Kombi Tamiri Kiracıya Mı Ait?

Kombi tamiri kiracıya mı ait? Evde kombi bozulduğunda masrafı kim öder; kiracı mı ev sahibi mi? Düzenli kombi bakımı, petek temizliği ve küçük onarımlar ile büyük arıza ve parça değişimi arasındaki fark, sorumluluğun kimde olduğunu belirler.

Bu yazıda, kira sözleşmesi ve Borçlar Kanunu çerçevesinde sorumluluğu neyin belirlediğini netleştireceğiz:

• Rutin bakım–temizlik vs. büyük kombi tamiri
• Kullanıcı hatası olup olmadığı
• Cihazın yaşı ve yıpranma
• Fatura-belgelerle masraf paylaşımı

Haklarınızı bilmeniz için pratik örnekler ve adım adım yol haritası sunacağız. Başlamadan önce bir not: Cevap, duruma göre değişir; peki gerçekten Kombi Tamiri Kiracıya Mı Ait?

Kombi Tamirinde Temel Hukuki Dayanaklar

Türk Borçlar Kanunu ve İlgili Maddeler

Türk Borçlar Kanunu, kiracı ve ev sahibi arasındaki hak ile sorumlulukları açık şekilde düzenler. Özellikle kiralanan bir dairede kombi tamiri, bakımı ve onarımı ile ilgili pek çok sorunun cevabı bu kanunda yer alır. Kanunun 316. maddesi kapsamında, kiracı malı özenle kullanmakla yükümlüdür ve basit temizlik ile bakım masraflarından sorumludur.

Örneğin, kombinin düzenli bakımını yaptırmak genellikle kiracının görevidir. Ancak, kombide yaşanan büyük bir arıza veya eskime gibi kiracıdan kaynaklanmayan durumlarda ise Borçlar Kanunu’na göre sorumluluk ev sahibine aittir. 314. madde ise ev sahibinin taşınmazı “sözleşmeye uygun şekilde bulundurmak” zorunda olduğunu belirtir. Yani kombi, taşınmazın temel unsurlarından biri ise, çalışır halde teslim edilip öyle tutulmalı.

Borçlar Kanunu’nun 317. ve 318. maddeleri de önemli. Bu maddeler; kiracı, bir arızayı fark ederse bunu zamanında ev sahibine bildirmekle yükümlüdür, aksi takdirde oluşan zarardan sorumlu olabilir. Ayrıca, ani gelişen arızalarda gerekli ve acil müdahaleyi kiracı yapabilir ve ödemesini ev sahibinden talep edebilir. Kısacası, Borçlar Kanunu tarafların haklarını adil şekilde korur ve sınırlarını çizer.

Kat Mülkiyeti Kanunu’nda Kombi ve Demirbaş Tanımları

Kat Mülkiyeti Kanunu da kombi ve benzeri cihazların nasıl değerlendirileceği konusunda açıklamalar yapar. Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre kombi, genellikle taşınmazın ortak veya kişisel kullanımına hizmet eden bir “demirbaş” olarak kabul edilir. Demirbaşlar, taşınmazın bütünlüğünü ve temel işlevlerini sağlayan parçalardır.

Bir dairede kombi, genellikle kişisel alanın hizmetinde olduğu için, binanın ortak alanlarını ilgilendiren tesisat dışında kalan kombinin kendisi demirbaş olarak değerlendirilir. Bu nedenle, kombinin ana yapısı ve işlevselliğiyle ilgili büyük arızalarda, gider sorumluluğu genellikle ev sahibine aittir.

Ancak ortak tesisattan kaynaklanan, yani merkezî sistemle ilgili bir sorun varsa, o zaman Kat Mülkiyeti Kanunu gereği apartmanın ortak giderine dahil edilir. Sonuç olarak, kombi demirbaş olarak sayılıyorsa, ana bakım ve onarım sorumluluğu ev sahibindedir, ancak günlük kullanım ve basit temizlik işlemleri kiracının yükümlülüğüne girer.

Bu kanunlar sayesinde kombi arızalarında hukuken kimin neyi yapması gerektiği daha net hale gelir ve gereksiz anlaşmazlıkların önüne geçilebilir.

Kombi Tamiri: Kiracı ve Ev Sahibi Sorumlulukları

Rutin Bakım ve Temizlik Masrafları Kime Ait?

Rutin bakım ve temizlik masrafları kombi kullanımıyla ilgili en çok sorulan sorulardan biridir. Rutin bakım, kombinin senelik genel kontrolü, filtre temizliği, su basıncının kontrolü ve küçük arızaların önlenmesini kapsar. Bu masraflar genelde kiracıya aittir. Çünkü kiracı, evi temiz ve bakımlı şekilde kullanmakla yükümlü kabul edilir. Özellikle yılda bir kez yaptırılması tavsiye edilen kombi bakımı, herhangi bir arıza oluşmadan önce tespit ve önlem amacıyla yapılır. Eğer kiracı bu bakımı yaptırmazsa, ileride oluşabilecek arızalarda sorumluluk ona ait olabilir.

Kombinin Arızalanması ve Parça Değişimi

Kombinin çalışmaması, parça arızası gibi ciddi sorunlar ortaya çıkarsa, sorumluluğun kimde olduğu detaylara göre değişir. Kombinin ilk kurulumunda veya uzun süreli kullanım sonrası arızalanması, parçanın değiştirilmesini gerektirebilir. Burada önemli nokta, arızanın nasıl oluştuğudur. Eğer normal kullanım dışında bir sebep varsa, kim ödeyecek sorusu daha netleşir.

Kullanım Hatası Sonucu Oluşan Arızalar

Kullanım hatası sonucu oluşan kombi arızaları, genellikle kiracı sorumluluğundadır. Örneğin, su doldurma işleminin doğru yapılmaması, kombinin sürekli düşük ya da yüksek sıcaklıkta kullanılması, cihazın suyu tamamen bitmeden kullanılması gibi ihmaller sonucunda kombi bozulursa tamir ve parça değişimi kiracıdan talep edilir. Teknik servis raporu da arızanın kullanıcı hatasından kaynaklanıp kaynaklanmadığını genellikle açıkça belirtir.

Normal Yıpranma ve Eskimenin Sorumluluğu

Normal yıpranma ve eskime, kombinin ömrünü tamamlaması ya da parça ömrünün bitmesiyle ilgilidir. Bu tür arızalarda ev sahibi sorumludur. Çünkü demirbaş niteliğindeki eşyaların işlevlerini yitirmesi, kiracı kontrolünde değildir. Genellikle kombinin elektronik kartı, eşanjörü ya da ateşleme grubunda kendiliğinden oluşan arızalar burada örnek gösterilebilir. Ev sahibi, kombinin görevini sürdürecek şekilde tamirini ve gerekirse parça değişimini karşılamalıdır.

Tesisattan Kaynaklı Kombi Problemlerinde Sorumluluk

Tesisattan kaynaklanan kombi sorunlarında, genellikle ev sahibi sorumludur. Örneğin kalorifer borularında kaçak, peteklerde tıkanıklık, tesisat hattındaki arızalar doğrudan kombinin çalışmasını etkiler. Bu durumda kiracı hatası söz konusu olmadığı için bütün tamir ve bakım masrafları ev sahibine aittir. Eğer tesisatta ciddi bir sorun varsa ve kiracıdan kaynaklanmadığı netleşirse kiracıdan masraf istenemez.

Elektrik ve Çevresel Etkenlerden Kaynaklanan Arızalar

Elektrik dalgalanması, voltaj düşüklüğü, su kesintisi gibi dışsal etkenlerden kaynaklanan kombi arızalarında da sorumluluk konusu önemlidir. Burada, kombinin elektrik aksamına gelen ani akım, yıldırım düşmesi ya da sık sık gelen elektrik kesintileri nedeniyle oluşan arızalarda ev sahibi genellikle tamiri karşılar. Fakat bazı durumlarda, bina genelindeki elektrik tesisatındaki sorunlardan kaynaklanıyorsa, apartman yönetimiyle da iletişime geçmek gerekir. Kısaca, kiracının kasıtlı bir müdahalesi yoksa, çevresel faktörlerden doğan büyük kombi arızalarının masrafı ev sahibine aittir.

Her durumda, arıza oluştuğunda teknik servis raporu almak, kimin hangi masraftan sorumlu olacağının belirlenmesinde önemli bir delildir.

Kombi Arıza ve Tamirinde Pratik Durumlar

İlk Taşınma Sonrası Kombi Kontrolü ve Değerlendirmesi

İlk taşınma sonrası kombi kontrolü ve değerlendirmesi, yeni evine yerleşen herkesin gözden kaçırmaması gereken bir adımdır. Kombi, evi ısıtan ve sıcak su ihtiyacını karşılayan temel bir cihaz olduğu için, taşındıktan hemen sonra kombi çalışır durumda mı, su sızıntısı veya arıza belirtisi var mı gibi noktaları kontrol etmek önemlidir. Kombideki mevcut arıza veya eksikliklerin, taşınma esnasında görülüp hemen ev sahibine bildirildiği takdirde, ileride oluşabilecek anlaşmazlıkların önüne geçilebilir.

Kombi üzerindeki uyarı ışıkları, ekran hataları, basınç seviyesi ve alev durumu gibi basit kontrollerle cihazın ilk izlenimi elde edilir. Gerekirse bir teknik servis çağırmak ve ilk değerlendirme raporu almak, hem kiracı hem de ev sahibi için faydalı olur. Böylece ileride oluşacak arızalarda kimin sorumlu olduğu daha kolay anlaşılır. Unutmayın, eski bir kombi varsa mutlaka çalışıp çalışmadığını test edin ve herhangi bir sorun varsa durumu yazılı olarak ev sahibine iletin.

Kira Sözleşmesinde Kombiyle İlgili Hükümler

Kira sözleşmesinde kombiyle ilgili hükümler, kiracının ve ev sahibinin hak ve sorumluluklarını şeffaflaştırır. Kombi sorumluluğu, genellikle kira sözleşmesinde açıkça belirtilirse, olası arıza ve bakımlarda kimin neyi karşılayacağı netleşir. Standart sözleşmelerde kombinin "demirbaş" olarak sayıldığı ve arıza hâlinde tamiratının ev sahibi tarafından yapılacağı yazılı olabilir. Ancak bazı sözleşmelerde bakım ve kullanım masraflarının kiracıya ait olduğu da açıkça yer alabilir.

Kira sözleşmesinde şu bilgilere özellikle dikkat edilmelidir:

• Kombinin mevcut durumu,
• Bakım ve onarım masraflarının kime ait olduğu,
• Kombideki büyük arıza ve parça değişimi gibi maliyetli işlerin paylaşımı,
• Kombinin ileride değişimi gerekirse bunun nasıl yapılacağı.

Birçok sorunun kaynağı, sözleşmede bu konuların belirsiz bırakılmasından çıkar. Kira kontratında kombiye dair tüm detaylar yazılı olarak yer almalı ve taraflar bunu imzalayarak kabul etmeli.

Teknik Servis Çağırma ve Raporlama Zorunluluğu

Teknik servis çağırma ve raporlama zorunluluğu, hem kiracı hem de ev sahibi açısından çok önemlidir. Kombi arıza yaptığında doğrudan uzman bir teknik servis çağırmak, sorunun kaynağını net olarak ortaya koyar. Yetkili teknik servis tarafından verilen rapor, arızanın kullanım hatasından mı, normal yıpranmadan mı ya da tesisattan kaynaklı mı olduğunu resmi olarak belirtir.

Bu rapor, masrafların hangi tarafa ait olacağı konusunda temel dayanak olur. Eğer kiracı kendi başına tamirci çağırıp müdahale ettirirse, ev sahibi rapor olmadığı için masraf ödemeyi reddedebilir. Bu yüzden, arıza durumunda mümkünse ev sahibini de haberdar ederek birlikte teknik servis çağırmak, gelen raporu yazılı ya da dijital ortamda saklamak gerekir.

Bazı durumlarda ev sahibi teknik servis çağırma işini geciktirebilir. Kiracı kendi başına hareket etmek zorunda kalırsa, en azından teknik servis raporunu mutlaka almalı ve bunu ev sahibiyle paylaşmalıdır. Çünkü ileride karşılaşılacak hukukî sorunlarda bu rapor oldukça belirleyici olur.

Sık Karşılaşılan Sorular ve Yanıtlar

Kombi Anakart Arızası Kimden Tahsil Edilir?

Kombi anakart arızası, kiracılar ve ev sahipleri arasında en çok tartışılan konulardan biridir. Kombinin anakartı genellikle cihazın normal kullanım süresince aşınma ve eskimeye bağlı olarak bozulur. Eğer arıza kullanıcının kusurundan kaynaklanmıyorsa, yani kullanıcı hatası yoksa, kombinin ana parça değişimi ev sahibinin sorumluluğundadır.

Eğer servis raporunda, anakartın elektrik dalgalanması, tesisat arızası gibi evin genel durumundan kaynaklandığı belirtilirse, yine sorumluluk ev sahibinde olur. Ancak kullanıcı hataları, örneğin yanlış voltajda çalıştırma veya cihazı kasten bozma gibi durumlarda, masraf kiracıya ait olur.

Kiracı Kombi Tamir Masrafını Kiradan Düşebilir mi?

Kiracı kombi tamir masrafını kiradan düşmek istiyorsa, öncelikle ev sahibine arızayı bildirmek ve ev sahibinden onay almak zorundadır. Ev sahibi, tamiri zamanında yaptırmazsa ve arıza acilse (özellikle kış aylarında ısınma ihtiyacı için), kiracı tamiri yaptırıp fatura ile ispatlayarak masrafı kiradan düşebilir. Burada önemli olan, tamirin gerçekten acil olması ve kiracının süreci belgelemesidir.

Eğer ev sahibinden resmi bir onay alınmazsa ve tamir faturası sunulmazsa, ileride arabulucu veya mahkeme süreçlerinde kiracı hak kaybı yaşayabilir. Bu yüzden her aşama belgelenmeli ve mümkünse ev sahibi yazılı olarak uyarılmalıdır.

Kombi Bakımı Yaptırmazsam Ne Olur?

Kombi bakımı yaptırılmazsa, cihazın arızalanma riski önemli ölçüde artar. Kombinin yıllık bakımı genellikle kiracının sorumluluğundadır ve hem enerji verimliliği hem de cihazın uzun ömürlü olması için gereklidir. Bakım yapılmazsa kombide başta verimsizlik, ısıtmama, yüksek gaz tüketimi gibi şikayetler görülebilir.

Daha kötüsü, ciddi arızalara yol açarak yüksek masraflara neden olabilir. Eğer bakım gerekliliği bakım sözleşmesinde belirtilmişse ve kiracı bu bakım görevini ihmal ederse, oluşan arızaların masraflarından da sorumlu olur. Unutmayın, düzenli kombi bakımı hem güvenlik hem de yasal sorumluluk açısından şarttır.

Kira Kontratında Özellikle Nelere Dikkat Edilmeli?

Kira kontratında kombiyle ilgili maddeler mutlaka açıkça yer almalıdır. Özellikle kombi bakımı, arıza ve parça değişimlerinden kimin sorumlu olduğuna dair hükümler net olarak yazılmalı. Kira sözleşmesinde, kombinin mevcut durumu, marka ve modeli, son bakım tarihi gibi bilgiler eklenirse ileride yaşanacak anlaşmazlıkların önüne geçilebilir.

Ayrıca, kontratta kombinin çalışır ve sorunsuz teslim edildiğine dair bir madde olmasına dikkat edilmelidir. Eğer özel bir anlaşma varsa, örneğin bakım masrafları ev sahibine ait gibi, bunun mutlaka yazıya dökülmesi gerekir. Kombiyle ilgili belirsizlikler genellikle sözleşmede açık hüküm olmamasından kaynaklanır, bu yüzden kira kontratı imzalanmadan önce detaylara özen göstermek faydalıdır.

Sorun Çözme ve Hak Arama Yolları

Arabulucuya Başvuru ve Yargı Süreci

Arabulucuya başvuru, son yıllarda kombi tamiriyle ilgili yaşanan kiracı-ev sahibi anlaşmazlıklarında öne çıkan bir çözüm yoludur. Kombi arızalarında masrafın kime ait olacağı konusunda yaşanan anlaşmazlıklar için, artık öncelikle arabulucuya başvurmak gereklidir. Çünkü güncel mevzuata göre, 2023 yılından itibaren kira ilişkilerinde doğrudan mahkemeye gitmeden önce arabulucuya başvuru zorunluluğu getirilmiştir.

Arabulucuya başvuru işlemi çok zor değildir. Kiracı veya ev sahibi, bağlı bulunduğu adliyedeki arabuluculuk bürosuna giderek kısa bir dilekçeyle başvuru yapabilir. Arabulucu, iki tarafı bir araya getirerek anlaşma sağlamaya çalışır. Burada, kombi tamirine ilişkin masrafların kime ait olduğu, bakımın yapılıp yapılmadığı, hangi arızanın kimin sorumluluğunda olduğu gibi tüm konular detaylıca ele alınır.

Taraflar arabulucuda anlaşamazsa, yani çözüm bulamazlarsa, o zaman mahkemeye başvurma hakkı doğar. Mahkeme sürecinde de bilirkişi incelemesi, teknik servis raporları ve kira sözleşmesi hükümleri dikkate alınır. Bu nedenle, yaşanabilecek bir yargı süreci için, özellikle kombinin teknik raporları, yapılan masrafların fiş ve faturaları, varsa teknik servis tutanakları gibi belgeler mutlaka saklanmalıdır.

Ev Sahibi Onarım Yapmazsa Atılması Gereken Adımlar

Ev sahibi kombi tamiri gibi önemli bir onarımı yapmıyorsa, kiracının izlemesi gereken bazı adımlar vardır. İlki, durumu belgeleyerek yazılı şekilde ev sahibine bildirmektir. Bu bildirim mümkünse noter üzerinden ihtarnameyle ya da en azından iadeli taahhütlü mektupla yapılmalıdır.

İkinci adım, ev sahibinden olumlu bir yanıt gelmez ise, kiralamanın devamı için zorunlu olan kombi tamirlerinin kiracı tarafından yaptırılmasıdır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken, onarım masraflarının ileride ev sahibinden tahsil edilebilmesi için tüm masrafların faturalı ve belgelendirilmiş olmasıdır. Teknik servis raporlarının alınması, çekilen fotoğraflar ve ödeme belgeleri büyük önem taşır.

Eğer kombi tamiri yapılmaz ve ev sahibi sorumluluğu yerine getirmezse, kiracı yasal haklarını kullanarak masrafları kiradan düşme hakkına sahip olabilir. Bunun için de yine noter ihtarı ile ev sahibine masraf bilgisinin, teknik raporun ve yapılan ödemenin örneğinin paylaşılması gerekir.

Tüm bu adımlar sonuçsuz kalırsa, arabuluculuk süreci başlatılır. Orada da çözüm alınamazsa, sulh hukuk mahkemesine başvuru yapılır. Mahkeme, kombinin arızası ve yapılan masraflar hakkında kiracının iddiasını ve belgelerini inceler, kararını da buna göre verir.

Kısacası, ev sahibi kombi onarımı yaptırmıyor ve mağduriyet yaşanıyorsa, bütün adımlar mutlaka yazılı ve belgeli olarak takip edilmelidir. Bu, hem uzlaşma hem de olası bir yargı süreci için büyük avantaj sağlayacaktır.

Önleyici Öneriler ve İyi Uygulamalar

Sözleşme Hazırlarken Kombi Durumunun Belirtilmesi

Sözleşme hazırlarken kombi durumunun belirtilmesi, hem kiracı hem de ev sahibi için sonradan doğabilecek anlaşmazlıkları önler. Kira sözleşmesinde kombinin çalışır durumda olduğu, bakımının yapıldığı veya yıpranma düzeyi gibi bilgiler açıkça yazılmalıdır. Örneğin, “Kombi sorunsuz çalışmaktadır” ya da “Kombi bakımı yapılmıştır, son bakım tarihi 05/2024’tür” gibi net ifadeler kullanılabilir. Eğer kombide geçmişte önemli bir arıza varsa bu da sözleşmede yer almalıdır. Böylece, ileride arıza veya masraf çıktığında kimin sorumlu olacağı daha kolay belirlenir.

Kombinin Marka, Model ve Durum Tespiti

Kombinin marka ve model bilgileri kira başlangıcında mutlaka tespit edilmelidir. Özellikle birden fazla kombi tipi olan binalarda bu, karışıklıkların önüne geçer. “Viessmann Vitodens 050-W, 2021 model” gibi ayrıntılar sözleşmede yer almalı; çalışma saati, mevcut arıza, garanti süresi gibi bilgiler eklenebilir. Ayrıca, kullanılabilirlik durumu (örneğin “ateşleme geç yapıyor” veya “fan sesi yükselmiş”) mümkünse yazılı şekilde kayıt altına alınmalıdır. Bu tespitler, ilerde çıkabilecek tartışmalarda hem kiracı hem de ev sahibinin işini kolaylaştırır.

Kombi Fotoğrafları ve Teknik Belgelerin Saklanması

Kombi ile ilgili fotoğrafların çekilmesi ve ilgili teknik belgelerin (kullanım kılavuzu, garanti belgesi, son bakım faturasının bir kopyası) saklanması oldukça faydalı olur. Kombinin mevcut durumunu gösteren fotoğraflar, ileride oluşacak fiziksel hasar ya da arızaların sonradan meydana gelip gelmediğini anlamak açısından delil niteliğindedir. Teknik belgeler ise cihazın özelliklerini, bakım geçmişini ve varsa devam eden garanti durumunu gösterir. Kiracı taşınırken veya kira sözleşmesi sona erdiğinde bu belgeler ve fotoğraflar anlaşmazlıklarda başvurulacak önemli materyaller haline gelir.

Kombi Bakımı ve Kontrol Rutinlerinin Belirlenmesi

Kombi bakımı ve kontrol rutinlerinin belirlenmesi anlaşmazlıkları en aza indirir. Sözleşmede, bakımın hangi aralıklarla ve kimin tarafından yapılacağı açıkça yazılı olmalıdır. Her yıl düzenli kombi bakımı, hem cihazın ömrünü uzatır hem de olası masrafları önceden tahmin etmeyi kolaylaştırır. Bu bakımın faturası veya servis formu saklanmalıdır. Eğer bakım ihmal edilirse ileride doğacak arızalar kiracı ile ev sahibi arasında tartışma konusu olabilir. Net periyotlar (örneğin yılda bir kez) ve bakımın kim tarafından, hangi servisle yapılacağı sözleşmeye eklenirse, taraflar için işler çok daha kolaylaşır.

Kiracı ve Ev Sahibine Yönelik Kısaca Tavsiyeler

Kiracı ve ev sahibi ilişkilerinde kombiyle ilgili sorunlar sıkça gündeme gelir. Bu yüzden hem kiracıların hem de ev sahiplerinin hak ve sorumluluklarını bilmesi büyük önem taşır.

Kiracı olarak, eve taşınmadan önce kombinin çalışır durumda olup olmadığını mutlaka kontrol edin. Kombiyle ilgili eski arızaları ve tamir geçmişini sorabilirsiniz. Bakım yaptırmanız gereken durumlarda, bu yükümlülüğünüzü zamanında yerine getirin ve faturayı saklayın.

Ev sahibi olarak, taşınma öncesi kombinin sağlam ve sorunsuz olduğundan emin olun. Kiracıya kombiyle ilgili net bilgi verin. Kombiyle ilgili anlaşmazlık yaşanmaması için kira sözleşmesinde detaylı hükümler eklemeyi unutmayın.

Kombi arızası çıkarsa, önce problemi kimin karşılayacağına sözleşmeye ve hukuka bakarak karar verin. Eğer anlaşmazlık olursa, önce arabulucudan destek alabilir, sonrasında Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurabilirsiniz.

Her iki taraf da iletişimi açık tutmalı, arızalar tespit edildiğinde mümkün olduğunca hızlı hareket etmeli. Kayıt ve rapor tutmak ileride yaşanacak sorunların önüne geçer.

Özetle, kiracı ve ev sahipleri kombiyle ilgili işleri ve masrafları açık şekilde konuşmalı ve belgelemeli. Böylece anlaşmazlık yaşama riskiniz azalır.