Sözleşmeyi Feshettikten Sonra Emlakçıdan Ücret İadesi Alabilir miyim?

Merhaba,

Sorunuz çok güncel ve hızla karşılaşılabilen bir uyuşmazlık türü. Kira sözleşmesi imzaladıktan ve emlakçı komisyonunu (24.000 TL) ödedikten sonra eve taşınmadan sözleşmenin feshedilmesi halinde bu komisyonun iadesiyle ilgili yasal durum aşağıda özetlenmiştir.

Emlakçı Komisyonu Hak Edişi ve İade Şartları

• Türk Borçlar Kanunu ve ilgili yönetmelikler gereği emlakçı kiraya veren ile kiracı arasındaki sözleşmenin kurulmasına aracılık ettiği anda komisyonu hak eder. İmzalı bir kira sözleşmesi mevcutsa, genel kural olarak komisyon bedeline hak kazanılır.

• Ancak, eğer kira sözleşmesi imzalandıktan sonra "ev sahibinin kusurlu bir davranışı" veya hukuki bir engel nedeniyle taşınma gerçekleşmiyorsa, yani evin teslim edilmesi hukuken mümkün olmuyorsa ya da ev sahibi sorumluluğunu yerine getirmediyse (eksik-hatalı bilgi, açık ayıplar, taahhüt edilenin dışında durumlar vs.) emlakçı komisyonunun iadesini talep etmek mümkün olabilir.

• Eğer emsal nitelikte ciddi bir engel veya ayıp yoksa (örneğin sadece taraflar arasında anlaşmazlık çıktıysa, objektif bir haklı fesih nedeniniz yoksa) emlakçı komisyonunun iadesi hukuken zordur. Çünkü emlakçı, sizin ile ev sahibi arasında sözleşmenin kurulmasına aracılık etmiş ve işini tamamlamış sayılır.

• Yazılı bir simsarlık (emlakçılık) sözleşmesi olmadan komisyon ödenmişse, bunun da iadesi için ayrıca başvuru yapılabilir, çünkü Borçlar Kanunu'na göre yazılı bir sözleşme yoksa emlakçının ücret talep hakkı bulunmaz (Bkz: TBK m.520/3).

Ne Yapmanız Gerekiyor?

1. Öncelikle sözleşmede hangi hükümlerin yer aldığı kontrol edilmeli.
2. Yazılı sözleşme ve makbuz, fatura gibi belgeleriniz varsa bunları saklayın.
3. Evin teslim edilememesine neden olan aykırı durumu tespit ettiyseniz (örneğin; evde ağır bir eksiklik, sahtekarlık, iskan problemi, ev sahibinin engelleyici eylemi) bunları belgelendirmeniz gerekir.
4. Komisyonun iadesi için, öncelikle emlakçıya yazılı bir şekilde (noter/taahhütlü mektup vs.) iade talebinizi bildirin.
5. Olumsuz yanıt alırsanız veya cevap vermezse, 2025 yılı için 24.000 TL'lik tutar Tüketici Hakem Heyeti'nin görev alanı içindedir (başvuru üst limiti 149.000 TL).
6. Eğer daha yüksekse veya Tüketici Hakem Heyeti’nden olumlu sonuç alamazsanız Tüketici Mahkemesi’nde dava açabilirsiniz.

Hukuki Dayanak ve Emsal Yargıtay Kararı

• Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre, taşınmazın sahibinden veya onun vekilinden kaynaklanan bir nedenle satış veya kiralama yapılamıyorsa komisyon talep edilemez ya da ödenmişse iadesi mümkündür.

Dikkat Etmeniz Gerekenler

• Sözleşme ile makbuz/fatura olmadan yapılan ödemeyi kanıtlamakta güçlük yaşayabilirsiniz.
• Anlaşmazlık “sadece taraflar arasında fikir ayrılığı” ise emlak komisyonu iadesi çoğu zaman mümkün olmamaktadır.
• Emlakçıya yapılan her ödemenin dayanağını mutlaka belgeyle ispatlamalısınız.

Özetle

• Ev sahibiyle yaşanan sorunun türü çok önemli.
• Ev sahibi kusurlu ve taşınmayı engellemişse: Komisyon iadesi talep edilebilir.
• Sadece sizin vazgeçmeniz veya taraflar arasında başka bir anlaşmazlık çıkması halinde: Emlakçı genellikle hakkettiği komisyonu iade etmek zorunda değildir.
• Yazılı aracılık sözleşmesi olmadan komisyon ödediyseniz, emlakçıdan iade talep etme hakkınız vardır.

Detaylı durumunuza özel adım atmak için elinizdeki belgeleri gözden geçirmenizi öneririm.

Saygılarımla.

Kaynak: Boran Üner Hukuk: Emlakçı Komisyonu Uyuşmazlıkları Kaynak: Eduhukuk: Kiralama İşleminde Emlak Komisyonu İadesi