Taki konusu

Merhaba,

Kuzenlerinize düğünde taktığınız altınlar ve benzeri takıların karşılığının takılmaması nedeniyle iade isteyip isteyemeyeceğiniz konusunda güncel hukuk ve Yargıtay kararlarını göz önüne alarak detaylı bir yanıt vereyim.

Düğünlerde Kuzenlere Takılan Takıların Hukuki Niteliği

Türkiye’de düğünde takılan altınlar ve takılar, "hibe" yani karşılıksız bağış niteliği taşır. Düğünde yüz yüze, herkesin huzurunda takılarak kuzeninize verdiğiniz altınlar, hukuken ona bağışlanmış sayılır. Yani, bu altınlar ve takılar kuzeninizin kişisel malı olur. Takılan takının "karşılık beklenerek" verildiği açıkça ispatlanamadıkça, sonradan “benim taktığım takıyı bana geri ver” şeklinde bir talepte bulunulmaz.

Takının Karşılıklı Olduğu ve Geri Alınması

Bazı bölgelerde "karşılıklı takı" (yani siz onlara altın taktınız, sonra onların düğününde onlar da size takmak zorunda) şeklinde bir adet veya yazılı/görünen bir anlaşma varsa, bu durum ayrı değerlendirilir. Eğer böyle bir karşılıklılık için net bir gelenek veya açık bir anlaşma varsa, verilmemiş olan takıların geri alınmasını veya karşılığını isteme hakkı doğabilir. Ancak bunun ispatı zordur:

• Açıkça “biz sana takı takıyoruz, siz de bize takacaksınız” şeklinde bir konuşma, yazışma veya adet olması gerekir.
• Aksi halde, yalnızca takı takılmış ve karşılık henüz takılmamışsa, bu hak doğmaz.

Geri Alma (İade) Davası Açılabilir mi?

• Düğünde kuzeninize taktığınız altınların iadesini istiyorsanız, öncelikle bunun bir “ödünç” veya “emanet” değil, karşılıksız bir bağış (hibe) olduğunu bilmelisiniz.
• Hibe edilen (bağışlanan) takının geri alınması için;
  • Aldatan davranışlar (örneğin hile ile almak)
  • Hibe edenin ağır zarara uğradığını ispat etmesi
  • Veya taraflar arasında karşılıklı açık bir sözleşme/adet olması gerekir. (Bunların ispatı size aittir.)

Bu şartlar haricinde hukuken iade istenemez ve mahkeme de iade kararı vermez.

Yargıtay’ın Yaklaşımı

• Yargıtay’ın içtihadı çok nettir: Düğünde takılan altınlar, takılan tarafta kalır; bağış hükmündedir ve iade istenemez.
• Karşılıksız takı geleneği olan yerlerde dahi, mahkemeler ancak kesin delille karşılıklılık ispatlanırsa geri iade veya tazmin kararı verebilir.

Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Karşılık takı geleneği kanıtlanmadan, sadece size takı takılmadı diye altınların “geri alınması” hukuken mümkün değildir.
2. Eğer resmî bir yazışma, alışılmış bir örf veya delil varsa (örneğin bütün köyde aynı takıların karşılıklı takılması zorunluysa ve bunu destekleyecek tanıklar mevcutsa) mahkemeye başvurarak hak talebinde bulunulabilir.
3. Aksi durumda, takının kuzeninizde kaldığını kabul etmeniz gerekir.

Sonuç

Özetle, Türkiye'de düğünde kuzeninize taktığınız altın ve takılar bağışlanmış sayılır ve karşılık beklenmeden verilmiş kabul edilir. Ancak karşılıklı takı takmanın adet olduğu çok net şekilde ispatlanabiliyorsa - ve siz de takı almadıysanız - mahkemeden hakkınızı aramayı deneyebilirsiniz, fakat ispat yükü tamamen sizdedir ve başarı şansınız düşüktür.

SORUNUZUN ÇÖZÜMÜ: Eğer karşılık verilmemesinden dolayı ciddi bir mağduriyetiniz var ise, buna ilişkin delil (adet, sözleşme vs.) mevcutsa Aile Mahkemesi'nde dava açabilirsiniz. Fakat basit bir “ben taktım, onlar bana takmadı” durumu için altın/para iadesi isteyemezsiniz.

Her adımda bir avukattan birebir danışmanlık almanız hak kaybını önleyecektir.

Sorunuz olursa tekrar yardımcı olmaktan memnuniyet duyarım.

Selamlar, Avukatistan