Düğün Takıları Kimin Hakkı?

Düğün Takıları Kimin Hakkı? Evlilikte düğünde takılan altın, para ve ziynet eşyası kime ait sayılır? Boşanmada bu takılar nasıl paylaşılır? Son yıllarda Yargıtay kararlarıyla “kime takıldı, kime özgü” gibi ölçütler öne çıktı. Peki erkeğe takılan saat, kemer; kadına takılan bilezik, set, kolye; zarflardaki para nasıl değerlendirilir? “Aile içi harcandı” denilen veya “bozdurulan altınların iadesi” mümkün mü?

Bu rehberde:

• Güncel Yargıtay yaklaşımı
• Kadına/erkeğe takılan takıların kime ait olduğu
• Altın ve para tasnifi
• Bozdurulan takıların iadesi ve ispat
• Aksine anlaşma ve yerel adet istisnaları

gibi başlıkları net örneklerle açıklayacağız. Hadi, “Düğün Takıları Kimin Hakkı?” sorusunu tüm yönleriyle açalım.

Ziynet Eşyası Nedir?

Ziynet eşyası düğünler ve özel günlerde hediye edilen, genellikle altın, gümüş gibi değerli madenlerden yapılmış takı ve süs eşyalarını ifade eder. Bu kavram, bilezik, kolye, küpe, yüzük, takı seti, altın kelepçe gibi aksesuarları kapsar. Ziynet eşyası sadece altın veya gümüşle sınırlı değildir; değerli taşlardan veya diğer kıymetli metallerden yapılan aksesuarlar da ziynet olarak kabul edilir. Düğünlerde takılan para ve döviz de yerel örf ve adetlere göre bazen ziynet kapsamında değerlendirilir. Kısacası, ziynet eşyası; takı olarak kullanılabilen her türlü değerli eşyayı içerir ve düğünlerde çiftlere birikim ya da hediyelik olarak verilir.

Hangi Takılar Düğün Takısı Sayılır?

Hangi takıların düğün takısı sayılacağı konusunda toplumda ve mahkemelerde genel bir uzlaşı vardır. Düğün takısı; düğün töreni sırasında evlenen çifte, davetliler, akrabalar veya yakınları tarafından hediye edilen tüm değerli eşyaları ifade eder. Bunlar arasında en başta altın bilezikler, altın kelepçeler, yüzükler, altın kolyeler, gerdanlıklar, küpeler, takı setleri ve saatler yer alır. Ayrıca, çeyrek, yarım, tam ve Cumhuriyet altını gibi farklı altın türleri, döviz cinsinden verilen hediyeler ve nakit paralar da düğün takısı kapsamına girer.

Kadına özgü olan takılar (örneğin bilezik, kolye, küpe) doğrudan gelinin takısı sayılır. Damada takılan saat, tespih, altın zincir veya farklı süs eşyaları da erkeğin düğün takısıdır. Türk kültüründe bir çok yerde bunların ortak bir kasada ya da sandıkta toplanması geleneği de vardır.

Düğünde verilen hediyeler bazen gelin ve damadın ihtiyaçlarına göre (beyaz eşya, küçük ev aleti gibi) de olabilir; ancak ziynet ifadesi çoğunlukla nakit, altın veya değerli madenlerden yapılan süs eşyalarını içerir.

Düğün Takıları ile İlgili Temel Hukuki Kavramlar

Düğün takıları ve ziynet eşyası ile ilgili hukuki süreçte dikkat edilmesi gereken bazı temel kavramlar bulunur. Öncelikle Türk Medeni Kanunu’na göre, ziynet eşyası "kişisel mal" olarak değerlendirilir. Bu şu anlama gelir: Düğünde kime takıldığına bakılmaksızın, kadına takılan ziynet eşyası çoğunlukla onun kişisel malı olarak kabul edilir ve mal paylaşımına dâhil edilmez.

Ayrıca, "aidiyet" kavramı sıklıkla gündeme gelir. Yani takılan hediyelerin, kime ait olacağı, hediye edilen kişinin açıkça belirtilip belirtilmediği veya hangi eşe hitaben takıldığı altı çizilen bir noktadır. Uygulamada Yargıtay’ın yerleşmiş görüşüyle, gelin üzerinde takılan ziynet eşyalarının kime ait olduğu konusunda kadının lehine yorum yapılmaktadır.

Bir başka hukuki kavram ise “ispat yükü”dür. Düğün takılarının kime takıldığı konusunda açılacak bir davada, takıyı talep eden tarafın bunların düğünde kendisine takıldığını, örneğin fotoğraf, video veya şahit göstererek ispatlaması gerekir.

Son olarak, “ziynet alacağı davası” da sıkça duyulan bir kavramdır. Boşanma veya eşler arasında anlaşmazlık olursa, ziynet eşyalarının iadesi için açılan bu dava yoluyla hak sahipliği ve iade/bedel talebi gündeme gelir.

Kısacası, düğün takıları hukuken kişisel mal, aidiyet, ispat yükü ve ziynet alacağı kavramlarıyla yakından ilişkilidir. Bu konularda güncel Yargıtay içtihatları ve Türk Medeni Kanunu uygulamaları oldukça belirleyicidir.

Türk Medeni Kanunu Kapsamında Takıların Sahipliği

Türk Medeni Kanunu’nda düğün takılarının aidiyeti konusunda açık ve net bir hüküm yoktur. Kanun, “kişi malvarlığı” kavramı ve bağış hükümleriyle konuya dolaylı olarak yaklaşır. Ancak uygulamada, ziynet eşyası ve düğün takılarının kime ait olduğu konusunda en önemli belirleyici içtihatlar ve örf-adetler olmuştur.

Düğünde takılan altın, para ve diğer değerli takılar genellikle “kişisel mal” statüsünde değerlendirilir. Yargı kararları, eğer taraflar arasında yazılı bir anlaşma yoksa ve takıların kime bağışlandığı belli ise, bu takıların bağışlanan kişiye ait olduğuna hükmeder. Taşınır mal bağışı niteliğindeki düğün takıları, kim için ve ne maksatla takıldığına bakılarak kişisel mal olarak değerlendirilir.

Yargıtay Kararları ve İçtihatlar

Düğün takılarının aidiyetinde Yargıtay içtihatları yönlendirici rol oynar ve bu konudaki uygulama zamanla değişiklik göstermiştir.

Geleneksel Yargıtay Görüşü

Uzun yıllar boyunca Yargıtay şu şekilde kararlar vermiştir:

• Düğünde takılan tüm ziynet eşyaları, kime takılmış olursa olsun, gelinin alındığı evi temsil ettiğinden kadına ait sayılırdı.
• Erkeğe özgü olanlar (örneğin erkek saati ya da tespih) haricindeki bütün altın, bilezik gibi takılar, erkeğin ailesi taksa da kadının kişisel malı kabul edilirdi.

Bu görüş, kadının ekonomik güvenliği ve evlilik sona erdiğinde mağdur olmamasını sağlamak amacıyla geliştirilmişti.

2024 Sonrası Yargıtay Görüşü ve Güncel İçtihatlar

2024 sonrası güncel Yargıtay içtihatlarında büyük bir değişim yaşandı. Artık takıların kime özgü olduğu ve kime takıldığı daha çok dikkate alınıyor:

• Kadına özgü (bilezik, set, kolye gibi) takılar kadına,
• Erkeğe özgü (kalem, kol saati, tespih vb.) takılar erkeğe,
• Ortak niteliği olan ve taraflardan birine özgülenmeyen takılar (özellikle sandığa atılan veya topluca verilen paralar) ise tarafların ortak malı olarak kabul ediliyor.

Bu değişiklikle birlikte Yargıtay, artık “kime takıldıysa ona aittir” prensibini daha net uygular hale geldi. Bunun amacı adil paylaşımı sağlamak ve gereksiz hukuki uyuşmazlıkları önlemektir.

Kadına Takılan Takılar Kimin?

Düğünlerde kadına takılan tüm takılar (özellikle altın, bilezik, set, kolye vb.), hangi misafir tarafından, hangi tarafın ailesi tarafından takılmış olursa olsun, doğrudan kadına ait sayılır ve onun kişisel malı olur.

Yargıtay kararlarında bu konuda istikrarlı bir görüş vardır. Kadına takılması planlanıp damada geçici olarak takılan takılar bile kanıtlanırsa yine kadına aittir. Boşanma ve mal paylaşımı sürecinde kadının bu takılarını geri isteme hakkı korunur.

Erkeğe Takılan Takılar Kimin?

Erkeğe düğün sırasında takılan kol saati, tespih, kalem gibi erkeğe özgü hediyeler damadın malı olur. Son yıllarda Yargıtay, para ve altın gibi genel takıların erkeğe özgü olup olmadığına ve kim için takıldığına bakarak karar vermektedir.

Eğer altın, para gibi değerli eşyalar doğrudan damada özgülenerek takılırsa, bunlar damadın kişisel malı sayılır. Ancak ‘herkese’ takılan paralar, erkeğin değil “her iki eşin” ortak malı olarak görülmeye başlanmıştır.

Takı Sandığına Konulan (Ortak) Takılar

Düğünlerde “takı sandığı”na veya torbaya topluca atılan takılar konusunda karışıklıklar yaşanmıştır. Geçmişte bu takıların tamamı ‘kadının malı’ gibi kabul edilirken, 2024 sonrası uygulamalara göre:

• Takı sandığına toplanan ve kime özgü olduğu net olmayan takılar, ortak mal olarak kabul edilir.
• Eğer sandıkta kadına özgü, mesela bilezik, varsa bunlar kadının; erkeğe özgü olan hediyeler ise erkeğin olur.
• Para, Cumhuriyet altını gibi cinsiyete özgü olmayan takılar ise ortak sayılır ve boşanma halinde yarı yarıya paylaşılır.

Kısacası, düğün takılarının kime ait olacağı, takının kime özgü olduğuna, nasıl ve kim için takıldığına ve son içtihatlara göre değerlendirilir. En güncel durumda, yeni Yargıtay kararları ile daha adil bir paylaşım ve belirleme esas alınmaktadır.

İslam Hukuku Açısından Takıların Mülkiyeti

İslam hukuku açısından düğün takılarının mülkiyeti konusunda temel kural, takı kime takılmışsa onun malı olur şeklindedir. Diyanet’in verdiği bilgiler ve İslami fetvalara göre, damadın veya gelinin ailesinden birine “mehir” olarak verilen takılar da dahil olmak üzere, kim kime takı taktıysa o kişinin malı olur ve bu hediye geri istenemez.

Bazı kaynaklarda, düğünde takılan altın ve ziynet eşyaları eğer doğrudan kadına takıldıysa, bunlar “kadının kişisel malı” olarak kabul edilir. Kadın, dini açıdan bu takıların tamamında tam tasarruf hakkına sahip olur. Hediye edilen ziynet eşyası, hediye edilen kişiye aittir ve geri alınamaz.

Ayrıca İslami hukukta düğünde takılanlar çoğunlukla mehirdir diye düşünülse de, çoğu zaman düğün takıları ile mehir ayrı kavramlardır ve İslam’a göre düğünde gelin veya damada takılan hediyeler mehir kapsamına girmez. Ancak, yerleşmiş uygulama ve fetvalar “her kim adına takı alınmışsa veya takılmışsa, o kişiye aittir” görüşünü ağır basan şekilde belirlemiştir.

Mezheplere Göre Düğün Takıları

Düğün takılarının kime ait olduğu konusunda bazı mezhep farkları vardır. Hanefi ve Maliki mezheplerinde genel kabul gören görüş, düğünde takılan altın ve ziynet eşyalarının kime takıldığına bakılarak aidiyetinin belirlenmesidir. Yani, eğer bir altın doğrudan kadına takılmışsa, Hanefi ve Maliki mezheplerine göre bu takılar kadının malıdır.

Buna karşılık Şafii ve Hanbeli mezheplerinde, düğün takılarının erkeğin malı sayılması gerektiği yönünde görüşler mevcuttur. Özellikle bazı Şafii ve Hanbeli alimlerine göre, düğünde takılan takılar “aile bütçesine” verilmiş sayılır ve erkeğe, yani aile reisinin malı olur.

Fakat günümüz Türk kültüründe ve mahkemelerde uygulamada Hanefi ve Maliki görüşü ağır basmaktadır. Hem dini hem de hukuki uygulamada kadına, kadına takılan tüm takıların sahibi olduğu; damada takılanların ise damada ait olduğu yönünde ağırlıklı bir kabul vardır.

Yerel Örf ve Adetlere Göre Takıların Paylaşımı

Türkiye’nin farklı bölgelerinde yerel örf ve adetlere göre düğün takılarının paylaşımı oldukça çeşitlilik gösterir. Genel kural takı kim adına takıldıysa ona ait olmasıdır ama bazı yörelerde bu kural istisnalara uğrayabilir. Örneğin bazı bölgelerde takı sandığı, toplu para veya ziynet eşyası hem gelin hem damadın ortak malı sayılır.

Mahkemeler de, taraflar arasında bir anlaşmazlık çıktığında “yerel adet veya örfün” ispatını dikkate alır. Eğer yerel adete göre takılar aile bütçesine katılıyor ya da ortak kullanılıyor ise, bu durumda tüm ziynetlerin ailenin ortak malı olduğu kabul edilebilir. Bu yüzden, bir anlaşmazlık durumunda örf ve adetlerin yazılı veya tanıklarla ispatı önem kazanır.

Yargıtay’ın yeni içtihatlarında da, taraflar kendi bölgelerinin adetini ispatlayabiliyorsa, o adete göre karar verilmesi gerektiği kabul edilmiştir. Ancak örf veya adet ispatlanamazsa, düğünde kime özel takıldığı anlaşılabilen ziynetlerin kime takıldıysa ona ait olduğu kabul edilir. Gündelik hayatta özellikle sözlü olarak pazarlık yapılan veya örf gereği uygulanan paylaşım tarzı davalarda büyük önem kazanabilir.

Kısacası, İslam hukuku, mezheplerin farklı görüşleri ve yerel adetler, düğün takısı konusunda oldukça belirleyici rol oynamaktadır. Ancak uygulamada, takıların kime ait olacağı en çok “kime takıldığı” ve “yerel örfün varlığı” ile belirlenir.

Düğün Takılarıyla İlgili Hukuki İşlemler

Düğün Takılarının Talep Edilmesi

Düğün takıları, evlilik sırasında çiftlere takılan ziynet eşyalarıdır ve özellikle boşanma ya da ayrılık durumlarında gündeme gelir. Türkiye’de evlilikle birlikte gelin ve damada takılan ziynet eşyalarının kime ait olduğu konusunda yeni Yargıtay içtihatları ışığında belli düzenlemeler yapılmıştır. Bu takılar, gerekli şartlar sağlandığında hukuken geriye dönük olarak talep edilebilir. Hak sahibi olan kişi tarafından, düğün takılarının ya aynen iadesi ya da bedelinin ödenmesi mahkemeden istenebilir.

Boşanma Davası ile Birlikte Takı Talebi

Boşanma davası açılırken, davacı eş aynı dava dilekçesinde düğün takılarının kendisine ait olduğunun tespitini ve bunların aynen veya değeri üzerinden tarafına verilmesini talep edebilir. Bu şekilde takı talebinin boşanma davasıyla birlikte ileri sürülmesi, hem zamandan kazanmak hem de masrafları azaltmak açısından son derece pratiktir. Mahkeme, ziynet eşyası talebi ile boşanma talebini birlikte değerlendirebilir. Her iki talep aynı dilekçede olabilir ve mahkeme kararında takı talebine ayrıca hükmedilir.

Ayrı Ziynet Davası

Düğün takılarının talebi, boşanma davasından bağımsız şekilde de yapılabilir. Bu durumda "ziynet alacağı davası" adı verilen ayrı bir dava açılır. Eşlerden biri, evlilik sırasında kendisine takılan ziynetlerin diğer eşte veya üçüncü kişilerde kaldığını düşünüyorsa, bu eşyaların aynen iadesini veya iade edilemiyorsa değerinin ödenmesini isteyebilir. Yargıtay uygulamasında, ziynet davasının boşanma davasından tamamen ayrı ve bağımsız şekilde açılabileceği kabul edilmiştir. Ayrıca bu dava, herhangi bir zamanaşımı süresine tabi değildir; yani evlilik devam ederken veya boşanma sonrasında her zaman açılabilir. Ancak zamanaşımı ve hak kaybı gibi detaylarda bir avukata danışmak faydalı olabilir.

İspat ve Belgeler

Takıların hangi eşe, ne miktarda ve nasıl takıldığının ispatı büyük önem taşır. Çünkü mahkeme, düğün takılarının kime ait olduğuna dair kararı somut delillere göre verir. Bu noktada hem maddi (fotoğraf, video gibi) hem de sözlü deliller (şahit) devreye girer.

Düğün Takılarının İspatı (Fotoğraf, Video, Şahit)

Düğün takılarının ispatında en etkili yol, düğün sırasında çekilen video kayıtları ve fotoğraflardır. Bu kayıtlar, kime ne şekilde ve hangi miktarda takı takıldığını açıkça ortaya koyabilir. Ayrıca, düğünde bulunan ve olaya tanıklık eden kişilerin mahkemede dinlenmesi de mümkündür. Tanıklar, takıların kim tarafından, kime takıldığını, takıların sayısını ve türünü ayrıntılı olarak anlatabilir. Eğer video ve fotoğraf kayıtları yoksa, tanık beyanlarıyla da takıların ispatlanması mümkündür.

Bazı durumlarda, düğün takılarıyla ilgili olarak yazılı bir tutanak veya liste de yapılmış olabilir. Bu tür belgeler de davada delil olarak kullanılabilir. Ayrıca özellikle yüksek meblağlı takılar için, makbuzlar ve mağaza belgeleri de sunulabilir.

Değer Tespiti ve Bilirkişi İncelemesi

Düğün takılarının aynen iadesi mümkün değilse ve takıların bedeli talep ediliyorsa, mahkeme takıların piyasa değerini belirlemek zorundadır. Bu durumda mahkeme, dosyayı bir bilirkişiye göndererek hangi takının değerinin ne kadar olduğu konusunda uzman görüşü alır. Bilirkişi; sunulan video, fotoğraf ve tanık beyanlarına dayanarak ispat edilen bütün takıların cins, miktar ve değerini belirler. Altın, bilezik, kolye gibi ziynetlerin güncel piyasa fiyatı genellikle dava tarihine göre belirlenir.

Sonuç olarak, düğün takılarının geri alınmasında en büyük problem hak iddia eden kişinin elinde yeterli belge veya ispat olup olmamasıdır. Deliller ne kadar güçlü olursa, hakkın ispatı ve takıların geri alınması o kadar kolaylaşır.

Düğün Takılarının Boşanmadaki Durumu

Mal Paylaşımında Düğün Takıları

Mal paylaşımında düğün takıları, adeta ailenin sıfırdan başlayan sermayesi gibi görülür. Düğün takılarının kime ait olduğu, boşanma davalarındaki en tartışmalı konuların başında gelir. Genel olarak, kadına takılan takıların kadına ait olduğu yönünde Yargıtay ve yerel mahkeme kararları vardır. Ancak ortak kasada tutulan veya kime takıldığı net olmayan takılar, taraflar arasında sorun teşkil edebilir.

Mal paylaşımında düğün takıları, edinilmiş mallardan sayılmaz ve kişisel mal olarak kabul edilir. Bu nedenle, kadına ya da erkeğe takılan takılar, kime takıldığı ispatlandığı takdirde diğer eşten ayrı tutulur. Yani düğün takıları, genellikle paylaşıma konu edilmez. Fakat bazen hangi takının kime ait olduğu anlaşılamadığında veya açıkça taraflarca aksi ispatlandığında iş değişebilir.

Bozdurulan/Satılan Takılar Geri Alınabilir mi?

Boşanma sürecinde bozdurulan veya satılan düğün takıları, genellikle takıların asıl sahibinin talebiyle geri istenebilir. Örneğin, kadının altınları erkeğin ailesi tarafından bozdurulup farklı amaçlarla harcanmışsa kadın bu takıların değerini isteyebilir. Burada ispat şartı ön plana çıkar. Takıların gerçekten bozdurulup harcandığı ve kime ait olduğu ortaya koyulmalıdır.

Yargıtay kararları da, takıların satılması veya bozdurulmuş olması, asıl sahibinin hakkını ortadan kaldırmaz yönündedir. Takılar yok olmuş veya karşılığında başka bir mal alınmış olsa bile, asıl sahibi yeni malın değerini de talep edebilir. Ancak alınan yeni mal evin ortak ihtiyaçları için kullanıldıysa, uygulamada hak talebinde sınırlamalar yapılabilir.

Hangi Şartlarda Takılar Talep Edilemez?

Düğün takıları belirli durumlarda talep edilemeyebilir. Bunun başında takıların kendi rızasıyla karşı tarafa verilmesi gelir. Ayrıca düğün takılarının her iki tarafa da ortak olarak takıldıysa ve sonrasında aralarında anlaşma yapıldıysa yine talep hakkı ortadan kalkar.

Eğer takılar nikah öncesi veya nişan sırasında takıldıysa ve evlilik gerçekleşmediyse, bu takıların aidiyeti yine farklı hukuki düzene tabidir. Bu gibi özel durumlarda zaman zaman mahkemeler tarafların taleplerini reddedebiliyor.

Takıların Üçüncü Kişilere Geçmesi

Düğün takılarının boşanma öncesi veya boşanma aşamasında üçüncü kişilere geçirilmesi, sıklıkla karşılaşılan bir başka sorun. Eşlerden biri, takıları saklama bahanesiyle ailesine veya yakınlarına verebilir. Bu durumda, mahkemeler gerçek sahiplik araştırmasını yapar ve takıların iadesini isteyebilir. Ancak takıların geri alınmasının imkansız olduğu somut şekilde ortaya konursa, talep reddedilebiliyor veya maddi karşılığı talep edilebiliyor.

Bu tür durumlarda ispat yükümlülüğü yine iddia sahibine aittir. Fotoğraf, video ve tanık gibi kanıtlar çok önem kazanır.

Takıların Bir Anlaşma ile Paylaşılması

Taraflar arasında düğün takılarının paylaşımı konusunda yazılı veya sözlü bir anlaşma yapılmışsa, bu anlaşma çoğu zaman bağlayıcı olur. Yargıtay, tarafların serbest iradesiyle takıları paylaşıp rıza gösterdiği durumlarda hak iddia edilmesini hukuka aykırı bulabilmektedir.

Açık bir rıza veya yazılı bir protokol varsa, takıların tekrar talep edilmesi genellikle mümkün olmaz. Bu nedenle, düğün sonrası yapılan her türlü takı paylaşımı işlemleri dikkatle yapılmalı ve mümkünse yazılı hale getirilmelidir.

Bu aşamalarda her iki tarafın da hukuki bilgiye ya da uzman desteğine başvurması karışıklıkları önler. Özellikle düğün takılarının değeri ve aidiyetiyle ilgili evraklar, boşanma sonrasında büyük önem taşır.

Anlaşmazlık Durumlarında Düğün Takıları

Davalı ve Davacı Açısından Haklar

Düğün takıları konusunda anlaşmazlık çıktığında, davalı ve davacı taraflar için bazı önemli haklar öne çıkar. Davacı, genelde düğün sırasında kendisine veya eşi adına takılan takıların iadesini ya da değerinin ödenmesini talep edebilir. Davalı ise, ya takıların iade edildiğini, ortaklaşa kullanıldığını veya harcandığını savunabilir.

Davalı açısından, eğer takıların üzerine harcandığı veya harcanmasını kabul eden bir anlaşma varsa bunu ortaya koymak önemlidir. Davacı, düğünde takılan takıların listesini veya bunların fiziksel varlığını ispatlamakla yükümlüdür. Bu yüzden düğün fotoğrafları, videolar, şahit ifadeleri büyük önem taşır. Taraflar ayrıca, düğün takılarının kime takıldığını yerel örf ve adetlere göre de ileri sürebilirler. Son yıllarda özellikle kadın lehine olan Yargıtay içtihatları, davacı taraf için avantaj oluşturur.

Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar

Uygulamada düğün takıları ile ilgili en büyük sorun, takıların kime takıldığının ve değerinin ispatı ile ilgilidir. Özellikle küçük yerleşim birimlerinde takıların ortaklaşa sandığa konması ve daha sonra kimde kaldığının belirsizliği karmaşa yaratır.

Bir başka sık rastlanan problem de düğün takılarına ilişkin videonun veya fotoğrafın bulunmamasıdır. Şahitler genellikle yakın akraba olduğundan, tarafsız kabul edilmez. Takıların satılmış ya da bozdurulmuş olması da uygulamada sık sık tartışılan başka bir sorundur. Hangi takının satıldığı ve paranın kimin tarafından harcandığı net değilse, mahkemeler bilirkişi atanması yoluna gidebilir. Takıların üçüncü kişilere verilmesi ya da kaybolması halinde de taraflar arasında anlaşmazlıklar derinleşir.

Bütün bu tartışmalar, dava süreçlerini hem uzatmakta hem de taraflar arasında güvensizliklere yol açmaktadır.

Yargıtay Kararlarında Düğün Takılarıyla İlgili Sıkça Görülen Davalar

Yargıtay kararlarında düğün takılarıyla ilgili en yaygın dava türleri, boşanma davalarıyla birlikte açılan ziynet alacağı davalarıdır. Kadına takılan altın, bilezik gibi ziynetlerin boşanmadan sonra kime ait olacağı sürekli tartışma konusu olmuştur.

Yargıtay çoğu zaman, "düğünde kadına takılan takıların kadının kişisel malı" olduğuna hükmetmiştir. Ancak bazı yörelerde erkeğe takılan takıların da kadına ait olduğuna dair kararlar mevcuttur. Yargıtay 2024 sonrası içtihatlarında, örf ve adete daha fazla dikkat edilmesi gerektiği vurgulanmış ve somut olayda hangi takının kime takıldığına özellikle bakılması gerektiğini belirtmiştir.

Özellikle sandıkta bulunan ve ayrımı yapılamayan takıların paylaşımı davaları ile satılan takıların parasının geri alınıp alınamayacağına dair hükümler Yargıtay'da sıkça görülür. Her karar, olayın ispat şekline, mevcut belgelere, tanıklara ve yerel adetlere göre şekillenir. Tüm bu süreçlerde en güncel ve doğru bilgi için hukuki destek almak önemlidir.

Nişanda Takılan Takılar Kime Aittir?

Nişanda takılan takılar konusu, özellikle nişan bozulduğunda sıkça gündeme gelir. Yargıtay kararlarına göre, nişanda takılan takı ve ziynet eşyaları genel olarak bir hediye olarak değerlendirilir. Eğer nişan bozulursa, nişan yüzüğü dışındaki altın, bilezik, küpe gibi ziynet eşyaları, takan kişiye geri iade edilir. Çünkü bu hediyeler, evlilik gerçekleşmediği için özel bir amaçla verilmiş sayılır. Yani nişan bozulduğunda, nişanda geline takılan takılar ve damada takılan paralar, kim tarafından verildiyse o kişiye iade edilir. Eğer taraflar arasında özel bir anlaşma veya yörenin farklı bir örf ve adeti yoksa bu genel kural uygulanır.

Evlilik Sırasında Takılan Paralar

Evlilik sırasında tören esnasında takılan paralar, genellikle düğün takıları ile aynı hukuki kapsamda değerlendirilir. Türk hukukuna ve Yargıtay'ın güncel içtihatlarına göre, düğünde "hem altınlar hem takı paraları", kim tarafından, kime takılırsa takılsın kural olarak kadına ait kişisel mal sayılır. Paralar doğrudan damada takılsa bile, kadına hediye edilmeye yönelik sayıldığı için istisnalar dışında kadının olur. Bunun tek istisnası, açık bir anlaşma ya da yerel örf ve adet kuralının geçerli olmasıdır. Eğer bölgesel olarak damada takılan paraların damada ait sayılması gibi bir gelenek varsa ve bu ispatlanabiliyorsa, o zaman kural değişir. Aksi durumda, paralar kadının kişisel malı kabul edilir.

Takıların Her İki Tarafa Takılması Durumu

Düğünlerde bazen takıların hem gelin hem damada takıldığı durumlar ortaya çıkar. Güncel yargı kararlarında ve uygulamalarda; düğünde takılan ziynet eşyaları ve paralar, kim tarafına takılırsa takılsın aksi ispat edilmedikçe kadına aittir. Yani misafirler tarafından veya aileler tarafından damada da takılsa, bu ziynetler de "gelinin ekonomik güvencesi" olarak kabul edilir. Ancak damada takılanlar açıkça erkeğe özelse (örneğin, erkek saati veya tespih gibi), bunlar damadın kişisel malı sayılır. Kısacası, takıların kime uygun olduğu da dikkate alınır. Her iki tarafa takılan ve ortak olduğu söylenen takılar bile (örneğin takı sandığına atılan altınlar), büyük oranda gelinin kabul edilir. Ancak taraflar arasında yazılı bir anlaşma veya yörenin başka bir örfü varsa, bu kurala istisna getirilebilir.

Yerel Adetlerin Hakim Olduğu Durumlar

Yerel örf ve adetler düğün takılarının paylaşımında oldukça etkili olabilir. Özellikle bazı bölgelerde damada takılan takıların veya paraların damada ait olduğu geleneksel olarak kabul edilir. Yargıtay ve mahkemeler, taraflar arasında bir anlaşma yoksa bu tür bölgesel "örf ve adet"lerin ispatlanmasını ister. Eğer eşler veya aileler, örf ve adetin varlığını yazılı belge, şahit veya benzeri yollarla ispatlayabiliyorsa paylaşım bu şekilde yapılır. Ama genel olarak ispatlanamayan durumlarda tüm takı ve paralar kural olarak kadının kişisel malı kabul edilir. Bu nedenle, düğünden önce tarafların ve ailelerin örf ve adetlere dair durumu birlikte değerlendirmesi ve hatta anlaşmalarını mümkünse yazılı hale getirmesi tavsiye edilir.

Sonuç olarak, düğün ve nişanda takılan takı ve paraların kime ait olacağı konusunda hem hukukçuların hem de toplumun kafası zaman zaman karışabiliyor. Fakat güncel Yargıtay kararları, örf ve adeti ispat dışında genel olarak takıların ve paraların kadına ait olacağı yönündedir. Her durumda özel durumlar için bir avukata danışmak da faydalı olur.

Özet ve Değerlendirme

Güncel Yargı Görüşlerinin Özetlenmesi

Günümüzde düğün takılarının kime ait olacağı konusu hem hukuki hem de kültürel olarak çok tartışılan bir meseledir. Yargıtay'ın son yıllardaki kararlarına bakıldığında, evlilik sırasında takılan altın, bilezik, kolye gibi ziynet eşyalarının, kim tarafından takılmış olursa olsun genellikle kadına ait olduğu yönünde içtihatlar oluştuğu görülüyor. Özellikle 2024 sonrası kararlarda, yerel örf ve adetlerin varlığı araştırılarak, aksi ispat edilmezse düğün takılarının kadına bırakılması gerektiği belirtiliyor. Ancak bazı istisnai durumlarda, erkeğe takılan takılar veya ortak sandığa konan takılar gibi konular da ayrı ayrı değerlendiriliyor. Yani güncel yargı görüşü, takıların kadına ait olduğu ana kuralını benimsese de, somut olaya ve delillere göre değişiklik gösterebilir.

Düğün Takıları Konusunda Taraflara Düşen Sorumluluklar

Düğün takılarıyla ilgili olarak hem eşlere hem de ailelere önemli sorumluluklar düşmektedir. Her iki tarafın da, takıların kime verildiği, hangi amaçla verildiği ve kimde kaldığı gibi kritik detayları doğru şekilde kayıt altına alması gerekir. Düğün sırasında takılan takıların envanteri, fotoğraf veya video ile belgeleyerek saklanmalıdır. Özellikle anlaşmazlık durumlarında bu belgeler büyük kolaylık sağlar. Evliliğin ilerleyen dönemlerinde ise, düğün takılarının başka amaçlarla harcanması veya satılması öncesinde mutlaka karşılıklı mutabakat alınmalıdır. Belgesiz harcanan veya kaybolan takıların yasal olarak geri talebinde ispat yükümlülüğü ciddi bir sorun yaratmaktadır.

Olası Çözüm Önerileri ve Uyarılar

Düğün takıları konusunda ileride yaşanacak sorunların önüne geçmek için şu önerileri dikkate alabilirsiniz:

• Düğün sırasında takılan tüm ziynet eşyalarının ayrıntılı dökümünü çıkarın ve bunu tarafların doğruladığı bir belgeye dökün.
• Takıların kime takıldığını, özellikle önem verilen altın ve değerli eşyaların, video ve fotoğraf kayıtları ile belgeleyin.
• Evlilik sürecinde takıların satılması veya bozdurulması gerekiyorsa, işlemi karşılıklı rıza ve yazılı bir protokol ile gerçekleştirin.
• Sorun çıkmasını istemiyorsanız, düğün öncesinde veya hemen sonrasında, yerel adetlere uygun olarak takıların paylaşımını belirleyen bir anlaşma yapabilirsiniz.
• Boşanma veya anlaşmazlık halinde profesyonel bir aile hukuku avukatından mutlaka destek alın.

Sonuç olarak, düğün takıları konusunda yasal hak ve sorumlulukların farkında olmak, ileride yaşanacak uzun ve yıpratıcı davaların önüne geçmekte en önemli adımdır. Unutmayın, belgelemek ve şeffaf olmak çoğu zaman en iyi çözümdür.