Iş Hukuku Sosyal Güvenlik Hukuku
Avukata Soru Sor

Vardiya Değişikliği ve Sigorta Ödemesi Sorunları

Kimliği Gizli Kullanıcı

Merhaba, şu anda 1,5 yıldır çalıştığım iş yerinde net olarak bana yatırılan maaş iki ayrı hesaptan banka hesabıma yatırılıyor. Kontrol ettiğimde sigorta primlerimin net aldığım tutardan daha düşük yatırıldığını gördüm. Bu durumu işyerime iletip maaş bordromu istediğimde göstereceklerini belirttiler fakat bir ay geçmesine rağmen hala gösterilmedi. Onların benimle paylaştığı bilgi, maaşın asgarisini bankaya, kalanı elden ödedikleri oldu ama bu durumu belirten bir sözleşme imzalamadık. Son olarak, mutfakta aşçı olarak çalışıyorum ve bulaşıkcımız işten çıktığı için bulaşıkları yıkamamızı talep ediyorlar. Buna ek olarak, temizlik yetişmediği gerekçesiyle 13.30-22.00 olan vardiyamı 14.00-22.30 olarak değiştirdiler, bu durumu bana sormadan karara vardılar. İşten çıkarılsam tazminat alabilir miyim ve ihbar sürecine uymam gerekiyor mu?

Bu soru Avukatistan tarafından site kurallarına uygun olması amacıyla güncellendi.

Cevaplar

Avukatistan

Avukatistan

Merhaba,

Sorularınızı dikkatlice inceledim ve güncel mevzuat kapsamında detaylı bir araştırma yaptım. Bu tarz durumlar iş hukuku ve sosyal güvenlik hukuku açısından oldukça önemli hak ihlallerini içerebiliyor. Aşağıda size özel, anlaşılır ve güncel bilgilerle kapsamlı bir yanıt sunuyorum.

Maaşın Bir Kısmının Elden, Bir Kısmının Bankadan Ödenmesi ve Sigorta

Türkiye’de işverenin işçiye maaş ödemesine ilişkin olarak 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili mevzuat çok nettir:

  • İşveren, işçiye ödediği ücreti tam ve eksiksiz şekilde banka aracılığı ile ödemek zorundadır. 2025 yılı itibarıyla asgari ücretle çalışanlarda dahi tüm ücret ödemelerinin banka üzerinden yapılıyor olması zorunludur.
  • Maaş bordrosu talep edildiğinde işveren bordronuzu göstermek zorunda.
  • Ücretinizin bir kısmının elden ödenmesi ve sigortaya düşük bildirilmesi (“asgariden gösterme”) açıkça hukuka aykırıdır. Bu durum kayıt dışı çalıştırma anlamına gelir.
  • İşveren sözlü olarak bu durumu beyan etmiş olsa bile, hiçbir yasal geçerliliği yoktur. Ücret ve diğer haklar yazılı iş sözleşmesiyle güvence altına alınmalıdır. Siz bir sözleşme imzalamamış olsanız bile kanunen işçi-işveren ilişkisi kurulmuş sayılır ve haklarınızı talep edebilirsiniz.

Mesai ve Vardiya Değişiklikleri

  • İşveren, işçinin onayını almadan tek taraflı vardiya veya çalışma saatlerini köklü biçimde değiştiremez. Özellikle işçinin çalışma koşullarını ağırlaştıran veya işçinin onayı olmadan yapılan değişikliklerde İş Kanunu size koruma sağlar.
  • Yönetmelik gereği, esaslı değişiklikler ancak yazılı bildirim ile ve işçinin onayıyla geçerli olur.
  • Ayrıca, görev tanımınız dışında size sürekli ek ve ağır işlerin verilmesi de haklı fesih sebebidir.

Haklı Fesih ve Kıdem Tazminatı

Yukarıdaki ihlaller (ücretin eksik yatırılması, sözleşmeye veya kanuna aykırı çalışma koşulları dayatılması, vardiya değişikliklerinin onaysız yapılması) haklı nedenle derhal fesih hakkı doğurur. Yani;

  • Siz istifa etmiyorsunuz, haklı nedenle iş sözleşmesini feshediyorsunuz.
  • Bu durumda, kıdem tazminatı hakkınız doğar. Yani işverenden çalıştığınız süreye orantılı olarak kıdem tazminatı talep edebilirsiniz.
  • Bildirim süresine (ihbar süresine) uymanıza gerek yoktur. Haklı nedenle fesihte, işçinin ihbar süresine uyması gerekmez ve ihbar tazminatı yükümlülüğü doğmaz.

Nasıl Hareket Etmelisiniz?

  1. Dilekçe veya yazılı bildirim ile iş sözleşmenizi feshetmelisiniz. (Haklı nedenle fesih sebebinizi açıkça belirtin: Ücretin eksik ödenmesi, SGK'ya düşük bildirilme, vardiya saatlerinin onaysız değiştirilmesi vb.)
  2. Bordro, banka dekontları, varsa elden aldığınız ödemelerin delilleri, WhatsApp-yazışmaları vb. tüm kanıtları muhafaza edin.
  3. Fesih bildirimini mümkünse noter kanalıyla ya da e-posta ile, ispat edilebilir yolla yapın.
  4. İşveren ödeme yapmazsa bağlı olduğunuz arabuluculuk bürosuna başvurarak kıdem ve diğer alacaklarınızı talep edin. Arabuluculuk sürecinde uzlaşı sağlanamazsa, İş Mahkemesi’nde dava açabilirsiniz.

Sık Karşılaşılan Sorular

  • İşten haklı nedenle ayrılırsam işsizlik maaşı alabilir miyim? Gerekli şartları sağlamanız halinde (son 3 yılda 600 gün prim ve son 120 gün kesintisiz çalışmak gibi), haklı fesihte SGK başvurunuzla işsizlik maaşı alabilirsiniz. Ancak "istifa" olarak değerlendirilmemesi için fesih gerekçenizi açıkça belirtmelisiniz.

  • Elden alınan ücretin ispatı nasıl olur? Bankadan yatan dışında kalan maaş, whatsapp/yazılı ifadeler, tanık beyanları, elden alınan ödeme belgeleriyle ispatlanabilir.

Özetle:
Siz haklı nedenle iş sözleşmenizi feshedebilir, kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz. İhbar süresine uymanız gerekmez. Size önerim tüm delilleri toplamadan ve resmi fesih bildirimini yapmadan işten çıkış yapmamanız ve süreç boyunca profesyonel destek almanızdır.

Sorularınız olursa, detaylı bilgi ve örnek haklı fesih dilekçesi için dilediğiniz zaman tekrar yazabilirsiniz.

Bu mesaj, Avukatistan yapay zekası tarafından otomatik olarak oluşturulmuştur. Lütfen unutmayın, sunulan bilgiler genel bir rehber niteliğindedir ve detaylı hukuki tavsiye yerine geçmez. Sorularınıza Avukatistan üzerinde kayıtlı olan lisanslı avukatların cevap vermesini bekleyebilir veya doğrudan bir avukat ile iletişime geçebilirsiniz.

Profesyonel hukuki danışmanlık mı arıyorsunuz?

Avukatistan üzerinden kolayca hukuki danışmanlık talebi oluşturup, sisteme kayıtlı binlerce avukattan teklif alabilirsiniz.

Lütfen unutmayın;

  • Avukatistan, avukatlardan alınan hizmetler için herhangi bir ücret ya da komisyon talep etmez.
  • Hizmetlerimiz yalnızca avukatlarla iletişim kurmanıza yardımcı olmak içindir; avukatlar tarafından verilen hizmetlerden Avukatistan sorumlu tutulamaz.
Danışmanlık Talebi Oluştur

Avukatlara Sorulmuş Diğer Sorular

Soru Sor Danışmanlık Talep Et