WhatsApp'tan Hakaret Ve Tehdit Nereye Şikayet Edilir?
“WhatsApp’tan hakaret ve tehdit nereye şikayet edilir” diye mi arıyorsunuz? Dijital ortamda işlenen hakaret ve tehdit suçtur; görmezden gelmeyin. Önce güçlü delil toplayın: ekran görüntüsü, sohbet yedeği, tarih-saat, numara/profil bilgisi. Ardından en yakın polis birimi ya da Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusu yapabilirsiniz. Resmi ihbar kanalları da kullanılabilir.
Bu yazıda kısaca:
- Nereye başvurulur: polis, savcılık, jandarma, resmi ihbar hatları
- Hangi deliller işe yarar ve nasıl saklanır
- Hakarette şikayet süresi, tehditte re’sen soruşturma
- WhatsApp içinde engelle/rapor etme adımları
Not: Acil tehlike varsa 112’yi arayın.
Şimdi, “WhatsApp’tan hakaret ve tehdit nereye şikayet edilir?” sorusunun yanıtını adım adım inceleyelim.
WhatsApp'tan Hakaret ve Tehdit Suçunun Tanımı
Hakaret Suçu Nedir?
Hakaret suçu, WhatsApp'tan bir kişiye onurunu veya saygınlığını rencide edecek ifadeler göndermekle işlenebilir. Türk Ceza Kanunu'nda (TCK 125) düzenlenen hakaret suçu, kişinin şeref ve itibarına saldırı olarak tanımlanır. WhatsApp üzerinden doğrudan küfür, aşağılama, küçük düşürücü sözler veya hakaret içeren çıkartmalar göndermek de bu kapsama girer.
Hakaret suçunu ispatlamak için, gönderilen mesajlar, sesli veya yazılı ifadeler kanıt niteliği taşır. Kişinin grup sohbetinde veya özel mesajda birçok kişinin göreceği şekilde hakarete uğraması, suçu daha da ağırlaştırabilir. Hakaretin kamu önünde veya görsel ögelerle yapılması, cezanın artmasına neden olabilir.
Tehdit Suçu Nedir?
Tehdit suçu, bir kişinin WhatsApp üzerinden başka bir kişiye zarar verme, öldürme, yaralama, malına zarar verme gibi eylemlerle korkutmasıdır. Türk Ceza Kanunu’nun 106. maddesine göre, birine zarar verileceği konusunda ciddi mesajlar göndermek tehdit suçunu oluşturur.
WhatsApp mesajlarında “Sana bunu yapacağım”, “Gelip seni bulacağım” gibi ifadeler, tehdit kapsamına girebilir. Tehdidin somut bir suç işleyeceğine dair açık bir şekilde olması gerekir. Özellikle mağdurun korkmasına veya endişelenmesine sebep olan mesajlar, tehdit suçu delili olarak kullanılabilir.
Hem birebir sohbetlerde hem de grup mesajlarında yapılan tehditler şikayet konusu edilebilir. Tehdit bazen hakaretle de birleşebilir ve iki ayrı suç oluşabilir.
Şantaj ve Diğer Dijital Suçlar
Şantaj, WhatsApp üzerinden bir kişiyi zor durumda bırakacak, küçük düşürecek bilgi, görüntü veya ses kaydı ile tehdit ederek menfaat sağlama amacıyla yapılan suçtur. “Bana para göndermezsen mesajlarını yayımlarım” veya “Fotoğraflarını ailene gönderirim” gibi mesajlar şantaj suçu kapsamına girer.
Bunlara ek olarak, WhatsApp üzerinden yapılan kişisel verilerin izinsiz paylaşılması, özel hayatın gizliliğini ihlal, taciz, iftira ve benzeri eylemler de Türk Ceza Kanunu'nda suç sayılır. Dijital ortamda işlenen bu suçlar, klasik yollarla yapılanlardan farksız şekilde değerlendirilir ve kurbanlar yasal haklarını arayabilirler.
Unutmayın, dijital ortamda işlenen suçlarda da delil toplamak ve saklamak çok önemlidir. Her türlü yazışma, ekran görüntüsü, ses kaydı, şikayet sürecinde değerlendirilecek en önemli unsurlar arasında yer alır.
WhatsApp Üzerinden Hakaret ve Tehdit Durumunda İzlenecek Yol
WhatsApp üzerinden hakaret veya tehdit gibi bir suça uğradığınızı düşünüyorsanız, haklarınızı arayabilmek için doğru şekilde delil toplamak ve uygun müracaat yollarını bilmek çok önemlidir. Bu adımları dikkatli şekilde yerine getirmek, şikayet sürecinizin sağlıklı işlemesine yardımcı olur.
Delil Toplama ve Saklama
Delil toplama, WhatsApp üzerinden hakaret veya tehdit suçu işlendiğinde atılması gereken ilk adımlardan biridir. Delilsiz yapılan başvurular çoğu zaman hukuki süreçte ispat açısından zayıf kalabilir. WhatsApp görüşmelerinizi saklamanız, ileride sizi destekleyecek önemli bir dayanak olabilir.
Ekran Görüntüsü Alma
Ekran görüntüsü alma, WhatsApp yazışmalarınızın kolay ve yaygın delil yöntemlerinden biridir. Suç içeren mesajların olduğu ekranları, telefonunuzun ekran görüntüsü alma fonksiyonu ile kaydedin. Ekran görüntüsünün tarihi, göndericinin ismi ve telefon numarası net bir şekilde görünmelidir. Bu görüntüler, ilgili kurumlara başvurduğunuzda delil olarak sunulabilir.
Ayrıca, ekran görüntüsünü aldıktan sonra, görüntüyü başka kişilere göndermemeye ve üzerinde düzenleme yapmamaya özen gösterin. Düzenlenmiş veya başkalarına iletilmiş bir ekran görüntüsünün mahkeme önünde geçerliliği azalabilir. Delilin orijinal halinde olması ve telefonunuzda saklanması, gerektiğinde bilirkişi incelemesine sunulması açısından önemlidir.
Mesaj Kayıtlarının Önemi
Mesaj kayıtlarının tamamının korunması, sadece ekran görüntüsü ile sınırlı kalmadan, yazışmanın bütünlüğünü de ortaya koyar. WhatsApp'ta gerekli olan mesajları “sohbeti dışa aktar” özelliğiyle de saklayabilirsiniz. Böylece yazışmanın tarihsel sırası ve diğer önemli detayları da korunmuş olur.
Ayrıca mesajların silinmemiş olması çok önemlidir. Savcılık veya emniyet, çoğu zaman orijinal veriye (telefon üzerinde ya da bulut yedeğinden) ulaşmak ister. Bu sebeple size ulaşan tehdit veya hakaret mesajlarını mümkün olduğunca olduğu gibi bırakın. Hatta mümkünse yedekleme yapın ve başka bir güvenli ortama (örneğin bilgisayara) da aktarın.
WhatsApp İçinden Şikayet Etmek
WhatsApp üzerinden hakaret veya tehdit aldığınızda, uygulama içinden de şikayet etme imkânınız bulunur. Uygulama içerisinde ilgili sohbetin üzerine tıklayıp, kişi bilgisi bölümünden “şikayet et” ya da “rapor et” seçeneğini kullanabilirsiniz. Bu yolla ilgili kişiden gelen mesajlar WhatsApp ekibine iletilir ve platformun politikalarına aykırı bir durum varsa gereği yapılabilir.
Bu şikayetin platform içinde bazı sonuçları olabilir. Mesela, kişinin hesabı kısıtlanabilir veya platformdan atılabilir. Ancak unutmayın, bu işlem yalnızca WhatsApp ekibiyle ilgilidir ve resmi adli süreç başlatmaz. Yani, yasal başvuru yapmak için yine savcılığa, emniyete ya da jandarmaya müracaat etmeniz gerekir.
Sonuç olarak, WhatsApp üzerinden hakaret ve tehdit suçlarında ilk yapmanız gerekenler; hemen delil toplamak ve saklamak, gerekirse WhatsApp üzerinden şikayet etmek ve ardından resmi makamlara başvurmaktan geçer.
Resmi Yollarla Şikayet Süreci
Cumhuriyet Başsavcılığı'na Başvuru
Cumhuriyet Başsavcılığı'na başvuru, WhatsApp üzerinden hakaret ve tehdit şikayetlerinde en yaygın ve resmi yoldur. Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunmak için bir dilekçe hazırlamak gerekir. Bu dilekçede olayı detaylı şekilde anlatmalı, karşı tarafın kimliğini ya da telefon numarasını belirtmeli ve elinizdeki tüm delilleri (örneğin ekran görüntüleri, yazışma dökümleri) eklemelisiniz.
Başvurunuz sırasında ilgili delilleri sunmanız başvurunuzun ciddiyetini ve işleme alınma hızını artırır. Şikayetinizi bizzat adliyeye giderek Cumhuriyet Başsavcılığı'na teslim edebilirsiniz. Şikayet sonrası savcılık dosyanız üzerinde soruşturma başlatır ve gerekli gördüğü takdirde şüpheliler hakkında işlem başlatır.
Emniyet Müdürlüğüne ve Jandarma Karakoluna Başvuru
Emniyet müdürlüğüne veya jandarma karakoluna başvuru da başka bir resmi yoldur. Kendinize en yakın polis merkezine ya da jandarma karakoluna giderek şikayetinizi sözlü veya yazılı şekilde iletebilirsiniz. Burada görevli polis ya da jandarma olayla ilgili tutanak hazırlar ve size imzalatır.
WhatsApp üzerinden uğradığınız hakaret, tehdit veya şantajı belgeleyen tüm ekran görüntülerini daha önce hazırlamanız süreci hızlandırır ve açıklamanızı destekler. Delilleri teslim ettikten sonra polis veya jandarma şikayet dilekçenizi ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı’na aktaracaktır. Böylece süreç yasal olarak başlatılmış olur.
E-Devlet, CİMER ve İnternet İhbar Hatları Üzerinden Müracaat
WhatsApp üzerinden yapılan hakaret veya tehdit suçlarını, E-Devlet, CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) ve çeşitli internet ihbar hatları üzerinden de şikayet edebilirsiniz.
- E-Devlet üzerinden şikayet için sistemde giriş yaptıktan sonra “Bilişim Suçları” veya “Şikayet Bildirim” bölümlerini kullanarak durumu bildirebilirsiniz.
- CİMER üzerinden başvuru yapmak için cimer.gov.tr adresine girip başvuru formu doldurarak şikayetinizi detaylı şekilde gönderebilirsiniz. Burada da olayın açıklamasını ve delilleri eksiksiz eklediğinizden emin olun.
- Diğer yandan, internet ihbar hatları sayesinde - özellikle BTK ve Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bağlı internet siteleri sayesinde - şikayetlerinizi kolayca iletebilirsiniz.
Bu yöntemlerle yaptığınız başvurular genellikle ilgili kurumlara yönlendirilir ve sürecin başlatılması sağlanır.
BTK ve İnternet İhbar Servisleri
BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) ve çeşitli internet ihbar servisleri, sanal ortamda işlenen suçların bildirilebilmesi için resmi kanallardır. https://www.ihbarweb.org.tr üzerinden BTK’ya, WhatsApp üzerinden aldığınız tehdit, hakaret veya şantaj mesajlarının ekran görüntülerini ve mesaj içeriklerini yükleyerek şikayette bulunabilirsiniz.
İhbarınız sonrasında BTK gerekli teknik incelemeleri ilgili kolluk kuvvetlerine ya da Cumhuriyet Savcılığı’na iletir. İhbar web başvuruları, siber suçlarla mücadele kapsamında değerlendirilir ve sonuç size iletilir.
Bu yollar sayesinde fiziksel olarak kuruma gitme zorunluluğunuz olmadan, şikayetlerinizi dijital ortamda yasal olarak gerçekleştirebilirsiniz.
Şikayet Dilekçesi Nasıl Hazırlanır?
Dilekçede Bulunması Gerekenler
Şikayet dilekçesi hazırlarken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Dilekçede bulunması gerekenler, olayın açık ve net bir şekilde anlatılması, tarafların kimlik bilgilerinin doğru şekilde yazılması ve özellikle olay tarihinin belirtilmesidir.
Dilekçenin başında "Sayın Cumhuriyet Başsavcılığı’na" şeklinde hitap cümlesi yazılır. Ardından şikayetçi ve şüphelinin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, adresi gibi bilgiler eklenmelidir. Olayın kısa ve öz bir şekilde anlatılması önemlidir. Burada "Ne zaman, nerede, kim tarafından, hangi sözler veya mesajlarla hakaret/tehdit gerçekleşti?" sorularına yanıt verilmelidir.
Ayrıca, olayın WhatsApp üzerinden gerçekleştiği mutlaka dilekçede belirtilmelidir. Şikayet dilekçenizin sonunda ise "Şikayetçiyim, gereğinin yapılmasını arz ederim" ifadesi kullanılır ve dilekçe imzalanır.
Unutmayın, yalın ve anlaşılır bir dil kullanmak, savcılığın olayı hızlıca kavraması açısından büyük fayda sağlar.
Delillerin Eklenmesi
Delillerin dilekçeye eklenmesi, başvurunuzun en kritik adımlarındandır. Delillerin eklenmesi, sizin iddianızın kanıtlanması ve hukuki sürecin işleyişini doğrudan etkiler.
Öncelikle, WhatsApp üzerinden gelen hakaret veya tehdit mesajlarının ekran görüntüsünü alın ve bu görselleri çıktı olarak ekleyin. Mesajların görünür şekilde, tarih ve saat bilgisinin de görüneceği şekilde kaydedilmesi gerekir. Bunun dışında, eğer varsa, olayla ilgili başka deliller (örneğin ses kaydı, varsa tanıklık edecek kişilerin isimleri ve iletişim bilgileri) da dilekçeye eklenmelidir.
Dosya olarak tüm delilleri dilekçe ekinde sunmak çok önemlidir. Delil olarak sunulan belgelerin her birinin listesi dilekçede madde madde belirtilebilir:
- 1 adet WhatsApp mesaj ekran görüntüsü
- 1 adet tanık beyanı (isim ve iletişim bilgileri)
- 1 adet ek delil (ses kaydı veya başka belge)
Eklediğiniz delilleri unutmadan numaralandırmak ve hangi delilin neyi ispatladığını kısa cümlelerle açıklamak başvurunuzun hızlı değerlendirilmesine katkı sağlar. Şikayet dilekçenizi ve delilleri eksiksiz şekilde dosyalamak, işlem sürecinde size kolaylık sağlar.
Hukuki Süreç ve Yetkili Mahkemeler
Asliye Ceza Mahkemesi
Asliye Ceza Mahkemesi, WhatsApp üzerinden işlenen hakaret ve tehdit suçlarında en çok karşılaşılan mahkemedir. Bu mahkeme, genellikle kişilere karşı işlenen basit hakaret, tehdit gibi suçlara bakar. Özellikle WhatsApp’ta yazılı olarak edilen hakaret ya da tehditlerde, maddi zararın büyüklüğüne veya olayın niteliğine bakılmaksızın davalar çoğunlukla Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülür.
Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargılama süreci genellikle şikayet dilekçesinin Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilmesiyle başlar. Savcılık, delilleri toplar ve gerek görürse iddianame hazırlayarak mahkemeye gönderir. Bu aşamadan sonra dosya Asliye Ceza Mahkemesi'nin gündemine gelir ve mahkeme delilleri değerlendirir, duruşmalar yapar ve en sonunda karar verir. Karar doğrultusunda suçlu bulunursa ceza hükmedilebilir.
Asliye Ceza Mahkemesi, şikâyetçinin ve sanığın yaşadığı yere veya suçun işlendiği yer hangi adliyeye bağlıysa, orada faaliyet gösterir. Yani hem mağdurun hem de suç isnat edilen kişinin yerleşim yerine göre hangi Asliye Ceza Mahkemesi'ne başvurulacağı değişebilir. Bu nedenle bulunduğunuz ilin adliyesinden de işlem başlatabilirsiniz.
Hangi Mahkeme Yetkili?
Hangi mahkeme yetkili sorusu, WhatsApp üzerinden hakaret veya tehdit şikayeti yapacak kişiler tarafından çok merak ediliyor. Burada önemli olan iki temel kavram vardır: görevli mahkeme ve yetkili mahkeme.
Görevli mahkeme, ceza davasına hangi tür mahkemenin bakacağını belirler. WhatsApp’tan yapılan hakaret, basit tehdit, sövme ve benzeri suçlarda görevli mahkeme çoğunlukla Asliye Ceza Mahkemesi'dir.
Yetkili mahkeme ise coğrafi olarak hangi yerdeki mahkemenin davaya bakacağıdır. Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre; suçun işlendiği yer mahkemesi, yani hakaret veya tehdidin gerçekleştiği (mesajın gönderildiği ya da alındığı) adliyenin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir. Ayrıca, şikayetçinin veya şüphelinin ikametgahının bulunduğu yer Asliye Ceza Mahkemesi de yetkilendirilebilir.
Özetlemek gerekirse:
- Çoğunlukla Asliye Ceza Mahkemesi görevli olur.
- Yetkili mahkeme, olayın geçtiği yer ya da tarafların ikamet ettiği yer olur.
Davanın doğru ve hızlı ilerlemesi için hem görevli hem de yetkili mahkemeye başvurmak çok önemlidir. Böylece dilekçeniz yetkisizlik nedeniyle geri dönmez ve süreciniz uzamaz.
Ceza Yaptırımları ve Dava Sonuçları
Hakaret Suçunun Cezası (TCK 125)
Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu'nda TCK 125. madde kapsamında düzenlenmiştir. WhatsApp üzerinden yapılan hakaretler de bu maddeye tabidir. Hakaret suçu işleyen kişi, birinin onurunu, şerefini veya saygınlığını rencide edecek şekilde sözlü, yazılı veya görsel bir ifade kullandığında ceza alabilir. WhatsApp mesajı ile hakaret edilirse, fail 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
Hakaretin alenen, yani birden fazla kişiye açık şekilde işlenmesi durumunda ceza 1/6 oranında artırılır. Ayrıca, kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret edilirse ceza daha da ağırlaşır. Hakaret mesajı atıldığı ve gerekli deliller sunulduğunda mahkemeler kesinlikle bu suçun karşılığını verir.
Tehdit Suçunun Cezası (TCK 106)
Tehdit suçu ise TCK 106. madde ile belirlenmiştir. WhatsApp üzerinden birine zarar vereceğini, öldüreceğini ya da kötü bir şey yapacağını yazmak suçtur. Temel tehdit suçu için fail, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılır.
Suçun silahla, birden çok kişiyle veya kamu görevlisine karşı işlenmesi halinde ceza ağırlaştırılır. WhatsApp’ta bu tip tehditlerin ispatı için genellikle açık ve anlaşılır mesajlar gereklidir. Tehdit suçunda mesajın içeriği, aleni olup olmadığı ve mağdurun psikolojisine etkisi mahkeme kararında önemli rol oynar. Mahkemeler, şikayet ve delil durumuna göre hakkaniyetli bir ceza uygular.
Tazminat ve Manevi Zarar Talepleri
Hakaret ve tehdit suçları nedeniyle sadece ceza davası açmakla kalmaz, aynı zamanda tazminat ve manevi zarar talepleriyle ilgili hukuk davası da açabilirsiniz. Özellikle WhatsApp mesajları ile mağdur olan kişi, uğradığı manevi zararın giderilmesi için manevi tazminat davası açabilir. Mahkeme, mesajların etkisini, mağdurun yaşadığı duygusal zararları dikkate alır.
Manevi tazminat miktarı, olayın ağırlığına, tarafların sosyal durumuna ve olayın mağdur üzerindeki psikolojik etkisine göre değişir. Eğer hakaret veya tehdit, kişilik haklarının ciddi şekilde zedelenmesine neden olmuşsa, daha yüksek tazminat ödenmesine karar verilebilir. Maddi tazminat ise ancak somut bir maddi zarar oluştuysa talep edilebilir.
Unutmamak gerekir ki, tazminat talepleri zaman aşımına tabidir. Hakaret veya tehditten hemen sonra harekete geçmek haklarınızı korumanız açısından önemlidir. Hak kaybı yaşamamak için yasal başvurunuzu zamanında yapmalısınız.
Uzlaştırma ve Arabuluculuk
Hangi Suçlar Uzlaşmaya Tabi?
Uzlaştırma ve arabuluculuk, Türk Ceza Hukuku’nda özellikle bazı suçlar için kabul edilmiştir. WhatsApp’tan hakaret ve tehdit gibi suçlarda, ilk olarak hangi suçların uzlaşmaya tabi olup olmadığı araştırılmalıdır. Uzlaştırmaya tabi suçlar arasında, basit tehdit ve basit hakaret suçu yer alır. Yani, WhatsApp üzerinden edilen hakaret veya doğrudan cana kastetmeyen tehdit mesajları genellikle uzlaşma kapsamında değerlendirilebilir. Eğer tehdit suçu ağırlaştırıcı bir şekilde işlenirse, ya da cinsel taciz içerirse, bu tür ağır suçlar uzlaştırma dışında kalır.
Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, şantaj, cinsel taciz ve benzeri ağır suçların uzlaşma dışında kalmasıdır. Yani bu suçlar işlendiğinde uzlaştırma uygulanmaz, doğrudan yargılama ve ceza süreçleri işler. Ancak günlük hayatta sıkça karşılaşılan WhatsApp’tan gelen küfür, hakaret ve korkutma amaçlı tehdit mesajlarının büyük bölümü için savcılık tarafından önce uzlaştırma süreci başlatılır.
Uzlaşma Süreci ve Sonuçları
Uzlaşma süreci, mağdur ile şüpheli arasında bir uzlaştırmacı aracıyla çözüm bulma yoludur. WhatsApp’tan hakaret veya tehdit nedeniyle savcılığa şikayet başvurusu yaparsanız ve bu suçlar uzlaştırmaya tabiyse, dosyanız otomatik olarak bir uzlaştırma bürosuna sevk edilir. Uzlaştırmacı hem mağdur hem de şüpheli ile iletişime geçer. Taraflar, maddi ya da manevi bir taleple anlaşabilir. Buradaki önemli nokta, uzlaşmanın tamamen gönüllülük esasına dayalı olmasıdır. Kimse uzlaşmak zorunda değildir.
Eğer iki taraf uzlaşırsa, dosya kapanır ve ceza verilmez. Uzlaşmanın şartları yerine getirilmediğinde ise dava kaldığı yerden devam eder. Uzlaşma sayesinde uzun mahkeme süreçleriyle uğraşmak zorunda kalmadan çözüm bulunabilir. Ayrıca tarafların birbirine karşı yükümlülüklerini yerine getirmesi sağlanır. Bazı durumlarda ise mağdurun maddi veya manevi zararının giderilmesiyle taraflar kolayca anlaşabilir.
Sonuç olarak, uzlaştırma ve arabuluculuk sistemi günümüzde özellikle dijital ortamda işlenen suçlarda önemli hız ve kolaylık sağlar. Ancak hangi suçun uzlaştırmaya tabi olduğunu öğrenmek ve sürecin doğru yönetilmesi için bir hukukçudan destek almak faydalı olacaktır.
Zamanaşımı ve Şikayet Süreleri
WhatsApp üzerinden işlenen hakaret ve tehdit suçlarında zamanaşımı ve şikayet süresi çok önemlidir. Bu süreler hem mağdurun başvuru hakkını hem de davanın açılıp açılmayacağını belirler. Bu yüzden haklarınızı zamanında kullanmak için bu sürelerin ne kadar olduğuna dikkat etmek gerekir.
Hakaret Suçunda Zamanaşımı ve 6 Ay Şartı
Hakaret suçu ile karşılaşıldığında zamanaşımı ve şikayet süresi genellikle karıştırılır. WhatsApp üzerinden hakaret suçu işlendiğinde şikayet hakkı 6 ay ile sınırlıdır. Yani, hakarete uğradığınızı öğrendiğiniz tarihten itibaren en geç 6 ay içinde şikayette bulunmalısınız. Eğer 6 ay içinde herhangi bir başvuruda bulunmazsanız, şikayet hakkınız düşer. 6 ay geçtiği takdirde, savcılık ya da polis bu şikayeti dikkate almaz.
Ayrıca, hakaret suçunda genel zamanaşımı süresi de vardır. Mahkeme önüne taşınan bir hakaret suçunda davanın 8 yıl içinde açılmış olması gerekir. Fakat en büyük hata, 6 aylık şikayet süresi geçirilirse zamanaşımı olsa bile dava açılamamasıdır. Yani temel olarak 6 ay içinde şikayet başvurusu yapmanız şarttır.
Tehdit Suçunda Zamanaşımı
Tehdit suçu bakımından da şikayet ve zamanaşımı süreleri farklıdır. Tehdit suçu genellikle şikayete tabi suçlar arasında bulunur. Suçun işlendiğini ve kimin işlediğini öğrenen mağdur 6 ay içinde şikayet hakkını kullanmalıdır. Yani, WhatsApp üzerinden tehdit edildiğinizi fark ettiğiniz tarihten itibaren en geç 6 ayda şikayetçi olmalısınız.
Ceza zamanaşımı süresi ise tehdit suçunda işlenen fiile ve ağırlığına göre değişiklik gösterir; genellikle 8 yıl olarak uygulanır. Ancak şikayetçi olmadığınız sürece hiçbir işlem başlatılmaz. Kısacası, mağdur kişi 6 ay içinde şikayet etmezse, ceza davası açılamaz.
Bu nedenle, WhatsApp veya diğer platformlar üzerinden hakaret ya da tehdit suçu işlendiğinde en kısa sürede delilleri toplamalı ve şikayet başvurunuzu yapmalısınız. Aksi halde, yasal haklarınızı kaybetme riskiyle karşılaşabilirsiniz.
İspat ve Delillendirme Yöntemleri
Ekran Görüntüsü ve Mesaj Delilleri
Ekran görüntüsü ve mesaj delilleri, WhatsApp üzerinden işlenen hakaret ve tehdit suçlarında kanıt olarak en önemli unsurlardandır. Savcılığa ya da polise başvurduğunuzda, size "elinizde ne var?" diye sorulur. O yüzden gelen tehdit veya hakaret içerikli mesajların ekran görüntülerini almak çok önemlidir. Bu görüntüler, suçu ispatlamanın ilk ve en güçlü yoludur.
Ekran görüntüsü alırken, ilgili mesajların tarih ve saatlerinin de gözüktüğünden emin olun. Ayrıca, mümkünse sohbetin başından sonuna kadar olan kısmını fotoğraflayın. Mesajların silinmemiş ve müdahale edilmemiş olması gerekir. Bazı durumlarda, ekran görüntüsünü bilgisayarınıza veya başka güvenli bir ortama da kaydetmeniz faydalı olur.
WhatsApp sohbetinin tamamının dışa aktarılması da delil kabul edilir. Dışa aktarılan sohbet dosyası ile ekran görüntüleri bir arada kullanılırsa, deliliniz daha güçlü olur. Bu deliller, mahkemede veya soruşturma sırasında sunulan en yaygın ve geçerli kanıtlardır.
Tanık Beyanları ve Ek Destekleyici Belgeler
Tanık beyanları ve ek destekleyici belgeler, işlenen suçu sadece yazılı kanıtlarla değil gözlemlerle de açıklamak için kullanılır. Eğer mesajları üçüncü bir kişiyle beraber okuduysanız ya da olaydan haberi olan, dolaylı şekilde mesajların içeriğine tanıklık etmiş birisi varsa, bunların ifadeleri önemli destek sağlar.
Tanıkların, olayın nasıl gerçekleştiğini, ne zaman olduğunu, kimlerin mesaj attığını ve mesajların içeriğini anlatan ayrıntılı beyanları savcılık ve mahkeme tarafından dikkate alınır. Ayrıca, tehdit veya hakaretin size nasıl bir etki yarattığını gösteren sağlık raporu, psikolog raporu gibi destekleyici belgeler de delil olarak eklenebilir.
Diğer yandan, WhatsApp mesaj kayıtlarında yer alan telefon numarası, mesajlaşmanın geçmişi gibi teknik bilgiler de başvuruda sunulmalıdır. Eğer mesajlaşma sırasında taraflar başka bir platformda aynı tehdit veya hakarette bulunmuşsa, o platformdan alınan ekran görüntüleri de ek belge olarak kullanılabilir.
IP Adresi ve Teknik İz Bulma
IP adresi ve teknik iz bulma, failin tespitinde kritik rol oynar. Özellikle anonim hesaplarla veya numara değiştirilerek yapılan tehdit ve hakaretlerde kimliğin belirlenmesi için savcılık ya da emniyet birimleri teknik inceleme başlatabilir. WhatsApp üzerinden gönderilen mesajların hangi IP adresine bağlı olarak atıldığı, resmi merciler tarafından gerekirse operatörlerden ve WhatsApp'tan talep edilebilir.
IP adresi sayesinde mesajı gönderen kişinin hangi cihazdan, hangi internet bağlantısından ve hangi şehirden mesaj gönderdiği anlaşılır. Eğer fail kendini gizliyorsa ve farklı numaralar kullanıyorsa, operatör kayıtları ve sunucu logları incelenerek, gerçek kullanıcıya ulaşmak mümkündür.
Ayrıca, daha profesyonel suçlarda, teknik olarak mesajların doğruluğu, zaman damgası ve dijital iz analizi yapılabilir. Dijital delil bütünlüğü için, mümkünse bu teknik deliller adli bilişim uzmanı tarafından toplatılır. Böylece, davada delillerin sahteliği iddiası da bertaraf edilerek, olay tüm ayrıntılarıyla ispatlanmış olur.
Hakaret ve Tehditten Korunma Yöntemleri
Önlem Almak ve Gizlilik Ayarları
Önlem almak, WhatsApp ve benzeri dijital platformlarda maruz kalınabilecek hakaret ve tehditlerin önüne geçmek için oldukça önemlidir. Özellikle WhatsApp gibi uygulamalarda gizlilik ayarlarını doğru yapmak, kişisel bilgilerin ve kimliğin korunmasına yardımcı olur. WhatsApp’ta “Hakkımda”, “Profil Fotoğrafı” ve “Durum” gibi bölümler belirli kişiler veya tamamen gizli olarak ayarlanabilir.
Ayrıca tanımadığınız kişilerden gelen mesajlara hemen cevap vermemek ve bilinmeyen numaralarla iletişimi sınırlandırmak da sizi koruyacaktır. Gruplardan çıkma hakkınızı kullanabilir, sizi rahatsız eden gruplara tekrar eklenmemek için grup yöneticisine uyarıda bulunabilirsiniz. Tüm bu gizlilik önlemleri, sizin ve bilgilerinizin başkaları tarafından kötü amaçla kullanılmasını zorlaştırır.
Şüpheli bağlantılara tıklamamak, kişisel bilgileri paylaşmamak ve gerekirse WhatsApp’ın iki adımlı doğrulama seçeneğini aktive etmek de güvenliği artıran pratik yöntemler arasında yer alır. Ayrıca çocuklar ve gençler için ebeveyn kontrollerinin aktif olması önemli bir koruma sağlar.
Platformlara Raporlama ve Kullanıcı Engelleme
Platformlara raporlama ve kullanıcı engelleme özellikleri, WhatsApp başta olmak üzere birçok sosyal medya uygulamasında mevcuttur ve hakaret, tehdit veya taciz durumlarında ilk başvurulacak yöntemler arasında yer alır.
WhatsApp’ta istenmeyen veya saldırgan bir mesaj aldığınızda, sohbet penceresinin üst kısmındaki ayarlar butonuna tıklayıp “Şikayet Et” seçeneğini kullanabilirsiniz. Bu sayede ilgili mesaj hem WhatsApp’a bildirilir hem de dilerseniz aynı anda kullanıcıyı engelleyebilirsiniz.
Bir kullanıcıyı engellediğinizde artık size mesaj atamaz, arayamaz veya güncellemelerinizi göremez. Engellediğiniz kişi WhatsApp’ta bundan haberdar olmaz; ancak mesajlarının size ulaşmadığını fark edebilir. Ayrıca, gelen hakaret veya tehdit mesajlarının ekran görüntüsünü almak, hem olası şikayet süreçleri için delil sağlamada hem de platformun konuya müdahil olmasında etkili olur.
Özetle, kullanıcı engelleme ve platforma raporlama adımları, dijital ortamda kendinizi güvende tutmanıza yardımcı olur ve meydana gelebilecek daha büyük sorunların önüne geçer. Her tehdit ya da hakaret vakasında bu yöntemleri uygulamak, psikolojik olarak da daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır.
WhatsApp Dışında Diğer Platformlar İçin Şikayet Adımları (Karşılaştırmalı)
Instagram, Facebook, X (Twitter), Telegram
Instagram, Facebook, X (eski adıyla Twitter) ve Telegram üzerinden hakaret ya da tehdit gibi dijital suçlarla karşılaşan pek çok kişi var. Bu platformlarda da tıpkı WhatsApp’ta olduğu gibi, şikayet ve korunma yolları bulunmaktadır. Instagram, Facebook, X (Twitter) ve Telegram’da şikayet adımları ve süreçleri genellikle birbirine benzese de bazı küçük farklılıklar vardır.
Instagram’da bir kullanıcıdan hakaret ya da tehdit mesajı geldiğinde, ilk yapılacak işlem ilgili mesaj ya da yorumu açmak ve sağ üstteki üç noktaya basarak “Şikayet et” seçeneğini kullanmaktır. Buradan “Taciz, zorbalık veya uygunsuz içerik” seçeneği seçilerek platforma bildirimde bulunulabilir. Instagram, gizlilik ve güvenlik konusunda ek olarak kullanıcının engellenmesini veya mesajların raporlanmasını da destekler. Şikayet edilen hesap, Instagram tarafından incelenir.
Facebook’ta ise hakaret ya da tehdit içeren bir mesajla karşılaştığınızda, ilgili gönderi, yorum ya da mesajın yanında bulunan üç noktaya tıklayarak “Gönderiyi/yorumu/mesajı şikayet et” menüsü açılır. Buradan yine ilgili sebep belirtilerek şikayette bulunmak mümkündür. Facebook’taki şikayetler genellikle hızlı bir ön incelemeden geçirilir ve ihlale konu içerik silinebilir ya da kısıtlanabilir. Profil veya sayfa şikayetlerinde de aynı yollar takip edilebilir.
X (Twitter) platformunda hakaret, tehdit veya taciz durumunda, ilgili tweet’in sağ üst köşesindeki ok simgesine tıklayarak “Tweet’i Şikayet Et” seçeneği seçilir. Sonrasında hangi sebep nedeniyle şikayet ettiğiniz sorulur. “Taciz ediyor veya zararlı içerik barındırıyor” gibi seçeneklerle devam edilir. Ayrıca kullanıcı profilini ziyaret ederek de hesabı şikayet etmek mümkündür. Şikayet sonrası Twitter destek ekibi inceleme yapar.
Telegram, WhatsApp’a göre farklı bir mesajlaşma yapısına sahip olsa da, gruplarda, kanallarda ya da bireysel mesajlarda hakaret ya da tehdide maruz kalan kullanıcılar, Telegram destek hattına veya uygulamada “Şikayet Et” bölümüne başvurabilirler. Özellikle istenmeyen veya zararlı mesajlar toplu olarak rapor edildiğinde Telegram ekibi hesabı incelemeye alır. Ayrıca kişiyi engellemek de mümkündür.
Tüm bu sosyal medya ve mesajlaşma uygulamalarında, şikayet adımlarını takip etmenin yanı sıra, ekran görüntüsü alınması, mesaj yedeklerinin saklanması ve delil oluşturulması büyük önem taşır. Platform içi şikayetler genelde hızlı sonuç verse de, hukuki süreçler için bu delillere ihtiyaç duyulabilir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli konu ise, şikayetler sonrasında sizi taciz eden veya tehdit eden hesapların yeni hesaplarla devam etmesi halinde, tekrar aynı yolları izlemek ve gerekli hukuki başvuruları yapmaktır. Haklarınızı korumak için platformların resmi destek kanallarının ve Türkiye’deki hukuki yolların dışına çıkmamak önemlidir.
Şikayetten Vazgeçme Durumu ve Sonuçları
Şikayetten vazgeçme, özellikle WhatsApp üzerinden işlenen hakaret ve tehdit suçlarında en çok merak edilen konulardan biridir. Hakaret suçu genellikle şikayete bağlı bir suçtur. Yani mağdur, soruşturma veya kovuşturma aşamasında şikayetinden vazgeçerse, dava düşer ve yargılama sona erer. Bu durum, özellikle şahsa karşı yapılan hakaretlerde ve kamu görevlisi olmayan kişilere karşı işlenen suçlarda geçerlidir. Ancak, hakaret suçu bir kamu görevlisine karşı işlendiğinde, şikayetten vazgeçmenin davanın düşmesine etkisi olmaz. Çünkü burada suç kamu adına kovuşturulur.
Tehdit suçu ise çoğunlukla re'sen (kendiliğinden) soruşturulan bir suç olup, şikayetten vazgeçmenin etkisi tehdit suçunun türüne göre değişir. Eğer tehdit, yalnızca mağdurun mal varlığına yönelikse, şikayet şartı aranır ve mağdur vazgeçtiğinde dosya kapanabilir. Ancak ölümle, fiziki zarar verme gibi genel tehditlerde savcılık, şikayet olmasa bile davayı yürütebilir; bu durumda vazgeçmek süreci durdurmaz. Ayrıca, şikayet hakkını bir kez kullanan mağdur, daha sonra tekrar aynı olay için şikayette bulunamaz.
Kısacası, WhatsApp üzerinden hakaret davasında şikayetten vazgeçildiğinde genellikle dosya kapanır, ama tehdit suçunda olayın içeriğine göre süreç devam edebilir veya sona erebilir. Özellikle süreç başlamış ve karşı taraf da uzlaşmayı kabul etmişse, dosya kapanır ve sanık cezadan kurtulur. Fakat şikayetten vazgeçmek, verilen zararların tazminini veya manevi sonuçları ortadan kaldırmaz.
Hukuki Destek Almanın Önemi
WhatsApp üzerinden işlenen hakaret ve tehdit suçlarında hukuki destek almak son derece önemlidir. Çünkü dijital ortamdaki delillerin toplanması, başvuru sürecinin doğru işletilmesi ve yasal prosedürlerin eksiksiz yerine getirilmesi gerekir. Özellikle bir avukat desteği ile haklarınızı tam olarak koruyabilir, sürecin her aşamasında daha bilinçli hareket edebilirsiniz.
Birçok mağdur, süreç hakkında bilgi sahibi olmadığı için hak kaybı yaşayabilmektedir. Avukatlar, size hangi delilleri nasıl toplamanız gerektiğini, şikayet dilekçesinin nasıl hazırlanacağını ve hangi kurumlara başvurmanız gerektiğini anlatır. Ayrıca, karşı tarafın iddialarına nasıl cevap vereceğinizi, mahkemedeki savunma ve taleplerinizi profesyonel bir şekilde yönlendirirler. Suçun ispatı, şikayetin geri çekilmesi ya da uzlaşma prosedürlerinde hukuki bilgi eksikliği mağdurun hakkını kaybetmesine neden olabilir.
Dijital delillerin geçerli olabilmesi için doğru şekilde saklanması ve ilgili makamlara sunulması gerekir. Yanlış veya eksik bir başvuru, sürecin tamamen reddedilmesine yol açabilir. Bu nedenle, WhatsApp üzerinden hakaret ve tehdit gibi suçlarda mutlaka bir hukuk uzmanından veya avukattan destek alınması önerilir. Böylece hem hak kaybı yaşamazsınız hem de yargı süreci sizin lehinize dönebilir.