmek ve delilleri sunabilmektir.

Her aşamada profesyonel hukuki destek almanızı tavsiye ederim.

Saygılarımla,
Avukatistan