Eşinden Psikolojik Şiddet Gören Bir Kişinin Boşanma Sürecindeki Yasal Hakları Nelerdir?

Merhaba,

Yaşadığınız süreç oldukça zorlayıcı gözüküyor ve hukuki haklarınızın neler olduğunu öğrenmeniz çok önemli. Sorduğunuz konular boşanma, mal paylaşımı, velayet, nafaka, tazminat ve barınma hakkı gibi birçok önemli başlığa temas ediyor. Size güncel bilgiler ışığında ayrıntılı şekilde cevap veriyorum.

Boşanma Sebepleriniz ve Dava Süreci

• Evlilik birliği temelinden sarsılmış görünüyor. Özellikle psikolojik şiddet (manevi şiddet), cinsel ilişkiyi uzun süre tamamen reddetme, aşağılama ve sürekli suçlama, çocuğa ilgi göstermeme gibi davranışlar Türk Medeni Kanunu'na göre “şiddetli geçimsizlik” ve “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” nedenlerine girer.
• Ayrıca, psikolojik şiddet ve cinsel ilişkiyi reddetmek, Yargıtay kararlarında da boşanma sebebi olarak görülmektedir.

Boşanma Davasında Haklarınız

1. Velayet ve Nafaka

• Çocuğunuz henüz küçük (15 aylık) olduğu için boşanma davasında velayetin anneye verilme olasılığı yüksektir. Ancak nihai kararı mahkeme verecektir, çocuğun üstün yararı dikkate alınır.
• Nafaka: Eğer velayet sizde olursa çocuk için “iştirak nafakası” (çocuğun bakım, eğitim, sağlık giderleri için) ve ayrıca kendiniz adına “yoksulluk nafakası” talep edebilirsiniz. Yoksulluk nafakası için karşı tarafın kusuru önemli olmakla birlikte, ekonomik durumunuz da dikkate alınır.

2. Maddi ve Manevi Tazminat

• Eşinizin size sürekli psikolojik şiddet uygulaması, cinsel ilişkiyi reddetmesi ve aşağılama/tahkir gibi davranışları manevi ve hatta maddi tazminat talebinizi destekler.
• Bunları ispatlamak için mümkün olduğunca mesajlar, tanık beyanları, doktor raporları, psikolojik danışman görüşleri gibi delillerinizi toplamanız gerekir.

3. Mal Rejimi ve Mal Paylaşımı

• 2002 sonrası evliliklerde “edinilmiş mallara katılma rejimi” geçerli. Evlilik boyunca edinilen mallar kural olarak ortak kabul edilir.
• Ancak, araba eşinizin üstüne, ev ise kayınpederinizin (yani resmi olarak eşinizin değil). Boşanma davasında yalnızca eşinizin adına kayıtlı mallar üzerinden hak talebinde bulunabilirsiniz.
• Eşinizin üzerine kayıtlı olmayan (örneğin kayınpederinizin üzerine olan evde) yasal olarak doğrudan bir hakkınız yoktur. Ancak “gerçek sahiplik” ile ilgili muvazaa (başkasının üstüne göstermek ama fiilen eşin malı gibi kullanılması) iddiası ciddi delillerle ispatlanabilirse, mahkemede tartışılabilir. Fakat bu oldukça zordur ve kesin bir sonuç vaat etmez.
• Arabada ise, evlilik boyunca alınmış olması halinde, edinilmiş mal niteliği taşıyabilir ve boşanma sonrası değerinin yarısı üzerinde hak iddia edebilirsiniz.

4. Evde Oturma Hakkı (Aile Konutu Şerhi ve Barınma)

• Ev, eşinizin üzerine değil ve aile konutu şerhi konmamışsa, eşinizin üstüne taşınmaz olmadığı için doğrudan tapuda pay talep edemezsiniz.
• Ancak çocuğun üstün yararı ve sizin sosyal durumunuz gereği, mahkemeden barınmanız için ayni hak şeklinde somut bir talebiniz olmasa da, iştirak nafakası ve tazminatlar ile kira yardımına dönük bir nafaka isteyebilirsiniz.
• “Aile konutu” şerhiyle ilgili olarak, ev eşinizin adında olsaydı, şerh koymak mümkün olurdu. Kayınpederinizin evine, böyle bir şerh koyamazsınız.

5. Anlaşmalı Boşanma

• Anlaşmalı boşanma yolunda, tazminat, nafaka, velayet gibi her konuda mutabakat sağlayıp protokol düzenleyebilirsiniz.
• Eşiniz kabul ederse, yaşadığınız evde belirli süre yaşama hakkı, nafaka, tazminat maddeleri protokolde yer alabilir. Fakat ev kayınpederinizin olduğundan, ancak eşiniz ve kayınpederiniz bunu açıkça kabul ederse, bu mümkündür.
• Eğer anlaşmalı boşanma olmazsa, çekişmeli boşanma yoluna başvurursunuz.

Yapılması Gerekenler

1. Bir avukatla mutlaka yüz yüze görüşün. Şiddet, psikolojik baskı, çocuğun bakımı gibi durumlarda, hak taleplerinizi ve delil durumunuzu avukat daha etkin toparlayabilir.
2. Tüm belge, mesaj, gerektiğinde tanık, psikolojik veya fiziki şiddete dair sağlık raporları vb. delilleri saklayın.
3. Maddi ve manevi tazminat ile nafaka taleplerinizi net şekilde hazırlayın.
4. Mal rejimi/dava dışı kalan mallar konusunda tapu kayıtlarını inceleyin, ekspertiz yardımı alabilirsiniz.
5. Olası tehlike, tehdit ya da şiddet söz konusuysa, Aile Mahkemesi’nden koruma kararı veya uzaklaştırma başvurusu yapabilirsiniz.

Özetle Haklarınız

• Boşanma davası açabilir, velayet ve uygun nafaka talep edebilirsiniz.
• Maddi ve manevi tazminat için başvuru hakkınız mevcut.
• Evliliğin bitiminde, eşinizin üstüne kayıtlı malların (ör. araba) yarısı üzerinde hak iddia edebilirsiniz.
• Ev, kayınpederinizin üstüne olduğu için doğrudan hak iddia edemezsiniz ama boşanma protokolünde bu konuda bir anlaşma yapılabilir.
• Karşı tarafla anlaşabilirse, barınma hakkında protokol maddesi oluşturmak mümkündür.

Dava açmadan önce detaylı bir hazırlık dönemi, hukuki destek ve psikolojik danışman desteği almanızda fayda var. Sürecin sağlıklı ve hızlı ilerlemesi için bir avukat ile detaylıca görüşmeniz hak kaybını önleyecektir.

Her aşamada desteğe ihtiyaç duyarsanız, tekrar sorularınızı beklerim.
Sağlık ve huzur dilerim.